Jak uniknąć podręcznikowego poślizgu?

1 września tego roku darmowe podręczniki otrzymają, oprócz uczniów klas pierwszych szkół podstawowych, także uczniowie klas drugich i czwartych szkół podstawowych oraz klas pierwszych gimnazjów.

Uczniowie klas pierwszych i drugich szkół podstawowych będą się uczyć z podręczników przygotowanych na zlecenie Ministerstwa Edukacji Narodowej: "Naszego elementarza" i "Naszej szkoły". Trochę inaczej będzie to wyglądało w klasach czwartych szkół podstawowych i pierwszych gimnazjów. Tam nauczyciele mogli wybrać podręczniki i ćwiczenia z całej oferty przygotowanej przez wydawców. Na ich zakup samorządy dostały dotację z budżetu państwa.

Zgodnie z informacjami, jakie docierają do Sekcji Wydawców Edukacyjnych Polskiej Izby Książki, środki finansowe na zakup podręczników i materiałów ćwiczeniowych zostały przekazane do wojewodów już na początku maja br. - poinformowali wydawcy w komunikacie opublikowanym we wtorek. Jak zaznaczyli działanie to miało na celu umożliwienie jak najszybszego przekazania środków szkołom (za pośrednictwem samorządów) tak, aby zapewnić zakup i dostawę podręczników oraz materiałów ćwiczeniowych przed rozpoczęciem roku szkolnego 2015/2016.

"Niestety, z licznych regionów docierają do wydawców alarmujące informacje, że niektórzy dyrektorzy szkół do dnia dzisiejszego nadal nie otrzymali środków finansowych lub nie uruchomiono wszystkich procedur umożliwiających otrzymanie środków z dotacji. Powoduje to, że proces zamawiania podręczników i materiałów ćwiczeniowych przez szkoły nie może zostać rozpoczęty" - zaznaczył cytowany w komunikacie przewodniczący Sekcji Wydawców Edukacyjnych Polskiej Izby Książki Jarosław Matuszewski.

Podkreślił również, że z uwagi na dyscyplinę finansów publicznych, dyrektorzy nie mogą zamawiać podręczników, zanim nie zostaną dopełnione wszystkie formalności związane z przyznaniem dotacji.

Sekcja Wydawców Edukacyjnych informuje także, że docierają do niej także sygnały, że część szkół oraz samorządów zamierza uruchomić niezbędne procedury dopiero pod koniec sierpnia.

"Tak późne przekazanie środków finansowych z dotacji celowej szkołom, będzie skutkowało realizacją zamówień już po rozpoczęciu roku szkolnego. Oznaczać to będzie, że uczniowie w wielu polskich szkołach nie otrzymają podręczników i materiałów ćwiczeniowych na czas albo otrzymają je dopiero w kolejnych tygodniach września" - ostrzegają wydawcy.

"Zależy nam, aby 1 września wszyscy uczniowie mieli podręczniki i ćwiczenia. Jeśli jednak szkoły zaczną zamawiać je na ostatnią chwilę istnieje niebezpieczeństwo, że wielu uczniów rozpocznie rok szkolny bez książek. Zbyt późne zamówienia uniemożliwią dostarczenie podręczników na czas. Brak podręczników we wrześniu może zepsuć pozytywny obraz reformy, dzięki której rodzice nie muszą płacić za podręczniki" - ocenił Matuszewski.

Jak informują wydawcy, zwrócili się oni do MEN o rozwiązanie problemu.

Komentując dla PAP komunikat wydawców rzeczniczka prasowa MEN Joanna Dębek przypomniała stanowisko minister edukacji Joanny Kluzik-Rostkowskiej przekazane dyrektorom wszystkich szkół podstawowych i gimnazjów w piśmie w kwietniu br. Minister podkreśliła w nim: "Proces ustalenia szkolnego zestawu podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych, a następnie proces aplikowania o środki dotacji celowej oraz proces zakupu podręczników i materiałów powinien rozpocząć się w takim czasie, aby z początkiem roku szkolnego uczniowie otrzymali ustalone w szkolnym zestawie podręczniki lub materiały edukacyjne oraz materiały ćwiczeniowe". Dębek przypomniała także, że na przebieg koniecznych działań związanych z zapewnieniem uczniom dostępu do bezpłatnych podręczników w roku szkolnym 2015/2016 MEN zwracało również uwagę dyrektorom szkół podczas 25 konferencji informacyjnych przeprowadzonych w całym kraju w okresie styczeń-marzec 2015 r.

"System udzielania dotacji został skonstruowany na tyle elastycznie, na ile to możliwe w przypadku finansowania zadania zleconego. Każda szkoła ma wpływ na moment otrzymania dotacji. Informację lub wniosek, niezbędne do udzielenia dotacji, dyrektorzy szkół mogli składać do organów prowadzących już od połowy marca bieżącego roku. Jednostka samorządu terytorialnego mogła otrzymać środki na zakup podręczników już w maju (przekazanie dotacji odbywa się najpóźniej do 15 października). Jeżeli dyrektor szkoły przekaże informację do organu jednostki samorządu terytorialnego np. w lipcu, to jednostka samorządu otrzyma środki finansowe w sierpniu, o ile nie będzie zwlekać z wnioskiem do wojewody" - napisała rzeczniczka resortu edukacji w informacji przekazanej PAP.

Podała także, że MEN uruchomiło środki w wysokości 220,9 mln zł, czyli 86 proc. szacowanej wielkości środków przewidzianych na ten cel. Według danych zebranych od kuratorów oświaty na dzień 3 lipca br. samorządy otrzymały dotacje od wojewodów w łącznej wysokości 126,1 mln zł.