Słuchaj i nie udzielaj rad

- Strata dziecka, również tego jeszcze nienarodzonego, to jedna z największych traum dla rodziców, szczególnie matki. Często stan psychiczny, duchowy osoby, która przeżyła traumę, nie spotyka się ze zrozumieniem nawet najbliższego otoczenia. Dlatego opracowaliśmy wytyczne "Jak traktować pacjentkę po stracie ciąży - rekomendacje dla szpitali". Chodzi o to, by każdemu zapewnić możliwość pożegnania się z dzieckiem - mówi wojewoda mazowiecki Jacek Kozłowski.

Rekomendacje trafią do wszystkich 52 oddziałów położniczo-ginekologicznych na Mazowszu. Większość szpitali nie ma uregulowanych zasad postępowania z pacjentkami po niekorzystnym zakończeniu ciąży. W 2014 r. w województwie odnotowano około 7 tys. przypadków samoistnych poronień, martwych urodzeń oraz śmierci żywo urodzonych noworodków.

Rekomendacje mają służyć zapewnieniu kobietom, które tego chcą, godnego pożegnania się z dzieckiem i zachowania po nim pamiątek. Nie mają natomiast narzucać pacjentkom konkretnych zachowań czy procedur. Dokument zawiera również pakiet podstawowych informacji, m.in. dotyczących urlopu macierzyńskiego, zasiłku macierzyńskiego i ewentualnie pogrzebowego. Określa, w jakich warunkach możliwe jest wystawienie karty zgonu i jak zorganizować pogrzeb. 

"Na cmentarzach w wielu miastach (z inicjatywy parafii/diecezji, władz samorządowych i rodziców) powstają miejsca zbiorowego pochówku dzieci martwo urodzonych. W przygotowanych grobowcach zostają złożone szczątki zmarłych dzieci, których rodzice nie odebrali ze szpitala" - przypomina dokument.

Dokument zwraca też uwagę na zaproponowanie pomocy psychologicznej pacjentce i ojcu dziecka, zachęcając do skorzystania z pomocy grup wsparcia działających przy hospicjach.

"Jeśli towarzyszysz osobom, które utraciły dziecko,·pozwól im na wyrażanie uczuć, słuchaj i nie osądzaj. Bądź obecny i pamiętaj, że towarzyszenie w milczeniu często jest cenniejsze niż słowa pociechy, które w sytuacji śmierci dziecka wydają się błahe. Podziel się swoimi uczuciami, ale nie umniejszaj ich przeżyć, opowiadając o swoich lub cudzych doświadczeniach związanych ze śmiercią. Nie udzielaj rad, nie zacieraj śladów istnienia dziecka (nie chowaj ubranek, dziecięcych sprzętów itp.), nie odwracaj uwagi od śmierci dziecka. Szanuj decyzję matki/rodziców co do sposobu pożegnania dziecka (również symbolicznego)" - czytamy w zaleceniach.

Pierwsza ocena funkcjonowania zaleceń, wraz z naniesieniem uwag osób je stosujących w szpitalnej praktyce, dokonana będzie po 6 miesiącach. W dokumencie znajduje się ankieta ewaluacyjna, zachęcająca personel medyczny do zgłaszania uwag i obserwacji z praktyki. Bada ona też m.in. warunki organizacyjne szpitali, dostępność pomieszczeń do pożegnania się, zapewnienia opieki psychologa, osoby duchownej itp.

Zespół opracowujący rekomendacje został powołany z inicjatywy wojewody Kozłowskiego. W jego skład weszli konsultanci wojewódzcy w dziedzinach perinatologii (prof. dr hab. n. med.  Krzysztof Czajkowski) oraz położnictwa i ginekologii (dr Bronisława Pietrzak), psycholog, ksiądz, a także przedstawiciele Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego.