Ludzie Kościoła zmarli w ciągu roku

29 XII 2009 (w Częstochowie) – Marian Kaznowski (78 lat), były żużlowiec i konfrater zakonu paulinów. W 1946 roku jako 15-latek rozpoczął żużlową karierę we Włókniarzu Częstochowa. Startował regularnie do 1954, był finalistą Indywidualnych Mistrzostw Polski, występował w drużynie narodowej. Po tragicznym wypadku 24 października 1954 roku na torze w Lesznie zakończył karierę sportową. W okresie pierwszej peregrynacji po Polsce kopii Cudownego Obrazu Matki Bożej Częstochowskiej przyczynił się do ufundowania samochodu-kaplicy, który posłużył do przewożenia Obrazu. Przez szereg lat organizował też pielgrzymki Kupiectwa Polskiego na Jasną Górę.

29 XII (w wypadku samochodowym koło Dobrego) – Paweł Terlikowski (41), dziennikarz, fotoreporter, współpracownik Katolickiego Radia Podlasie w Siedlcach i mediów ogólnopolskich, działacz samorządowy w Węgrowie, laureat wielu nagród za zdjęcia.

8 II 2010 (w Warszawie) – prof. Krzysztof Skubiszewski (8 X 1926), polityk, specjalista w zakresie prawa międzynarodowego, pierwszy minister spraw zagranicznych III RP w latach 1989-93, członek Papieskiej Akademii Nauk Społecznych. Miał za sobą studia we Francji i USA; wykładał w Polsce i za granicą, autor licznych prac naukowych. W latach 1981-84 był członkiem Prymasowskiej Rady Społecznej a w 1986-89 – Rady Konsultacyjnej przy przewodniczącym Rady Państwa PRL. Działał w „Solidarności” oraz Wielkopolskim Klubie Politycznym „Ład i Wolność”. Z ramienia rządu przygotowywał Konkordat między Rzeczpospolitą Polską a Stolicą Apostolską, który podpisał 28 VII 1993 w Warszawie. Miał też duże zasługi na rzecz pojednania polsko-niemieckiego – m. in. z jego inicjatywy podpisano układ graniczny z Niemcami w 1990 r. a rok później Traktat Polsko-Niemiecki o Dobrym Sąsiedztwie i Przyjaznej Współpracy. Położył także podwaliny pod powstanie Trójkąta Weimarskiego, czyli organizacji trzech państw europejskich: Niemiec, Francji i Polski. Miał doktoraty honoris causa kilku uniwersytetów, najwyższe odznaczenia polskie i międzynarodowe, m.in. Order Orła Białego i Krzyż Zasługi Republiki Federalnej Niemiec. Po odejściu z dyplomacji był sędzią ad hoc Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze a od 2002 – członkiem Papieskiej Akademii Nauk Społecznych.

10 IV (w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem) – biskup gen. dyw. Tadeusz Płoski, biskup polowy Wojska Polskiego (9 III 1956). Wyświęcony na kapłana 6 VI 1982 pracował początkowo w ówczesnej diecezji warmińskiej, następnie kształcił się na KUL-u, był redaktorem naczelnym „Warmińskich Wiadomości Diecezjalnych”, a od 1992 należał do duchowieństwa Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego, pełniąc w nim różne stanowiska. W 1995 został dziekanem Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, a po ich rozwiązaniu – w 2000 kapelanem Biura Ochrony Rządu i w 2001 roku – dziekanem Biura Ochrony Rządu. Od 16 maja 2001 był kanclerzem Kurii Polowej. 16 X 2004 Jan Paweł II mianował go biskupem polowym Wojska Polskiego, sakrę przyjął w 2 tygodnie później. Uchwałą 330. zebrania plenarnego KEP z 26 XI tegoż roku został krajowym duszpasterzem kombatantów, a od 9 III 2005 był delegatem episkopatu ds. duszpasterstwa harcerzy. Miał wiele odznaczeń państwowych, m.in. Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, srebrny medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”, portugalskie odznaczenie "Bem Merecer" i szereg innych.

– ks. ppłk Jan Osiński (35 lat), wicekanclerz Kurii Polowej Wojska Polskiego i sekretarz biskupa polowego; święcenia przyjął w maju 2001. Naczelny kapelan Straży Ochrony Kolei, kapelan Komendy Głównej Straży Ochrony Kolei w Warszawie oraz kapelan 1. Bazy Lotniczej w Warszawie.

– ks. inf. Roman Indrzejczyk (79), od 22 XIII 2005 kapelan prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego i rektor kaplic prezydenckich. Był duszpasterzem w różnych parafiach archidiecezji warszawskiej i w samej stolicy. Przed przejściem na emeryturę w czerwcu 2004 był przez 18 lat proboszczem parafii Dzieciątka Jezus na warszawskim Żoliborzu. W latach 1961-76 i 1989-94 był krajowym duszpasterzem służby zdrowia. Od czerwca 1986 w parafii Dzieciątka Jezus organizował tzw. Parafialne Studium Religijno-Społeczne z wykładami historycznymi i wieczorami poetycko-muzycznymi. Kolportował też pisma i książki podziemne i emigracyjne, za co wielokrotnie był przesłuchiwany i napominany. Był również bardzo zaangażowany ekumenicznie i w dialogu międzyreligijnym, zwłaszcza z judaizmem.

– ks. prof. Ryszard Rumianek (63), rektor Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, biblista. Po święceniach kapłańskich w 1972 studiował najpierw na Akademii Teologii Katolickiej, w latach 1974-77 na Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie, w 1977 we Franciszkańskim Studium Biblijnym w Jerozolimie i jeszcze dwa lata na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie, gdzie obronił doktorat z teologii w 1979 r. Od 1 IX 2005 był rektorem UKSW.

– ks. Józef Joniec SchP (51), twórca organizowanej od 1992 r. „Parafiady” – dorocznej międzynarodowej imprezy sportowo-kulturalno-religijnej dla dzieci i młodzieży. Święcenia kapłańskie przyjął 18 V 1985. Był rektorem Kolegium Zakonu Pijarów w Warszawie, kierował Pijarskim Centrum Edukacyjnego Stanisława Konarskiego. Był kustoszem sanktuarium Matki Bożej Nauczycielki Młodzieży na warszawskich Siekierkach.

– ks. infułat Zdzisław Król (75), kapelan Warszawskiej Rodziny Katyńskiej w latach 1987-2007, członek Rady Pamięci Walk i Męczeństwa. Od 1967 pracownik Kurii Metropolitalnej Warszawskiej którą kierował jako kanclerz w latach 1979-92. Brał czynny udział w organizowaniu pielgrzymek Jana Pawła II do Polski. Od 1992 r. wikariusz biskupi, sekretarz Rady Kapłańskiej. Pełnił różne funkcje w Kurii, ostatnio był proboszczem parafii Wszystkich Świętych w Warszawie. Postulator procesu beatyfikacyjnego sługi Bożego ks. Jerzego Popiełuszki,

– ks. Andrzej Kwaśnik (54), kapelan Federacji Rodzin Katyńskich. Był duszpasterzem oddziałów prewencji policji w Warszawie i komendy powiatowej policji w Piasecznie, duszpasterz środowiska motocyklistów. Proboszcz parafii w Starej Iwicznej k. Warszawy.

– ks. prałat Bronisław Gostomski (62), kapelan Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Wielkiej Brytanii. Pochodził z Mazowsza. Święcenia kapłańskie przyjął 18 Vi 1972 w Płocku. Po pracy duszpasterskiej w diecezji płockiej i studiach na KUL-u wyjechał do Wielkiej Brytanii, gdzie od sierpnia 1982 był proboszczem w Peterborough, a od czerwca 1990 w Bradford. W 2003 został proboszczem w parafii św. Andrzeja Boboli w Londynie. Był dziekanem dekanatu Londyn-Północ.

11 III ( w Krakowie) - ojciec Joachim Badeni (98), dominikanin, znany i kochany duszpasterz, autor popularnych książek, przyjaciel młodzieży i małżeństw. Urodził się 14 października 1912 r. W Brukseli, gdzie jego ojciec, Ludwik Badeni był radcą poselstwa austriackiego. Jego matka Alicja Ancarcrona była szwedzką arystokratką. Po śmierci ojca w 1916 r. kilkuletni Kazimierz wraz z matką zamieszkał w majątku Badenich w Busku. Po powtórnym zamążpójściu matki, zamieszkał w majątku ojczyma – arcyksięcia Karola Olbrachta Habsburga w Żywcu. Tam zdał egzamin dojrzałości w 1930 r. Po maturze studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim. W czasie II wojny światowej walczył pod Narwikiem, we Francji, przebywał w Maroku, był sekretarzem misji polskiej w Gibraltarze. Pod wpływem spotkania z o. Innocentym Marią Bocheńskim wstąpił do nowicjatu ojców dominikanów w Anglii. Pierwszą profesję złożył 16 sierpnia 1945 r. W 1947 r. wrócił do Polski, gdzie dokończył studia teologiczne. Święcenia kapłańskie przyjął z rąk bp Stanisława Rosponda. Po święceniach był m.in wychowawcą braci kleryków a następnie duszpasterzem akademickim w Poznaniu, Wrocławiu i Krakowie. Był duszpasterzem niezwykle popularnym i kochanym przez młodych ludzi, w którymi potrafił nawiązać znakomity kontakt. W latach 90. podyktował kilkorgu dziennikarzom katolickim kilka książek, poświęconych kobiecie, małżeństwu, śmierci, kapłaństwu i modlitwie.

1 V (w Szczecinie) – abp Zygmunt Kamiński (20 II 1933), emerytowany arcybiskup-metropolita szczecińsko-kamieński, doktor honoris causa Uniwersytetu Szczecińskiego. Pochodził z Lubelszczyzny i w Lublinie 22 XII 1956 został wyświęcony na kapłana. Pracował duszpastersko w swej diecezji i studiował na KUL-u. 28 X 1975 r. Paweł VI mianował go biskupem pomocniczym lubelskim. Sakrę nominat przyjął 30 XI tegoż roku. 10 I 1984 Jan Paweł II powołał go na koadiutora biskupa płockiego Bogdana Sikorskiego, a 4 lutego 1988 objął rządy w tej diecezji. 1 V 1999 Ojciec Święty przeniósł go na stolicę metropolitalną szczecińsko-kamieńską. 21 II 2009 Benedykt XVI przyjął jego rezygnację z tej funkcji. W 2009 na wniosek Wydziału Prawa i Administracji, Senat Uniwersytetu Szczecińskiego przyznał abp. Kamińskiemu tytuł doktora honoris causa. Jego wielką osobistą zasługą jest powstanie Wydziału Teologicznego w strukturach tej uczelni.

12 VII (w Gdańsku) – ks. prałat Henryk Jankowski (74) kapelan „Solidarności”, wieloletni proboszcz parafii św. Brygidy w Gdańsku. Ks. Jankowski urodził się 18 grudnia 1936 roku w Starogardzie Gdańskim. Do seminarium duchownego wstąpił w 1958 r. Święcenia kapłańskie otrzymał 21 czerwca 1964 r. z rąk bp. Edmunda Nowickiego, a następnie objął obowiązki wikariusza w parafii pw. Ducha Świętego w Gdańsku, gdzie przebywał do 1967 r. Następnie był wikariuszem w parafii św. Barbary (1967-1970). W tym samym roku 17 marca złożył obowiązkowe ślubowanie w Wydziale ds. Wyznań w Gdańsku, aby formalnie objąć funkcję proboszcza parafii św. Brygidy w Gdańsku. Polska poznała ks. Jankowskiego 17 sierpnia 1980 r., gdy odprawił Mszę św. dla strajkujących robotników w Stoczni Gdańskiej. Związał się do tego momentu na stałe z późniejszą „Solidarnością” i najbliższymi współpracownikami Lecha Wałęsy. Po ogłoszeniu stanu wojennego ks. Jankowski stał się obiektem zainteresowania KC PZPR. O poczynaniach kapelana „Solidarności” w czasie trzeciej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski w 1987 r. informowało kilkudziesięciu tajnych współpracowników SB. Po upadku komunizmu ks. Jankowski zaczęto postrzegać jako postać wywołującą kontrowersje. W 2004 r. ks. Jankowski został odwołany z funkcji proboszcza parafii św. Brygidy. Posiadał ponad 100 orderów, medali, odznaczeń i odznak honorowych, pamiątkowych i okolicznościowych przyznanych mu przez krajowe i zagraniczne organizacje, instytucje oraz wyższe uczelnie.

18 VII (w Warszawie) – ks. Antoni Lewek (70), kapłan archidiecezji poznańskiej, medioznawca, twórca Instytutu Edukacji Medialnej i Dziennikarstwa UKSW, przyjaciel i popularyzator postaci bł. ks. Jerzego Popiełuszki. Wyświęcony na kapłana w 1963, w 1967 rozpoczął studia w zakresie homiletyki w Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie (do 1971), które następnie uzupełniał w Instytucie Katechetyki i Homiletyki w Monachium (1971-73). Od 1973 r. był etatowym pracownikiem naukowym Akademii Teologii Katolickiej (od 1999 – Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego) w Warszawie. W latach 1983-99 kierował Katedrą Homiletyki ATK, a w latach 1982-97 (przez trzy kadencje) przewodniczył Sekcji Homiletów Polskich przy Komisji Episkopatu ds. Nauki Katolickiej. W 2002 został dyrektorem Instytutu Edukacji Medialnej i Dziennikarstwa na Wydziale Teologicznym UKSW w Warszawie Od 2004 r. był także etatowym pracownikiem Wyższej Szkoły Dziennikarskiej im. Melchiora Wańkowicza w Warszawie. Był inicjatorem i organizatorem nowej specjalności studiów na Wydziale Teologicznym ATK: teologii środków społecznego przekazu. Za Janem Pawłem II powtarzał, że misja dziennikarza jest święta, że świeccy mają prawo i obowiązek mieszania się do polityki. W latach stanu wojennego i po śmierci bł. ks. Jerzego w kościele św. Stanisława Kostki głosił kazania patriotyczne. Pozostawił po sobie ponad 300 prac naukowych – artykułów i książek.

20 VII (w Gdańsku) – ks. prof. Edward Iwo Zieliński OFM Conv (6 I 1939), filozof, znawca filozofii starożytnej i średniowiecznej, zwłaszcza myśli bł. Jana Dunsa Szkota, któremu poświęcił szereg znaczących prac. Był członkiem czynnym Towarzystwa Naukowego KUL, Polskiego Towarzystwa Tomasza z Akwinu oraz Societas Internationalis Scotistica.


7 VIII (w Warszawie) – ks. prałat Zygmunt Malacki (61), proboszcz parafii św. Stanisława Kostki na stołecznym Żoliborzu, przy której znajduje się grób bł. ks. Jerzego Popiełuszki. Urodzony w 1948 r. ks. Malacki od czerwca 1998 był proboszczem parafii św. Stanisława Kostki w Warszawie. Pochodzący z Podlasia duchowny, święcenia kapłańskie otrzymał w 1975 r. W seminarium duchownym w Warszawie przez pół roku dzielił pokój z klerykiem Jerzym Popiełuszką, w czerwcu br. beatyfikowanym przez papieża Benedykta XVI. W 2006 r. został odznaczony medalem „Zasłużony dla Miasta Stołecznego Warszawy". Utworzył multimedialne, jedyne tego typu na świecie, Muzeum Ks. Jerzego Popiełuszki, które jest miejscem pamięci narodowej, mającym znaczenie dla mieszkańców stolicy i całej Polski. Ks. Malacki w każdą ostatnią niedzielę miesiąca odprawiał Msze za ojczyznę - które są kontynuacją Mszy za ojczyznę, jakie sprawował bł. ks. Popiełuszko. W parafii zorganizował cotygodniowe „Spotkania z Biblią”. Powołał Fundację Bonum, która podejmuje działania charytatywne (m.in. punkt rozdawania darów, pomoc bezdomnym i bezrobotnym).

3 IX (w Warszawie) – ks. Mirosław Paciuszkiewicz (79) , jezuita, znany duszpasterz osób żyjących w związkach niesakramentalnych, b. redaktor naczelny „Przeglądu Powszechnego” i moderator Stowarzyszenia „Przymierze Rodzin” w Warszawie. Urodził się 8 sierpnia 1931 r. W Kłódce k. Grudziądza w rodzinie rzemieślniczej. Po studiach w Wyższym Seminarium Duchownym w Płocku, 8 sierpnia 1954 r. przyjął święcenia kapłańskie. Już jako ksiądz uczył języka polskiego uczniów Niższego Seminarium Duchownego w Płocku. W latach 1963-1971 był rektorem kościoła św. Jana Chrzciciela w Płocku. Po 17 latach pracy jako kapłan diecezji płockiej, w 1971 r. wstąpił do Towarzystwa Jezusowego. Prowadził duszpasterstwo akademickie w Lublinie i wykłady z homiletyki na KUL. W 1973 roku przeniesiono go do klasztoru jezuitów w Warszawie. W latach 1981-1986 był redaktorem naczelnym miesięcznika „Przegląd Powszechny”, a od 1986 roku proboszczem parafii św. Andrzeja Boboli w Warszawie i moderatorem „Przymierza Rodzin". Od 1987 roku zaczęła się jego przygoda z duszpasterstwem dla par niesakramentalnych. Doświadczenia z pracy w tym duszpasterstwie ks. Paciuszkiewicz zawarł w kilku książkach, dzięki którym stał się znany w całej Polsce. Na ten temat pisał m.in. w książkach „Tęsknota i głód”, „Kocha mimo wszystko”, „Jesteście w Kościele”, „Słabość i moc”, „Drogi powrotu” i „Rozmowy, zdarzenia, przełomy”.

4 IX (w Warszawie) – Ilona Korompay (92), katechetka, opiekunka potrzebujących, zasłużona dla powstania sanktuarium fatimskiego w Szczecinie. Pochodziła z Przemyśla z głęboko wierzącej i patriotycznej rodziny, a jej ojciec – Aladar Emanuel Korompay był polskim oficerem pochodzenia węgierskiego, zamordowanym przez NKWD w 1940 r. w Charkowie. Matka Mieczysława zmarła w styczniu 1944 r. na tyfus w Oświęcimiu. Sama Ilona działała w AK i była poszukiwana przez gestapo. Podczas Powstania Warszawskiego pomagała rannym i potrzebującym. Po jego upadku wywieziono ją do Pruszkowa. Po wojnie studiowała w Instytucie Teologicznym w Częstochowie. Przez kilka lat pracowała jako katechetka m.in. we Wrocławiu i Gietrzwałdzie. Od 1959 mieszkała w Szczecinie, gdzie m.in. wypełniła zobowiązanie swego ojca z 1938 r., który, w podziękowaniu za uzdrowienie, przyrzekł wybudować kapliczkę ku czci Matki Bożej. W swej parafii włączyła się w budowę sanktuarium pw. Matki Bożej Fatimskiej. Jeździła po całej Polsce z prośbą o modlitwę i ofiary na ten cel. Znajomi kupili we Francji figurę fatimską, którą w Rzymie poświęcił Jan Paweł II. Na początku lat 90. ze względu na poważną chorobę przeniosła się do Warszawy. Ostatnie lata życia spędziła w stołecznym domu opieki, prowadzonym przez siostry franciszkanki od cierpiących.

18 IX (w wypadku samochodowym koło Okuninka pod Włodawą) – Janina Michalska (87), współtwórczyni (wraz z Marią Okońską i Marią Wantowską) Instytutu Świeckiego Pomocnic Maryi Jasnogórskiej, Matki Kościoła, od 2006 – Instytutu Prymasa St. Wyszyńskiego. Uczestniczyła w Powstaniu Warszawskim. Była wieloletnim sekretarzem Podkomisji Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Kobiet. Jako jedna z pierwszych złożyła śluby wieczyste w Instytucie 5 VIII 1952 na ręce Prymasa Tysiąclecia. Była jego bliską współpracowniczką i to ona w 1956 wywiozła z Komańczy, gdzie kard. Wyszyński był wówczas więziony, tekst Jasnogórskich Ślubów Narodu i dostarczyła go na Jasną Górę. Była także inicjatorką powstania w 1993 r. Sekretariatu Misyjnego Jeevodaya w Indiach, wspierającego Ośrodek Rehabilitacji Trędowatych, dla którego mieszkańców była Babcią – Nani. Odwiedzała go 4-krotnie. Do 2006 odpowiadała za prace Sekretariatu Misyjnego, a do samej śmierci służyła swoim doświadczeniem jako członkini jego Rady. 1 VIII 2009 prezydent Lech Kaczyński odznaczył ją Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

14 X (w szpitalu w Trzebnicy) – ks. prof. Tadeusz Styczeń SDS (21 XII 1931), etyk, uczeń, przyjaciel i następca kard. Karola Wojtyły w katedrze etyki KUL-u. Pochodził spod Krakowa, święcenia kapłańskie w zgromadzeniu salwatorianów przyjął w 1955 w Krakowie. Już w czasie studiów na KUL-u (od 1955) poznał ks. Karola Wojtyłę, pod którego kierunkiem przygotował magisterium i doktorat (1963), a w 1971 przedstawił rozprawę habilitacyjną. Był asystentem, a następnie adiunktem przy katedrze przyszłego papieża. Po mianowaniu ks. profesora najpierw biskupem, w 1964 arcybiskupem krakowskim, coraz częściej zastępował go w wykładach i na seminariach z etyki. Gdy kard. Wojtyła został 16 X 1978 papieżem, obaj nadal utrzymywali kontakty. Z inicjatywy ks. prof. Stycznia Senat Akademicki KUL powołał w 1982 r. Instytut Jana Pawła II KUL jako międzywydziałowy ośrodek tejże uczelni, w celu prowadzenia „studiów nad myślą i dziełem papieża Jana Pawła II”. Ks. Styczeń kontynuował i rozwijał myśl swojego mistrza i dyskretnie towarzyszył mu w posłudze Kościołowi powszechnemu. Był też przy papieskim łożu śmierci. Pozostawił po sobie ponad 300 prac z dziedziny etyki oraz laureatem wielu nagród, był doktorem honoris causa Uniwersytetu w Nawarze w Hiszpanii.

15 X ( w Laskach) - Zofia Morawska (106), legenda ośrodka dla niewidomych w Laskach. Przez prawie 80 lat służyła niewidomym i ociemniałym. Urodzona w 1904 r. w znanej ziemiańskiej rodzinie Morawska kończyła gimnazjum sióstr urszulanek w Krakowie gdzie uzyskała maturę. Po studiach pedagogicznych na Uniwersytecie Jagiellońskim podjęła pracę jako nauczycielka w szkole sióstr prezentek. Po śmierci ojca w 1925 razem z matką przeprowadziła się do Warszawy. Od 1930 r. była związana z Towarzystwem Opieki nad Ociemniałymi w Laskach, organizowała warsztaty, świetlice, opiekę indywidualną, pośrednictwo pracy i opieki lekarskiej, zajmowała się także finansami Towarzystwa (była jego skarbnikiem), pozyskując przez lata środki i wielu sponsorów. Do 2007 r. była administratorką Zakładu dla Niewidomych w Laskach. Była wybitnym ekspertem tyflologii czyli dziedziny zajmującej się nauczaniem pisania i czytania osób niewidomych. Znała biegle angielski, niemiecki, francuski i włoski. Od ósmego roku życia nie opuściła ani jednej codziennej Mszy świętej. Miała być zakonnicą, ale nie była zdolna dotrzymać przysięgi posłuszeństwa. Za swoją pracę otrzymała najwyższe polskie odznaczenie – Order Orła Białego. W 2004 roku Zofia Morawska została uhonorowana Nagrodą TOTUS w kategorii: „Promocja człowieka, praca charytatywna i edukacyjno wychowawcza”.

Duchowni innych wyznań:

10 IV (w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem) – abp gen. bryg. Miron Chodakowski (53), prawosławny ordynariusz polowy Wojska Polskiego. Pochodził z Białegostoku; po ukończeniu seminarium duchownego w Jabłecznej w 1978 przyjął w 1979 święcenia kapłańskie i wkrótce potem złożył śluby wieczyste w klasztorze w Supraślu, którego od 1984 r. był przełożonym i do którego odbudowy i ożywienia w nim życia religijnego bardzo się przyczynił. W 1995 ukończył Chrześcijańską Akademię Teologiczną w Warszawie. Od 1990 był archimandrytą (najwyższa godność w prawosławnym życiu mniszym). 10 maja 1998 przyjął chirotonię (sakrę) jako biskup hajnowski i wkrótce potem został prawosławnym ordynariuszem polowym. W roku 2003 został doktorem nauk teologicznych z zakresu historii Kościoła na ChAT. 15 VIII 1998 prezydent Aleksander Kwaśniewski mianował go na stopień generała brygady. 10 V 2008 Święty Synod Kościoła prawosławnego wyniósł go do godności arcybiskupa.

(tamże) – ks. płk Adam Pilch (45), zastępca ewangelickiego biskupa Wojska Polskiego. Pochodził z Wisły, na duchownego luterańskiego został ordynowany 15 VII 1990 w Sorkwitach. W latach 1990-93 był wikariuszem stołecznej parafii Świętej Trójcy, 1993-1995 – administratorem ewangelickiej parafii Wniebowstąpienia Pańskiego w Warszawie, a od 1996 – jej proboszczem. Od 1999 był zastępcą ewangelickiego biskupa wojskowego; od 2000 – dziekanem wojsk lądowych. Żonaty z Kornelią z domu Lerch, osierocił córkę Emę.