Unia konsultuje strategię rozwoju gospodarczego

Przestawienie na tory gospodarki niskoemisyjnej, czyli przyjaznej środowisku, ma dać gwarancje wzrostu gospodarczego i służyć walce z wykluczeniem społecznym, czyli biedą i nierównym dostępem do dóbr i usług. KE szacuje, że nowe źródła wzrostu gospodarczego pozwolą na stworzenie 4 mln miejsc pracy w miejsce zlikwidowanych z powodu obecnego kryzysu, tak by wrócić do pozytywnego trendu sprzed 2008 roku, kiedy to przez 10 lat bezrobocie w Europie spadło z 12 do 7 proc.

Hiszpania, która z Nowym Rokiem przejęła rotacyjne przewodnictwo w UE, za jeden z głównych celów stawia sobie większą niż dotychczas koordynację krajowych polityk gospodarczych. Rząd premiera Jose Zapatero ma w tym pełne poparcie stałego przewodniczącego Rady Europejskiej Hermana Van Rompuya, który na luty zwołał w Brukseli specjalny szczyt, poświęcony sprawom gospodarczym. "Istnieje unia walutowa i mamy wspólny rynek, ale jesteśmy wciąż daleko od unii gospodarczej, choć kryzys unaocznił, jak bardzo jest ona potrzebna" - argumentowali obaj politycy we wspólnym liście opublikowanym w poniedziałek w europejskich dziennikach.

"UE 2020" zastąpi obowiązujący do 2010 roku unijny program wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, zwany Strategią Lizbońską. Większości jej niewiążących celów, jak przeznaczanie 3 proc. PKB na badania i rozwój czy osiągnięcie 70-procentowego poziomu zatrudnienia w UE, nie udało się osiągnąć. Punktem spornym w dyskusjach nad nową strategią jest to, czy jej cele mają być wiążące, czy też wciąż ich realizacja zależeć ma od woli politycznej i wzajemnej presji państw członkowskich.

"Powinniśmy mieć więcej wiążących elementów" - przekonywał w grudniu w Brukseli minister spraw zagranicznych Hiszpanii Miguel Moratinos. Jego zdaniem kraje, które nie spełnią postawionych celów, powinny ponieść "konsekwencje", choć nie chciał sprecyzować, jakie. KE rozważa powiązanie oceny wypełniania celów z przewidzianym w Pakcie Stabilności i Wzrostu mechanizmem dyscyplinowania krajów, które przekroczyły dozwolony 3-procentowy deficyt finansów publicznych. W ramach wieloetapowej procedury nadmiernego deficytu krajom, które nie wypełniają zaleceń, teoretycznie grożą nawet sankcje finansowe.

KE proponuje zbudowanie nowej strategii na trzech filarach. Pierwszy to oparcie wzrostu na wiedzy, co zakłada poprawę systemu kształcenia w UE "od przedszkoli aż po szkoły wyższe", aby zwiększyć produktywność, wspierać najsłabsze grupy społeczne oraz pokonać nierówność i ubóstwo. KE planuje poprawę przepisów promujących innowację i kreatywność, w tym wzmocnienie unijnego systemu ochrony praw własności intelektualnej. Jednolity wspólny rynek w handlu internetowym ma zapewnić konsumentom konkurencyjne ceny, a małym i średnim firmom dostęp do nowych rynków zbytu.

Drugi filar to konkurencyjna i bardziej przyjazna dla środowiska gospodarka. KE chce wykorzystać wysokie ceny energii, nacisk na ograniczenie emisji CO2 i intensywniejszą konkurencję o zasoby surowców do budowy nowej gospodarki europejskiej. Priorytetem ma być wspieranie innowacji ekologicznych oraz energooszczędnych produktów i systemów, zarówno na poziomie unijnym, jak i krajowym, a także inwestowanie w nowoczesne sieci transportowe i energetyczne. KE stawia konkretne cele: do początku lat 20. XXI wieku wzrośnie bezpieczeństwo energetyczne oraz spadnie poziom emisji CO2 w odniesieniu do dwóch trzecich produkcji energii elektrycznej.

Trzeci filar to wzmocnienie pozycji obywateli w społeczeństwie. KE uważa, że UE nie będzie cieszyła się dobrobytem, dopóki pracownicy sami nie będą korzystali z dobrodziejstw gospodarki opartej na wiedzy. Dlatego niezbędny jest dostęp do internetu i umiejętność korzystania z niego, mobilność siły roboczej wewnątrz krajów oraz pomiędzy nimi, elastyczny rynek pracy przy zagwarantowaniu bezpieczeństwa socjalnego.

Na podstawie nadsyłanych drogą elektroniczną na adres EU2020@ec.europa.eu uwag i sugestii KE dopracuje założenia nowej strategii, którą ma przedstawić jeszcze przed lutowym szczytem szefów państw i rządów. Na kolejnym szczycie, w marcu, przywódcy mają zatwierdzić zarys strategii. W kwietniu-maju bardziej szczegółowe gospodarcze wytyczne przyjmą ministrowie finansów "27", tak by zakończyć prace w czerwcu.