Patriarcha Serbskiego Kościoła Prawosławnego odwiedzi Polskę

W sobotę 20 października przybędzie do Polski z tygodniową wizytą na zaproszenie metropolity warszawskiego i całej Polski Sawy zwierzchnik Serbskiego Kościoła Prawosławnego patriarcha Paweł. Będzie to pierwsza w historii wizyta głowy serbskiego prawosławia w naszym kraju.

Wkrótce po przylocie patriarcha Paweł wraz z towarzyszącymi mu osobami zostanie oficjalnie powitany na nabożeństwie w warszawskiej katedrze prawosławnej. Nazajutrz będzie tam sprawował wraz z polskimi biskupami uroczystą liturgię.

Gość serbski złoży też wizytę prezydentowi RP oraz odwiedzi szereg parafii prawosławnych na Białostocczyźnie.

Patriarcha Paweł (po serbsku Pavle) urodził się jako Gojko Stojčević 11 września 1914 r. w miejscowości Kućanci w Sławonii (obecnie Chorwacja). W latach 1925-28 uczył się w gimnazjum w Tuzli, a następnie w Belgradzie. W 1930 r. wstąpił do seminarium duchownego w Sarajewie, po czym kontynuował studia na wydziale teologii prawosławnej w Belgradzie. W 1940 r. przyjął postrzyżyny mnisze, a po 8 latach został wyświęcony na diakona. W latach 1949-55 pełnił posługę zakonną w klasztorze Rača w Kosowie. W 1954 r. przyjął święcenia kapłańskie, po czym w latach 1955-57 kształcił się na wydziale teologicznym w Atenach.

29 maja 1957 r. przyjął w Belgradzie chirotonię (sakrę) biskupią, po czym 22 września tegoż roku Święty Synod Kościoła serbskiego mianował go biskupem Raszki i Prizrenu, to znaczy całego Kosowa i Metochii (tak się wówczas nazywał ten region). Urząd ten pełnił do 1 grudnia 1990 r., kiedy to powołano go na arcybiskupa Peciu, metropolitę Belgradu i Karlovacu oraz patriarchę Serbów, czyli zwierzchnika Serbskiego Kościoła Prawosławnego. Uroczysta intronizacja, czyli oficjalne objęcie stanowiska, nastąpiła następnego dnia w stołecznej katedrze św. Archanioła Michała.

Patriarcha serbski jest najstarszym wiekowo zwierzchnikiem autokefalicznego (niezależnego) lokalnego Kościoła prawosławnego (jego rówieśnikiem co do roku jest patriarcha bułgarski Maksym, który jednak jest młodszy od Pawła o ponad dwa i pół miesiąca). Jest doktorem honoris causa kilku uczelni, m.in. wydziałów teologicznych w Belgradzie (1991) i Nowym Jorku (1992). W latach wojny na Bałkanach kilkakrotnie spotykał się m.in. z katolickim arcybiskupem Zagrzebia kard. Franjo Kuhariciem, próbując zapobiec lub przynajmniej powstrzymać działania zbrojne, ale wysiłki te okazywały się nieskuteczne, gdyż wojskowi i politycy byłej Jugosławii nie liczyli się z głosem Kościołów.

Korzenie chrześcijaństwa na terenie dzisiejszej Serbii sięgają co najmniej IV wieku, gdy powstały tu pierwsze diecezje. Od drugiej połowy IX wieku ziemie te były w kręgu oddziaływania Kościoła wschodniego. Autokefalię Serbowie ogłosili w 1219 r. a pierwszym ich niezależnym arcybiskupem został św. Sawy (†1236), uważany za głównego organizatora Kościoła serbskiego. Rangę patriarchatu Kościół ten uzyskał w 1346 r. (pierwszym patriarchą był św. Joannicjusz, †1354). Później, w związku z podbojem ziem serbskich przez Turków, patriarchat przeżywał różne koleje losu, zawsze jednak pozostawał jednym z najważniejszych wyznaczników tożsamości narodowej Serbów.

Patriarcha Paweł jest 44. nosicielem tego tytułu, a jego siedzibą jest katedra św. Archanioła Michała w Belgradzie.