Wrocław: Powodzie wciąż groźne dla miasta

Rzecznik prasowy Urzędu Miasta we Wrocławiu Paweł Czuma przyznał w rozmowie z PAP, że gdyby ponownie doszło do tak dużej powodzi, to w mieście "byłoby trochę lepiej, bo urządzenia przeciwpowodziowe są w lepszym stanie; na osiedlu Kozanów powstaje wał przeciwpowodziowy i mamy doświadczenie, jak sobie radzić z nadmiarem wody". Zaznaczył jednak, że miasto nie byłoby w stanie przyjąć takiej fali powodziowej.

Według niego Wrocław nie będzie w pełni bezpieczny, dopóki w dorzeczu Odry nie znajdą się odpowiednie urządzenia hydrologiczne i przeciwpowodziowe. "O bezpieczeństwie Wrocławia nie możemy mówić w oderwaniu od urządzeń hydrologicznych w dorzeczu całej Odry, a z tymi nie jest dobrze" - ocenił.

"Niestety kluczowe inwestycje w górnym biegu Odry - m.in. zbiornik retencyjny w Raciborzu - wciąż są w powijakach, a mają kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa Wrocławia" - powiedział. Wyjaśnił, że tak wielkiej wody, jaka przepłynęła przez Wrocław w 1997 r., miasto nie jest w stanie przyjąć bez pomocy tego zbiornika.

Podobne wnioski wysunęła Najwyższa Izba Kontroli pod koniec lutego, publikując raport nt. "Programu dla Odry 2006". Wynika z niego, że powódź w dorzeczu Odry może się powtórzyć, bowiem opóźnia się realizacja "Programu dla Odry 2006", a to, co zbudowano, nie chroni przed powodziami. Do tego wciąż nie rozpoczęto budowy zbiornika retencyjnego i stan 1/3 wałów przeciwpowodziowych jest fatalny.

Kontrolerzy NIK objęli nadzorem lata 2007-2010; uznali, że zrealizowane dotychczas w ramach "Programu dla Odry 2006" zadania mogły jedynie miejscowo przyczynić się do ograniczenia strat wyrządzanych przez powodzie, ale nie wpłynęły na ogólną sytuację i nie zwiększyły bezpieczeństwa mieszkańców. Szczególnie dotyczy to dużych miast oraz terenów, gdzie powodzie są częste i gwałtowne, jak na terenach górzystych.

Wskazano, że wciąż nie rozpoczęto inwestycji kluczowych dla Programu i poprawy systemu bezpieczeństwa powodziowego dorzecza Odry: budowy zbiorników retencyjnych Racibórz, Wielowieś Klasztorna, Kamieniec Ząbkowicki. Z raportu NIK wynika również, że z ponad 3,5 tys. km wałów przeciwpowodziowych 1,6 tys. km jest w złym lub fatalnym stanie.

NIK alarmował też, że koniec "Programu dla Odry 2006" zaplanowany jest na 2016 r., co oznacza, że upłynęło już 60 proc. czasu przeznaczonego na jego wykonanie. Tymczasem od ostatniej kontroli, dotyczącej lat 2001-06, nie nastąpił wyraźny postęp w jego realizacji.

Rzecznik prasowy wojewody dolnośląskiego Jarosław Perduta uważa natomiast, że "Program dla Odry 2006" w ostatnich latach znacznie przyspieszył i należy się spodziewać, że jeszcze w tym roku zostanie podpisana umowa na budowę zbiornika retencyjnego w Raciborzu. Wartość inwestycji szacowana jest na miliard zł.

Zbiornik Racibórz Dolny to kluczowy obiekt dla ochrony przeciwpowodziowej doliny Odry i jeden z głównych elementów rządowego "Programu dla Odry 2006". Przygotowywana od lat budowa suchego zbiornika należy do największych inwestycji hydrotechnicznych w Polsce. Inwestycję trapią liczne opóźnienia, które uniemożliwiły już m.in. częściowe sfinansowanie jej ze środków unijnych. Powodem większości opóźnień były kwestie formalne, np. pierwotny wniosek o zgodę na budowę, który u wojewody złożył z końcem marca inwestor - Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gliwicach - miał braki. Uzupełniona dokumentacja trafiła do wojewody śląskiego w piątek.

Tymczasem dwa miesiące po niepokojącym raporcie NIK we Wrocławiu ruszyły prace związane z modernizacją Wrocławskiego Węzła Wodnego (WWW). Pierwszy etap obejmuje modernizację i odbudowę 6 km wałów Blizanowice-Trestno. Prace na tym odcinku będą kosztować 14 mln zł i mają zakończyć się we wrześniu 2013 r. Kolejny etap to modernizacja lewostronnych obwałowań odrzańskich w rejonie wrocławskich Praczy, Maślic, Janówka i poniżej Wrocławia w rejonie Siechnic oraz prawostronnych wałów w okolicach Rędzina i Różanki.

Cały projekt ma kosztować ponad 511 mln zł. Jest częścią Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry, który przewiduje m.in. budowę suchego zbiornika przeciwpowodziowego na Odrze w Raciborzu (Śląskie). Realizacja tej inwestycji ma zabezpieczyć Wrocław przed powodzią podobną do tej z 1997 r.

Wrocławski Węzeł Wodny obejmuje Odrę, jej dopływy, kanały wodne oraz budowle i urządzenia hydrotechniczne przeciwpowodziowe, żeglugowe i przemysłowe. Jest największym w Polsce i jednym z największych w Europie systemem dróg wodnych oraz budowli hydrotechnicznych, zlokalizowanym na obszarze aglomeracji miejskiej.

Prezes zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu Marek Mielczarek powiedział PAP, że fundusz przekazał ponad 167 mln zł na zapobieganie i usuwanie szkód wyrządzonych przez powodzie na Dolnym Śląsku. "Od 1997 r. za te pieniądze zostały naprawione mury oporowe na brzegach rzek, odbudowano uszkodzone mosty i wały przeciwpowodziowe. Fundusz wspierał także odbudowanie zniszczonych przez żywioł sieci wodociągowych, kanalizacyjnych i oczyszczalni ścieków" - wyliczał.

W lipcu 1997 r. Wrocław nawiedziła największa w historii miasta powódź. Ok. 30 proc. obszaru znalazło się pod wodą. Straty poniesione przez gminę oszacowano na ponad 750 mln zł. Pierwsza fala powodziowa do Wrocławia dotarła w nocy z 12 na 13 lipca.