Specjalny sprawozdawca ONZ: Niezależność sądownictwa w Polsce zagrożona

Specjalny sprawozdawca ONZ przebywa w Polsce od poniedziałku; jego wizyta odbywa się na zaproszenie polskich władz, które wystosowano w ubiegłym roku. Podsumował ją na konferencji w Warszawie.

"Zgodnie z moją opinią niezależność wymiaru sprawiedliwości i inne podstawowe standardy demokracji, jak praworządność są dziś w Polsce zagrożone" - powiedział w piątek Garcia-Sayan, na konferencji prasowej, podsumowując swoją wizytę w Polsce. "Reformy podjęte przez rząd, które miały stanowić lekarstwo na daną sytuację, wyglądają znacznie gorzej niż sama choroba, która dotknęła wymiar sprawiedliwości" - uznał specjalny sprawozdawca. Ocenił, że zmiany w sądownictwie, przygotowane przez rząd i większość rządzącą po wyborach parlamentarnych w 2015 r., "podważają rolę, niezależność i zasadę trójpodziału władzy". "Nastąpił atak na wymiar sprawiedliwości" - dodał.

Garcia-Sayan skrytykował również to, że projekty ustaw o SN i KRS przedstawione przez prezydenta dyskutowane są "za zamkniętymi drzwiami". Nawiązał w ten sposób do rozmów prowadzonych przez prezydenta Andrzeja Dudę i prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego. "Trudno zrozumieć, że w obywatelskim społeczeństwie, tak ważne zmiany dla społeczeństwa dyskutowane są poza opinią publiczną. Powinny one podlegać otwartej, transparentnej debacie" - mówił. Apelował do polskich władz o włączanie kolejnych instytucji do dyskusji na ten temat.

W jego ocenie "pierwszą ofiarą zmian" jest Trybunał Konstytucyjny. Jak mówił, doprowadziły one do osłabienia niezależności i legitymizacji Trybunału.

Pytany o stanowisko przedstawione przez Garcię-Sayana szef MSZ Witold Waszczykowski zwrócił uwagę, że "przecież reformy jeszcze nie ma". "Wszystkie nieprawidłowości czy wątpliwości (w sprawie praworządności - PAP) wyjaśniliśmy; każdy list, jaki przyszedł do Polski, spotkał się z odpowiedzią" - dodał minister.

Zaznaczył, że za przygotowanie reformy wymiaru sprawiedliwości "nie jest odpowiedzialne MSZ".

Wypowiedź kompletnie nie poparta faktami - w ten sposób rzecznik rządu Rafał Bochenek odniósł się w rozmowie z PAP do słów sprawozdawcy ONZ Diego Garcii-Sayana, że "niezależność wymiaru sprawiedliwości w Polsce jest zagrożona". Bochenek ocenił, że to twierdzenie nieprawdziwe, "krzywdzące dla Polski".

Garcia-Sayan rozmawiał w Polsce m.in. z przedstawicielami resortów spraw zagranicznych i sprawiedliwości, prezydenckiej kancelarii, sędziami, rzecznikiem praw obywatelskich. Jak zapowiedział, w czerwcu 2018 r. przedstawi całościowy raport Radzie Praw Człowieka ONZ w Genewie.