Jeszcze trochę o wybieraniu

W konklawe w dn. 31 VIII-3 IX 1914, które wybrało Benedykta XV wzięło udział 57 purpuratów, a jednym z dwóch nieobecnych był kard. William O'Connell z Bostonu, który przybył do Rzymu już po wyborze. Obecnie Kolegium Kardynalskie liczy 183 członków, z których 117 ma prawa wyborcze. W tym gronie jest 3 purpuratów mianowanych jeszcze przez Pawła VI (24 V 1976 kardynałowie William W. Baum z USA i Jaime Sin z Filipin oraz 27 VI 1977 kard. Joseph Ratzinger z Niemiec). Wybór papieża w ciągu wieków W pierwszych wiekach, gdy chrześcijaństwo dopiero zdobywało ówczesny świat, ograniczony zresztą w praktyce do Ziemi Świętej oraz Rzymu i Grecji, a rzeczywista władza biskupa Rzymu nie wykraczała poza to miasto, wybierali go wszyscy wierni, obecni na miejscu, spośród kapłanów (prezbiterów) stolicy Imperium. Starano się oczywiście brać pod uwagę ich gorliwość, znajomość i siłę wiary, a także zdolności organizacyjne. Pierwsza, znana dokładnie data dotycząca wyboru papieża to 28 IX 235, kiedy to ustąpił z urzędu św. Poncjan (21 VII 230-28 IX 235), zesłany przez władze rzymskie do kamieniołomów na Sycylii i tam zmarły później jako męczennik. Zrzekł się on godności biskupa Rzymu, aby ułatwić wybór swego następcy. Został nim św. Anter (2 XI 235-3 I 236), który rządził Kościołem rzymskim tylko kilka tygodni, gdyż również prawdopodobnie zginął jako męczennik. Do początku IV wieku trwały, z większym lub mniejszym nasileniem, prześladowania młodej jeszcze religii i większość ówczesnych biskupów Wiecznego Miasta przypłaciła własnym życiem wierność Chrystusowi i Kościołowi. To spowodowało m.in., że po śmierci św. Fabiana (10 I 236-20 I 250) jego następcę można było wybrać dopiero w rok później - został nim św. Korneliusz (251-53). Jeszcze dłuższe przerwy, również z powodu prześladowań, nastąpiły po śmierci: św. Sykstusa II (30 VIII 257-6 VIII 258) - prawie 2 lata i św. Marcelina (296-304) - ponad 3 lata, następny papież, św. Marceli został wybrany w maju 307 r. Sytuacja zmieniła się, gdy w wyniku Edyktu Mediolańskiego z 313 r. ustały prześladowania i nowa wiara szybko zdobywała sobie coraz więcej wyznawców. Co prawda jeszcze przez wiele stuleci wybór kolejnego papieża był wewnętrzną sprawą "ludu rzymskiego", w praktyce jednak najwięcej do powiedzenia mieli najbardziej wpływowi członkowie miejscowego duchowieństwa. W 769 r. synod na Lateranie postanowił (a zatwierdził to ówczesny papież Stefan III [768-72]), że prawo wyboru mają tylko kardynałowie dwóch kategorii: biskupi i prezbiterzy (więc bez diakonów, a tym bardziej niższego duchowieństwa i świeckich).