Dziewiąty konsystorz

Powstaje Kolegium Kardynalskie W 1150 r. powstało Kolegium Kardynalskie, którego dziekanem, czyli honorowym przewodniczącym, jest każdorazowy kardynał-biskup Ostii (jest to jedno ze wspomnianych 6 biskupstw podrzymskich, których rządcy mieli tytuł biskupów kardynałów). W ciągu wieków zmieniała się liczba członków Kolegium. W średniowieczu doszła ona maksimum do 52 (w tym 6 biskupów, 28 prezbiterów i 18 diakonów), nie było to jednak do końca uregulowane. Zajął się tym Sobór w Konstancji (1414-18), który orzekł, że Kolegium nie powinno liczyć więcej niż 24 kardynałów, co potwierdził też Sobór w Bazylei (1431-45). W ponad sto lat później Paweł IV (1555-59) podniósł tę liczbę do 70, a jego następca Pius IV (1559-65) zwiększył ją nawet do 76, ostatecznie jednak na długie wieki ustalił liczbę członków Kolegium na 70 wielki reformator Kościoła i właściwy twórca Kurii Rzymskiej - Sykstus V (1585-90) konstytucją "Postquam verus" z 3 grudnia 1586 r. W tym gronie było 6 kardynałów-biskupów, 50 k.- prezbiterów i 14 k.-diakonów. Ocenia się, że od chwili utworzenia Kolegium Kardynalskiego do naszych czasów łączna liczba jego członków w ciągu wieków wyniosła ok. 3 tysięcy (nie wliczając do tego grona nominacji dokonanych przez antypapieży). Pierwszego znacznego wyłomu we wspomnianej liczbie 70, która zresztą i tak rzadko bywała osiągana, dokonał Jan XXIII (1958-63). W konklawe, które 28 października 1958 wybrało go na Papieża, uczestniczyło tylko 51 kardynałów (3 innych z różnych powodów nie mogło wziąć w nim udziału), ale w chwili jego śmierci było ich już 82. On sam na 5 konsystorzach wyniósł do godności kardynalskiej 52 księży (i trzech "in pectore", których nazwisk nie zdążył jednak ujawnić przed śmiercią), a w czasie jego pontyfikatu zmarło 22 kardynałów. Jego następca Paweł VI w ciągu 15 lat swego pontyfikatu mianował 143 nowych purpuratów. Jak wspomniano, honorowym zwierzchnikiem Kolegium jest jego dziekan, którym jest zawsze kardynał-biskup Ostii. Główną jego funkcją jest reprezentowanie Kolegium przed Papieżem (np. w czasie składania mu życzeń imieninowych lub rocznicy wyboru) i zwoływanie konklawe po śmierci Biskupa Rzymu. Natomiast kardynał Kamerling Świętego Kościoła Rzymskiego potwierdza oficjalnie fakt śmierci Papieża, administruje dobrami Stolicy Apostolskiej w czasie jej wakansu oraz kieruje przygotowaniem i przebiegiem wyborów nowego Biskupa Rzymu. Istnieje też urząd Kamerlinga Kolegium Kardynalskiego, który przewodniczy tzw. Kamerze (Izbie) Kardynalskiej, czuwającej nad dobrami i dochodami Kolegium. Reformy Pawła VI Papież Montini wprowadził kilka istotnych zmian, dotyczących liczby i wieku kardynałów-elektorów - na mocy motu proprio "Ad Purpuratorum Patrum" z 11 II 1965 członkami Kolegium stali się wyniesieni do godności kardynalskiej patriarchowie katolickich Kościołów wschodnich a motu proprio "Ingravescentem aetatem" z 21 XI 1970 stanowiło, że kardynałowie powyżej 80. roku życia tracą prawo wyboru papieża oraz wszelkie urzędy i stanowiska w Kurii Rzymskiej. Ponadto podczas konsystorza tajnego 5 listopada 1973 tenże Papież postanowił, że odtąd liczba potencjalnych elektorów, czyli uczestników konklawe, nie może przekraczać 120. Bynajmniej nie wszyscy zainteresowani przyjęli z zadowoleniem i zrozumieniem te zarządzenia. Wielu uważało, że nie można automatycznie pozbawiać prawa głosowania ludzi, często z bogatym doświadczeniem duszpasterskim czy naukowym, tylko z racji ich wieku, jeśli poza tym są sprawni umysłowo i fizycznie. Tymczasem Papież chciał swymi przepisami odmłodzić zarówno instytucję papieską, zwiększyć jej wydajność i sprawność, jak i zapewnić częstszy niż do tej pory dopływ świeżej krwi do Kolegium Kardynalskiego. Niezależnie jednak od takich czy innych uwag krytycznych oba rozporządzenia szybko się przyjęły i dziś nikt nie podważa ich celowości. Wraz z rozwojem Kościoła i jego rozszerzaniem się na cały świat, rozrastało się także Kolegium Kardynalskie, zwiększała się jego liczba oraz skład narodowościowy i geograficzny jego członków. Jeśli jeszcze w czasach Piusa XII (1939-58) przewagę mieli w nim Włosi, to obecnie jest ich wprawdzie nadal najwięcej, ale od dawna już nie stanowią oni bezwzględnej większości wśród kardynałów. Konsystorze Kardynałów powołuje Papież na konsystorzu. Jest to - najogólniej mówiąc - zgromadzenie kardynałów, obecnych w Rzymie, zwoływane przez Ojca Świętego i obradujące pod jego przewodnictwem.