Zakochani w Wilnie

Zawirowania historii sprawiły, że przed laty wielu mieszkańców Wilna i Ziemi Wileńskiej z różnych względów musiało opuścić swoje ojczyste strony. Rozproszyli się po całym świecie. Nie ma chyba kraju, w którym nie mieszkałby Wilniuk lub jego potomek. To właśnie z myślą o nich – Wilniukach z każdego pokolenia, z pochodzenia lub wyboru, z myślą o tych wszystkich, którym nie są obojętne Wilno i Wileńszczyzna, organizowany jest I Światowy Zjazd Wilniuków – Wilno`2009. Gospodarzami spotkania będzie około 300 tysięcy Polaków z Wileńszczyzny, rdzennych mieszkańców tej ziemi.

I Światowy Zjazd Wilniuków odbędzie się w roku, w którym Wilno nosi miano Europejskiej Stolicy Kultury, a Litwa obchodzi Jubileusz Tysiąclecia. Wilno przez kilka lat przygotowywało się do tego wydarzenia. W najbliższych miesiącach, w ramach programu „Wilno – Europejska Stolica Kultury 2009” zostanie tu zaprezentowanych ponad trzysta imprez kulturalnych, artystycznych, a także społecznych (zjazdy, konferencje, kongresy, spotkania). Szacuje się, że ogółem w imprezach organizowanych w ramach „WESK 2009” oraz poświęconych Tysiącleciu Litwy weźmie udział ponad 3 mln osób z Litwy, innych krajów europejskich i z całego świata. Do programu „WESK 2009” – pod umowną nazwą „polski tydzień w Wilnie” – wciągnięto też część imprez I Światowego Zjazdu Wilniuków.

„Od dawnych czasów Wilno było kolebką kultury polskiej, zaś polska kultura zawsze była ważną częścią żywego oddechu miasta” – podkreślają koordynatorzy programu „WESK` 2009”.

Również organizatorzy I Światowego Zjazdu Wilniuków uważają, że rok, w którym Litwa obchodzi swoje tysiąclecie, a Wilno jest Europejską Stolicą Kultury, to jest wspaniały okres, by Wilniucy byli tu obecni i mogli zaprezentować swoje osiągnięcia, możliwości jak i ogromny wkład w skarbnicę tej kultury. „To szansa zaakcentowania, że my tu byliśmy, jesteśmy i będziemy, że mamy osiągnięcia nie tylko w dziedzinie zachowania swojej tożsamości narodowej czy pielęgnowania dawnych tradycji, ale też, że już stworzyliśmy i nadal tworzymy wiele nieprzemijających wartości kulturalnych i intelektualnych” – podkreślają inicjatorzy zjazdu w Wilniuków z całego świata w stolicy Litwy. Ich inicjatywę wsparła „Fundacja Pomoc Polakom na Wschodzie”.

Oficjalne otwarcie I Światowego Zjazdu Wilniuków zaplanowano na 10 sierpnia. Zjazd zainaguruje wernisaż wystawy: „Co kryły walizki repatriantów? Edycja wileńska” oraz jazzowe improwizacje w wykonaniu wileńskiego zespołu „Jan Maksymowicz TRIO”.

Podczas zjazdu Wilniuków zarówno w kościołach jak i w innych miejscach wileńskiej starówki będą m. in. w wileńskim ratuszu wystąpią zespoły ludowe, zaplanowano też koncert Maryli Rodowicz. W ramach polskiego tygodnia w Wilnie zostanie zeprezentowany przekrój polskiej sztuki filmowej. Złoży się nań klasyka filmu fabularnego, przekrój dokumentalistyki oraz animacji – od początków aż po dzień dzisiejszy.

Jednym z ciekawszych punktów programu I Światowego Zjazdu Wilniuków jest „Salon Wilniuka” – cykl spotkań na temat wpływu Wilniuków na rozwój miasta oraz ich zasług dla Wilna, kultury europejskiej oraz światowej. Na te spotkania organizatorzy zaprosili związane z Wilnem osoby, których nazwiska w dziedzinie literatury, sztuki, dokonań społecznych są znaczące.

Goście Wilna i jego mieszkańcy codziennie będą zapraszani na wycieczki po Wilnie i jego okolicach. „Literackie Wilno”, „Pielgrzymkowe Wilno”, „Wycieczka po tajemniczym nocnym Wilnie” – oto proponowane przez organizatorów tematyczne spacery po Wilnie z udziałem przewodnika. Poza tym w ramach I ŚZW zaplanowano cykl imprez turystyczno-sportowo-rozrywkowych, np. dwudniowy spływ kajakowy Wilią „Śladami hrabiego Tyszkiewicza” czy rajd rowerowy „Literackimi śladami Wilna.

Zjazd zakończy impresja jazzowa na ludowych motywach. Będzie to koncert „Folk – jazz” w aranżacji słynnych wileńskich jazzmanów: Zbigniewa Lewickiego, Egidijusa Buożysa, unikalnego zespołu folkrokowego „Atalyja”, wystąpią także wileńskie zespoły ludowe. Tak szeroko zaplanowany polsko-litewski projekt muzyczny jest na Litwie realizowany po raz pierwszy.

Każdego poranka – w okresie trwania zjazdu – w wileńskich kościołach będzie odprawiana (w języku polskim) Msza św. w intencji byłych i obecnych mieszkańców Wilna.

„Głównym celem Światowego Zjazdu Wilniuków jest uświadomienie naszym rodakom – zarówno tu jak i za granicą – jak liczne są rzesze Wilniuków, zarówno tych przedwojennych jak i obecnie tu mieszkających – mówią organizatorzy I Światowego Zjazdu Wilniuków. – Tych, którzy stąd wyjechali spróbujemy przekonać, by poza wspomnieniami Wilna sprzed ponad pół wieku dostrzegli też urok dzisiejszego, by przekonali się, że pozostała tu polska społeczność, która stara się kultywować tradycje tamtego Wilna. Chcemy im zaoferować możliwość emocjonalnego powrotu do ojczystej ziemi”.