Sympozjum o Piusie XII

Zgodnie ze swą nazwą ma ona „torować drogę” dialogowi międzyreligijnemu. Jej założycielem i prezesem jest amerykański Żyd Gary Krupp. Spotykając się z uczestnikami tego sympozjum, które zostało poświęcone pomocy Piusa XII Żydom. Benedykt XVI nawiązał nie tylko do 50-lecia śmierci swego poprzednika na Stolicy Piotrowej, ale wprost do kontrowersji, jakie wywiązały się wokół tej postaci. „Rocznica ta stanowi ważną okazję do pogłębienia jego znajomości, rozważenia jego bogatego nauczania i gruntownej analizy jego działań – mówił Ojciec Święty. – Przez ostatnich 50 lat wiele o nim napisano i powiedziano. Przy tym nie wszystkie autentyczne aspekty jego różnorakiej działalności duszpasterskiej rozpatrywano we właściwym świetle. Celem waszego sympozjum było właśnie uzupełnienie pewnych braków. Podjęliście staranną, udokumentowaną analizę wielu jego interwencji, zwłaszcza na rzecz Żydów, zaatakowanych w tamtych latach w całej Europie zgodnie ze zbrodniczym planem tych, którzy chcieli ich usunąć z powierzchni ziemi. Zbliżając się bez ideologicznych uprzedzeń do tego wybitnego Papieża, pozostaje się pod wrażeniem nie tylko jego wzniosłego profilu duchowego i ludzkiego, ale także przykładu życia i niezwykle bogatego nauczania. Można wówczas docenić ludzką mądrość i nastawienie duszpasterskie, jakie kierowały nim w ciągu długoletniej posługi, szczególnie przy organizowaniu pomocy dla Żydów”. W sympozjum wzięli udział żydowscy i katoliccy historycy, rabini, Żydzi ocaleni z zagłady i świadkowie pomocy niesionej im przez Kościół. Przybyli z krajów europejskich, Ameryki, Izraela. Papież dokonał w pewnym sensie podsumowania ich trzydniowych (15-17 września) obrad. „Dzięki obfitości zgromadzonego przez was materiału dokumentacyjnego, wspartego wielu autorytatywnymi świadectwami, wasze sympozjum pozwala opinii publicznej pełniej poznać to, co Pius XII czynił dla Żydów zagrożonych przez reżimy nazistowski i faszystowski – powiedział Benedykt XVI. – Można zatem zrozumieć, że gdzie tylko to było możliwe, nie szczędził wysiłków, by działać na ich rzecz albo bezpośrednio, albo przez zalecenia dawane innym osobom czy instytucjom Kościoła katolickiego. Na waszym spotkaniu zwróciliście też uwagę na wiele jego inicjatyw podejmowanych w ukryciu i po cichu właśnie dlatego, że ze względu na konkretną sytuację historyczną tylko w ten sposób można było uniknąć wówczas tego, co najgorsze, i ocalić jak największą liczbę Żydów. To odważne, ojcowskie oddanie zostało uznane i docenione w latach strasznej wojny światowej i po niej przez wspólnoty i osobistości żydowskie, które okazały wdzięczność za to, co Papież dla nich zrobił. Wystarczy tylko wspomnieć spotkanie Piusa XII 29 listopada 1945 r. z 80 delegatami więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych. Podczas specjalnej audiencji, udzielonej im w Watykanie, pragnęli mu oni osobiście podziękować za wielkoduszność, jaką okazał im w strasznym okresie nazistowsko-faszystowskim”. Inicjator rzymskiego spotkania, Gary Krupp, przyznaje, że również on sam i jego żona Meredith byli kiedyś uprzedzeni do Piusa XII, w przekonaniu o antysemityzmie, a nawet wprost współpracy z hitlerowcami tak jego samego, jak i w ogóle Kościoła katolickiego. Sądzili, że Papież Pacelli nie zrobił nic, by zapobiec mordowaniu Żydów. Byli zaszokowani, kiedy dowiedzieli się, jak wiele dla nich czynił po kryjomu. „Trzeba powiedzieć światu prawdę o tym Papieżu, który w latach II wojny światowej ocalił tylu ludzi” – powiedział Krupp amerykańskiej agencji katolickiej CNS, prezentując zorganizowane przez siebie sympozjum.