Wolność związana z prawdą

Abp Zimoń przypomniał, że w tym roku mija dwadzieścia lat od odzyskania zewnętrznej wolności w Polsce i Europie.

Tradycyjnie w czasie akademickiej inauguracji wręczona została tegoroczna nagroda Lux ex Silesia. Otrzymał ją zespół Pieśni i Tańca „Śląsk”.

W homilii archidiecezjalny duszpasterz akademicki ks. Marek Spyra przypomniał, że międzyuczelniane inauguracje roku akademickiego odbywają się w katowickiej katedrze od roku 1980. Zwrócił uwagę, że zgromadzeni zajmują się różnymi dziedzinami nauki, lecz wszystkich łączy powołanie do poszukiwania i odkrywania prawdy. Łączy ich też wspólna wiara.

Kaznodzieja zaznaczył, że brak wiary rodzi liczne konsekwencje w relacjach międzyludzkich. Wpływa też na ludzkie poczucie bezpieczeństwa. „Kiedy osoba przestaje być gwarantem bezpieczeństwa, pojawiają się inne zabezpieczenia” - przestrzegał ks. Spyra. Wskazał na scjentyzm i technicyzm, jako absolutyzację i ubóstwienie nauki i techniki. Taka postawa prowadzi do przekonania, że prawdę można poznać wyłącznie naukowymi narzędziami. „Już nie Chrystus, ale nauka i technika będą nas uzdrawiać z wszelkiego zła” - przestrzegał kaznodzieja.

Ks. Spyra podkreślił, że człowiek potrzebuje bezpieczeństwa, jednak wciąż aktualne jest pytanie, gdzie ma go znaleźć, w czym, w kim ma złożyć swoją nadzieję. „Jeśli odrzucimy nadprzyrodzony wymiar życia, jeśli odrzucimy pokorę w uznaniu tajemnicy stworzenia, wtedy można zaufać tylko ograniczonym bytom tego świata” - mówił.

Podkreślając, że każdy człowiek został stworzony przez Boga w ten sposób, że nosi w sobie pragnienie nieskończoności, kaznodzieja pytał, czy uprawianie nauki zbliża nas do ludzi czy oddala, czy technika służy człowieczeństwu, czy też je wykorzystuje.

Ks. Spyra zwrócił uwagę, że dzisiaj często prawda i Ewangelia traktowane są przez ludzi nauki jako zagrożenie, jako sprzeciwiające się postępowi. Tymczasem Jezus nie tylko nie ograniczył swoich uczniów, ale poszerzył ich pole widzenia. „Prawda nie ma granic. Nikt nie jest posiadaczem prawdy. Ona się każdemu wymyka, bo nosi znamiona boskości” - stwierdził kaznodzieja.

W czasie uroczystości została wręczona tegoroczna nagroda „Lux ex Sielsia”. W tym roku po raz pierwszy otrzymał ja laureat „zbiorowy” - Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk”. W uzasadnieniu decyzji czytamy m. in.: „Od początku zespół zyskał uznanie jako promotor śląskiej i polskiej kultury. ‘Śląsk’ poprzez liczne koncerty ukazuje uniwersalne przesłanie życia ludzkiego zapisanego w pieśniach i tańcach, budując w ten sposób mosty między kulturami i między ludźmi. To przesłanie jest przepełnione miłością do Boga i do człowieka”.

Laudację wygłosił prof. Wiesław Banyś - rektor Uniwersytetu Śląskiego. Tegorocznego laureata nazwał „artystycznym symbolem Śląska, ambasadorem regionu i Polski w najdalszych zakątkach świata”.. Zwrócił uwagę, że artystyczna działalność zespołu „Śląsk” charakteryzuje poszanowanie najwyższych wartości oraz przywiązanie do rodziny i wiary.

Lux ex Silesia to doroczna nagroda ufundowana w 1994 przez metropolitę górnośląskiego abp. Damiana Zimonia. Przeznaczona Otrzymują ją ci, którzy w swej działalności naukowej lub artystycznej ukazują wysokie wartości moralne i wnoszą trwały wkład w kulturę Górnego Śląska.

Dotychczas otrzymali ją:

1994 - Irena Bajerowa (językoznawca)
1995 - Wojciech Kilar (kompozytor)
1996 - ks. abp Alfons Nossol (ordynariusz diecezji opolskiej, teolog, ekumenista)
1997 - Jerzy Zieliński (lekarz urolog)
1998 - August Chełkowski (fizyk, Marszałek Senatu RP)
1999 - ks. Stanisław Tkocz (wieloletni redaktor "Gościa Niedzielnego")
2000 - Kornel Gibiński (lekarz, prekursor m.in. gastroenterologii)
2001 - Franciszek Kokot (lekarz nefrolog, endokrynolog i patofizjolog)
2002 - Tadeusz Sławek (anglista, poeta, historyk i teoretyk literatury)
2003 - Henryk Mikołaj Górecki (kompozytor)
2004 - Julian Gembalski (organista, konstruktor organów)
2005 - ks. Remigiusz Sobański (prawnik kanonista)
2006 - Anna Sekudewicz (dziennikarka Polskiego Radia Katowice)
2007 - Szczepan Wesoły (arcybiskup, duszpasterz Polonii na świecie)
2008 - Wilibald Winkler (naukowiec związany z Politechniką Śląską)
2009 - Zespół Pieśni i Tańca "Śląsk".

Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” został powołany decyzją Ministra Kultury i Sztuki 10 marca 1953 roku. Pierwszy występ odbył się 1 lipca tego roku. Siedzibą Zespołu od początku jest klasycystyczny zamek w Koszęcinie.

Pomysłodawcą, założycielem i dyrektorem artystycznym „Śląska” był prof. Stanisław Hadyna, którego 90-lecie urodzin i 10-lecie śmierci przypada w tym roku. Zafascynowany legendami i tańcami śląskimi postanowił założyć zespół składający się z młodych ludzi.

Już pierwszy oficjalny występ „Śląska” w Warszawie jesienią 1954 roku był sukcesem. Zespół był odbierany rewelacyjnie najpierw w kraju, a potem w całym świecie. Pierwsze zagraniczne występy „Śląska” odbyły się w 1955 r. w Czechosłowacji i Związku Radzieckim. Od tego czasu Zespół mogli podziwiać mieszkańcy m.in. Japonii, USA, Australii, Chin, Izraela, Mongolii, Meksyku i Wielkiej Brytanii.

„Śląsk” zdobył wiele prestiżowych nagród, m.in. w 2002 roku Dyplom Ministra Spraw Zagranicznych za wybitne zasługi dla promocji Polski na świecie. Minister nadał Zespołowi miano Ambasadora Polskiej Kultury.

Obecnie oprócz śląskich tańców ludowych Zespół ma w repertuarze inne polskie pieśni i tańce oraz opracowania oper, oratoriów i muzyki sakralnej. Składają się one na szesnaście różnorodnych form artystycznych - od wielkich widowisk przez koncerty edukacyjne do prezentacji muzyki klasycznej i sakralnej.

Obecnie „Śląsk” tworzy ok. 120 artystów, tancerzy, chórzystów muzyków i pedagogów, o których dba 80-osobowa kadra pomocnicza.