Abp. Gocłowski: Wolna Polska wiele zawdzięcza prof. Geremkowi

Liturgii przewodniczył metropolita warszawski abp Kazimierz Nycz, a homilię wygłosił abp Tadeusz Gocłowski. W liturgii uczestniczyły osobistości z kraju i zagranicy z Prezydentem Rzeczpospolitej i przewodniczącym, Parlamentu Europejskiego. Tekst homilii abp. Tadeusza Gocłowskiego: W swej pierwszej encyklice Jan Paweł napisał: „Chrystus Pan, a z kolei jego Apostołowie, w przepowiadaniu prawdy - zachowują głębokie poszanowanie dla człowieka, dla jego rozumu i woli, dla jego sumienia i wolności” („Redemptor hominis”, 12). A są to słowa będące konsekwencją nauki Chrystusa o człowieku, którego tak ukochał Bóg, że Syna Swego Jednorodzonego dał (por. J 3,16). Szanowny Panie Prezydencie Rzeczpospolitej! Panie i Panowie, Siostry i Bracia! Epoka, w której Pan Bóg pozwolił nam żyć, a dodam, że jestem rok starszy od Zmarłego Profesora, to trudny, ale i fascynujący czas. Nie będziemy tego czasu porównywać z innymi epokami, bo niełatwo byłoby znaleźć jemu podobne. W swej książce „Pamięć i tożsamość” Jan Paweł II, przecież znakomity człowiek, zakorzeniony w Bogu optymista, zaczynając ją pisać, dokonuje analizy zła, które ostatecznie nie mogło, ani nie może zwyciężyć. O tym przekonało się i przekonuje nadal nasze pokolenie. Nasze pokolenie, doświadczone wielorako. Do tego pokolenia należał Zmarły Profesor. To było dominującą cechą życia i działania Pana Profesora Geremka. W rozmowie z Nim często zastanawialiśmy się nad słowami psalmu, w tłumaczeniu Czesława Miłosza wypisanymi na Pomniku Gdańskich Trzech Krzyży: „Pan da siłę swojemu ludowi, Pan da swojemu ludowi błogosławieństwo pokoju”. Prawda, dialog, zaufanie, wiara w człowieka, wiara w ostateczne zwycięstwo dobra, solidarność! Czy człowiek – w finalnym wymiarze – ma wystarczającą siłę, by właśnie te wartości w nim zwyciężyły? W Katedrze św. Jana w Warszawie żegnaliśmy już w naszym pokoleniu, które przeszło dramaty wojny, wielkich ludzi tego pokolenia! Dziś sprawujemy Eucharystię w Twojej intencji, drogi Profesorze. A żegna Cię zasmucona Europa i Twoja wdzięczna Ojczyzna, a Prezydent Rzeczypospolitej napisał w tych dniach: „Wybitny polityk Trzeciej Rzeczypospolitej, człowiek wielkiej kultury i erudycji”. Ale wydaje się, że na pierwszym miejscu wybija się słowo człowiek, kultura, dialog, dobroć, szacunek dla innych, nie uprzedzający stosunek do drugiego człowieka. Kiedy rozpoczynano drugą wojnę światową, mały Bronisław miał tylko siedem lat! Te dziecięce lata wojny, tak tragiczne dla Niego, odcisnęły się na Jego wyciszonej, często zamyślonej, zadumanej, a jakżeż aktywnej osobowości. Ale tamten dramat, którego on sam doznał i doznali ludzie z jego otoczenia, w żadnym stopniu nie zachwiał Jego pozytywnego stosunku do człowieka. Dla Ciebie, Profesorze, człowiek pozostał zawsze osobą, podmiotem praw i obowiązków. Cieszyłeś się, i o tym często mi mówiłeś, z tego, co Jan Paweł II mówił na Gdańskiej Zaspie: „Nigdy jeden przeciw drugiemu...”. Nigdy. „Nie może być walka silniejsza od solidarności”. Nigdy. „Tego drugiego nie można niszczyć, ale szukać z nim porozumienia”. I to była Twoja filozofia, Profesorze. Dziękujemy Ci dzisiaj za to wszystko. Te treści czasu zmagań o wolność, przeniosłeś do czasów zagospodarowywania wolności, gdy wynosiłeś na szczyty dyplomację w wolnej Polsce, o której właściwe miejsce zabiegałeś. To dlatego Europa dzisiaj składa Ci hołd, a Kościół poprzez słowo Ojca Świętego skierowane przed chwilą, wyraził Ci wdzięczność za Twój stosunek do tych trudnych spraw, podkreślając Twój stosunek do zawartego Konkordatu.