Franciszek jedzie do Grecji

Tam, gdzie Wschód spotyka się z Zachodem w duchu ekumenizmu

W Grecji Franciszka powitają hierarchowie miejscowego Kościoła prawosławnego, z którymi spotka się on następnie, co pozwoli pogłębić ekumeniczne stosunki katolicko-prawosławne, którym nadał priorytet od czasu wyboru na papieża w marcu 2013 r. Zdaniem abp Kontidisa wizyta ta "będzie ważnym krokiem w stronę świata prawosławnego, który jest sojusznikiem Kościoła katolickiego w obliczu wyzwań sekularyzacji". "O ile jednak przyjęcie Franciszka przez większość Greków będzie «życzliwe», o tyle nie można nie zauważyć trudności w kontaktach ekumenicznych" – zaznaczył katolicki arcybiskup stolicy i wyjaśnił: choć z jednej strony "Kościoły prawosławne są bardziej odporne na sekularyzację", to z drugiej "odrzuca się tam wszystko, co może zagrozić tradycji". "I poza osobistą przyjaźnią, która jest możliwa w każdym przypadku, żaden prawosławny biskup nie zaryzykowałby wewnętrznych rozłamów, aby zacieśniać więzi z katolikami" – dodał hierarcha.

Mówiąc o ekumenicznej otwartości Kościoła Grecji, zauważył: "To zależy od tego, z jakim nurtem czy ruchem się spotykasz. Są teologowie i biskupi, którzy są wrogo nastawieni, ale są też inni, bardzo przyjaźni. Czasami wewnątrz prawosławia trudno jest zachować jedność w obliczu różnic poglądów. Są małe grupy, z którymi prywatnie, otwarcie i polubownie dyskutujemy, ale publicznie prawosławie chce sprawiać wrażenie dystansu wobec katolicyzmu".

Abp Kontidis potwierdził również, że w cerkwiach greckich nadal istnieje praktyka ponownego chrztu katolików w przypadku ślubów mieszanych. Szczególnie na wsiach księża są bardzo antykatoliccy. W przypadku ślubów mieszanych nalegają na chrzest katolika. W Atenach jednak akceptuje się chrzest katolicki. W innych diecezjach sytuacja bywa różna. W stolicy ponad 90 proc. ślubów kobiet katolickich to śluby mieszane, które są zazwyczaj sprawowane w dwóch ceremoniach – w kościele katolickim i w cerkwi.

"To, że podczas wizyty papieża nie będzie wspólnych modlitw i liturgii wynika z równowagi wewnątrzprawosławnej, która nie powinna być naruszona" – tłumaczy dalej abp Kontidis. Spotkania ze zwierzchnikiem Kościoła, arcybiskupem Hieronimem (Liapisem), z którym Franciszek był na Lesbosie w 2016 roku, a który uchodzi za "otwartego i uprzejmego" rozmówcę ekumenicznego, nie mają zatem charakteru stricte religijnego, choć nie jest wykluczona, spontaniczna, wspólna modlitwa "Ojcze nasz". Jednak za oba te spotkania zwierzchnik greckiego prawosławia był i jest krytykowany przez grupy "ekstremistów" w swoim Kościele.

Obserwatorzy papieskiej wizyty są przekonani, że na pewno nie dojdzie do sytuacji z wizyty Jana Pawła II przed 20 laty. Wtedy protesty wypełniły Ateny znakami oznaczającymi papieża jako "heretyka" z Rzymu. Był też marginalny sprzeciw wobec wizyty Benedykta XVI na Cyprze w 2010 roku ze strony niektórych tamtejszych biskupów prawosławnych, którzy odmówili udziału w spotkaniu w rezydencji prawosławnego arcybiskupa Nikozji. Teraz, kiedy przywódcy obu krajów z niecierpliwością oczekują przyjazdu Franciszka, wydaje się, że atmosfera wizyty będzie zupełnie inna. Opinia publiczna pozytywnie ocenia to spotkanie z Franciszkiem.

Arcybiskup wyraził przekonanie, że wizyta papieża zmieni i poprawi stosunki ekumeniczne. "Franciszek otwiera ramiona na spotkanie z prawosławiem i to jest dobre. Są Grecy, którzy nigdy nie widzieli katolickiego księdza ani katolickiego kościoła" – powiedział abp Kontidis. Jego zdaniem równie ważne będzie przesłanie Ojca Świętego na temat migracji i humanitarnego traktowania migrantów. "To przesłanie będzie skierowane nie tylko do Grecji, ale do Europy i całego świata" - podkreślił arcybiskup.