Elbląg: obchody rocznicy Grudnia '70

W grudniu 1970 r. zginęło co najmniej trzech mieszkańców Elbląga. Podczas manifestacji w tym mieście został śmiertelnie postrzelony 22-letni Marian Sawicz. Miesiąc później miał wziąć ślub, pozostawił narzeczoną w zaawansowanej ciąży.

Dwaj inni elblążanie zginęli na ulicach Trójmiasta. Waldemar Rebinin był sanitariuszem, zginął po tym jak wyszedł z karetki, by ratować rannego. W pobliżu Stoczni Gdyńskiej został zastrzelony 18-letni Zbyszek Godlewski, któremu później poświęcono "Balladę o Janku Wiśniewskim". Jego śmierć została uwieczniona na fotografii pochodu niosącego na drzwiach ciało młodego człowieka i okrwawioną biało-czerwoną flagę.

Jak powiedział dyrektor gdańskiego IPN Mirosław Golon, ofiar było znacznie więcej. Blisko 500 ludzi zostało zatrzymanych po strajkach i demonstracjach, z czego wielu dotkliwie pobito. Kilkaset osób zwolniono z pracy i poddano inwigilacji SB.

Przewodniczący elbląskiej Solidarności Jan Fiodorowicz przypomniał, że sprawcy tragedii "grudniowych rodzin" nadal nie zostali ukarani. "Nie może być ucieczki od prawdy. Jesteśmy to winni ofiarom i ich bliskim" - powiedział związkowiec.

Zdaniem prezydenta Elbląga Grzegorza Nowaczyka, grudniowe protesty były dla wielu elblążan pierwszym wspólnym doświadczeniem, które pomogło zbudować tożsamość lokalnej społeczności. "Tamte ideały żyły potem w kościołach, domach, także w mojej rodzinie" - powiedział prezydent.

Uroczystości rocznicowe odbyły się w bibliotece elbląskiej. Po nich w katedrze pw. św. Mikołaja odprawiono mszę św. w intencji ofiar. Stamtąd uczestnicy przeszli przed pomnik "Ofiar Grudnia '70", gdzie odczytano apel poległych.

Obchody zorganizowała elbląska Solidarność, władze miasta, gdański oddział IPN oraz dowództwo 16. Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej.