Ile "kosztuje" cierpienie dziecka wykorzystanego seksualnie?

We wtorek w Warszawie odbyła się konferencja Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 (PKDP), która dotyczyła prezentacji III Raportu Państwowej Komisji "Ile +kosztuje+ cierpienie dziecka wykorzystanego seksualnie?".

Karolina Bućko podkreśliła, że "raport zawiera szczegółowe i szerokie zagadnienia, od kwestii konsekwencji wykorzystywania seksualnego małoletnich, po wskazanie ścieżek prawnych dochodzenia osób pokrzywdzonych do sprawiedliwości". Wskazała, że raport dotyczy także tego, w jaki sposób mogą osoby pokrzywdzone uzyskać zadośćuczynienie za doznane krzywdy i rekompensatę finansową.

Agnieszka Rękas, członek PKDP, zaznaczyła, że szczegółowe omówienie obszarów ważnych dla pokrzywdzonych, jeśli chodzi o dochodzenie roszczeń z tytułu naprawienia szeroko rozumianej szkody przed sądem, znajdują się w treści raportu.

Wskazała, że w raporcie omówiono trzy ścieżki możliwości naprawienia szkody i zadośćuczynienia za doznane przestępstwem krzywdy w polskich przepisach prawnych. Wymieniła ścieżkę karnoprawną, cywilnoprawną oraz ścieżkę z udziałem skarbu państwa.

Zaznaczyła, że wszystkie środki o charakterze kompensacyjnym - choć różnie się nazywają - mają tożsamy zakres przedmiotowy. "Tożsamy jest także cel, któremu służą te środki kompensacyjne, czyli szeroko rozumianemu naprawieniu szkody wyrządzonej przestępstwem" - powiedziała.

Barbara Chrobak, członek PKDP, dodała, że polskie prawo przewiduje możliwość roszczeń o charakterze kompensacyjnym na drodze postępowania cywilnego - zasądzenia odszkodowania lub zadośćuczynienia nie tylko od sprawcy, ale także od instytucji, która jest zwierzchnikiem sprawcy. Podkreśliła, że niezbędna jest zmiana przepisów prawa, aby przestępstwa seksualne wobec dzieci nigdy nie ulegały zatarciu.

Przewodnicząca PKDP wskazała, że w obszarze zainteresowania Komisji znalazł się także Fundusz Sprawiedliwości. "Państwowa Komisja zwróciła się początkowo do Funduszu Sprawiedliwości, a w dalszej kolejności do terenowych ośrodków z zapytaniem, jaka jest skala pomocy dla osób, które nas w sposób szczególny interesują, czyli osoby skrzywdzone przestępstwami nadużyć seksualnych wobec tych małoletnich, którzy nie osiągnęli wieku 15 lat" - powiedziała. Dodała, że Fundusz Sprawiedliwości nie potrafił odpowiedzieć na tak zadane pytanie. Powiedziała także, że nie uzyskali pełnej informacji od terenowych ośrodków odnośnie do tego, czy pomoc trafia do poszkodowanych, w jakim zakresie, jakich przestępstw dotyczy, grupy wiekowej i jak faktycznie jest realizowana.

Podkreśliła, że możliwe jest, aby część z Funduszu Sprawiedliwości wyodrębnić dla osób pokrzywdzonych przestępstwem wykorzystywania seksualnego małoletnich poniżej lat 15 tak, by realnie mogły uzyskać one pomoc prawną, bytową, psychologiczną, zdrowotną i rehabilitacyjną.

"Wykorzystanie seksualne dziecka nie jest winą osoby skrzywdzonej. To nie jest wina tego, który doświadczył przemocy, tylko jest to wina sprawcy" - podkreślił dr hab. Błażej Kmieciak, członek komisji. Dodał, że jest to niezwykle ważne, by system wsparcia osób skrzywdzonych był jak najbardziej rozbudowywany, by dostęp do niego był bezproblemowy.

Na zakończenie przewodnicząca PKDP wspomniała, że komisja planuje 15 stycznia spotkać się z osobami pokrzywdzonymi, by usłyszeć, z jakimi problemami borykają się, jakie mają obawy i zagrożenia.

"Chcemy wyraźnie dać komunikat, że nie tylko stworzyliśmy raport jako zamkniętą księgę, ale jest to dokument, na którym chcemy pracować, który został stworzony też po to, żeby dawać konkretne wskazówki, słyszeć problemy osób skrzywdzonych i starać się w takim zakresie, w jakim to tylko będzie możliwe, pomagać im" - podsumowała Bućko.

Raport dostępny jest na stronie Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystywaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 oraz pod linkiem https://pkdp.gov.pl/wp-content/uploads/2024/01/raport-trzeci.pdf .