Baltic Pipe – co daje Polsce nowy korytarz dostaw gazu?

Dzięki Baltic Pipe możliwe będzie przesyłanie gazu bezpośrednio ze złóż norweskich na rynki w Danii i w Polsce, a także do odbiorców w sąsiednich krajach Europy Środkowo – Wschodniej. Jednocześnie gaz można dostarczać także w drugą stronę gazociągu, na przykład z Polski do Danii.

Projekt ten ma ogromne znaczenie w kwestii bezpieczeństwa energetycznego naszego kraju. Dzięki niemu ostatecznie zerwiemy z uzależnieniem od dostaw błękitnego paliwa z Rosji. Uruchomienie gazociągu nastąpi 1 października. Już wtedy w kierunku Polski popłynie gaz. Początkowa przepustowość wyniesie 2-3 mld m3 w ujęciu rocznym. Od stycznia 2023 roku przepustowość wzrośnie do pełnego poziomu - 10 mld m3.

Przy oficjalnym otwarciu Baltic Pipe becni byli: Prezydent RP, premierzy Polski i Danii, ministrowie energii Polski i Danii, prezesi GAZ-SYSTEM i Energinet.

- Pierwszy w historii polskiego gazownictwa gazociąg podmorski jest fundamentem strategii polskiego rządu, zapewniającej Polsce bezpieczeństwo energetyczne. GAZ-SYSTEM przez ostatnie 6 lat zrealizował program inwestycyjny, którego owocem są trzy nowe połączenia międzysystemowe z Danią, Słowacją i Litwą, rozbudowany terminal LNG, zwiększone moce przesyłowe sieci krajowej uzyskane dzięki nowym gazociągom i tłoczniom. Jestem dumny, że mogłem osobiście nadzorować te projekty - mówi Tomasz Stępień, Prezes GAZ-SYSTEM.

Dzięki złożom wydobywanym na Szelfie Norweskim polscy odbiorcy otrzymują nowe źródło gazu do zakontraktowania. Za sprawą Baltic Pipe oraz Terminalu LNG w Świnoujściu Polska zyska większe znaczenie w kwestii dystrybucji gazu w tej części Europy.

  Zdjęcia udostępnione przez GAZ-SYSTEM oraz Saipem Limited

Dwa kraje, dwa morza, jedna współpraca

Międzynarodowy projekt połączył dwóch partnerów: polski GAZ-SYSTEM i duński Energinet. Wymagał on ścisłej współpracy i szerokiego planowania, jako że zadanie było realizowane w dwóch krajach oraz na dwóch morzach, w wyłącznych strefach ekonomicznych trzech państw.

W ramach projektu powstało pięć głównych elementów. Pierwszy z nich to podmorski gazociąg na dnie Morza Północnego łączący norweski i duński system przesyłowy gazu. Po drugie, rozbudowany został system przesyłowy gazu w Danii. Trzeci punkt to wybudowanie tłoczni gazu w Danii. Kolejne dwa kluczowe elementy, za które odpowiadał polski GAZ-SYSTEM, obejmują gazociąg podmorski pomiędzy duńskim a polskim wybrzeżem oraz rozbudowę polskiego systemu przesyłowego. 

  Zdjęcia udostępnione przez GAZ-SYSTEM oraz Saipem Limited

W ramach odpowiedniego przygotowania infrastruktury przesyłowej na terenie Polski wykonano szereg inwestycji. Konieczne było wybudowanie nitki łączącej gazociąg podmorski z krajowym systemem przesyłowym, czyli gazociąg Niechorze-Płoty.  Wybudowano również gazociąg relacji Goleniów-Lwówek. Konieczna była także rozbudowa tłoczni gazu w Goleniowie i Odolanowie, a tłocznia gazu Gustorzyn powstała od zera.

Ostatecznie powstało 900 km gazociągów. Polska firma ułożyła 275 km gazociągu na dnie Morza Bałtyckiego i 230 km gazociągów lądowych, a także była odpowiedzialna za budowę/rozbudowę trzech tłoczni (Goleniów, Odolanów i Gustorzyn). O skali przedsięwzięcia świadczy fakt, że umowa z firmą Solar Turbines na dostawy agregatów do 3 polskich tłoczni opiewała na kwotę 550 mln zł. To jeden z największych tego typu kontraktów w historii polskiego gazownictwa.

  Zdjęcia udostępnione przez GAZ-SYSTEM oraz Saipem Limited

Pod wodą i pod ziemią

Ogromny projekt okazał się dużym wyzwaniem, szczególnie że znaczna część prac budowlanych była prowadzona podczas pandemii Covid-19. Prace budowlane mogły rozpocząć się w roku 2020, kiedy to firmy uzyskały komplet pozwoleń i umów na obu odcinkach. Gazociąg na dnie Morza Bałtyckiego ma długość 275 km i średnicę 900 mm.

Trzy statki: Castoro Sei, Castoro 10 i Castorone rozpoczęły układanie rur pod koniec czerwca 2021 r. a zakończyły na początku listopada 2021 r. Łącznie zajęło im to niecałe pięć miesięcy. Spawanie poszczególnych odcinków rur w jeden gazociąg odbywało się na statkach. Zespawany gazociąg został potem opuszczony pod wodę.  Średnia prędkość układania gazociągu to ok. 3 km – 5 km/dobę. Castorone - jeden z największych tego typu statków na świecie - w 35 dni ułożył na Morzu Bałtyckim ok. 150 km gazociągu podmorskiego.

  Zdjęcia udostępnione przez GAZ-SYSTEM oraz Saipem Limited

Jednocześnie wybudowano dwa gazociągi lądowe Goleniów – Lwówek oraz Niechorze – Płoty. Polski system przesyłowy powiększono o 230 km gazociągów o średnicy 900 i 1000 mm. Pierwszy z nich ma długość ok. 191 km, druga nitka ma natomiast ok. 41 km. Rozbudowa tłoczni powiększy moc przesyłową systemu o 50 procent.

Budując te gazociągi wykorzystano metody bezwykopowych przejść, czyli najnowsze techniki pozwalające zmniejszyć oddziaływanie inwestycji na środowisko naturalne i funkcjonowanie obszarów zurbanizowanych. Pokonano w ten sposób 123 przeszkody, w tym m.in. rzekę Pełcz, Krąpiel, Inę oraz Wartę. Przewiert Direct Pipe o długości 1400 m pod rzeką Wartą jest najdłuższym takim przewiertem w Polsce.

  Zdjęcia udostępnione przez GAZ-SYSTEM oraz Saipem Limited

Bezpieczeństwo, cena, strategiczne znaczenie

Projekt Baltic Pipe zrealizowano między innymi przy udziale środków z Unii Europejskiej. Kwota przyznanego dofinansowania wyniosła 266,8 mln euro i została przeznaczona m.in. na uzyskanie niezbędnych pozwoleń administracyjnych, a przede wszystkim na prace projektowe i budowlano-montażowe. O wadze projektu świadczy fakt, że Komisja Europejska przyznała projektowi status „Projektu wspólnego zainteresowania".

Wykonane inwestycje pozwoliły nie tylko na rozbudowę węzła przesyłowego, ale też na połączenie tych elementów z istniejącą infrastrukturą przesyłową. Jest to duży krok w rozwoju transgranicznej infrastruktury przesyłowej w rejonie Morza Bałtyckiego. Odbiorcami przesyłanego paliwa będą zarówno odbiorcy indywidualni jak i przemysł. Dodatkowo dzięki nowo wybudowanej tłoczni Gustorzyn nawiązane zostało połączenie z systemem przesyłowym Litwy, gdzie może być przesyłany gaz.

  Zdjęcia udostępnione przez GAZ-SYSTEM oraz Saipem Limited

Budowa Baltic Pipe to duży krok w kierunku zmniejszenia ryzyka zakłóceń w dostawach kluczowego surowca. Nie da się ukryć, że dywersyfikacja źródeł zaopatrzenia zwiększa nasze bezpieczeństwo. Poza tym rozwój rynku gazu powinien z korzyścią wpłynąć na końcową cenę surowca dla ostatecznego klienta, czyli nas. Baltic Pipe to druga oprócz Terminalu LNG w Świnoujściu tak duża inwestycja realnie zmieniająca sytuację na rynku gazu w Polsce.

  Zdjęcia udostępnione przez GAZ-SYSTEM oraz Saipem Limited