Grecka Cerkiew krok dalej od państwa

Do tej pory spowiednicy mogli pojawiać się w greckich szkołach na zaproszenie rady pedagogicznej. Zarządzenie wydane na początku września przez minister edukacji i spraw religijnych Mariettę Giannokou kończy tę niezwykłą jak na Europę praktykę. Okólnik ministerstwa odsyłający szkolnych spowiedników do cerkwi jest kolejnym dowodem na to, że rozwód państwa i Kościoła kiedyś nastąpi - twierdzi GW. O neutralności światopoglądowej wciąż jednak nie ma mowy, a pozycja prawosławia w Grecji jest wciąż nieporównywalnie mocniejsza niż jakiejkolwiek religii w którymkolwiek innych kraju UE. Dzieje się tak, bo kiedy Grecja przez kilkaset lat znajdowała się pod tureckim jarzmem, religia była wyznacznikiem tożsamości narodowej i wciąż jest jej częścią. Prawosławie jest religią państwową od 1864 r. Awantura nie tylko o symbole - To krok w stronę oddzielenia Kościoła od państwa - ocenia w rozmowie z Gazetą decyzję ministerstwa Anna Triandafyllidou, ekspert Helleńskiej Fundacji Polityki Europejskiej i Zagranicznej. Wprawdzie jej zdaniem przypadki spowiedzi w szkołach miały miejsce rzadko, ale w kraju, gdzie 97 proc. z 11 mln obywateli to wyznawcy prawosławia, symbole są ważne. Zresztą nie chodzi tylko o symbole. Jak mówi nam jeden z polskich zakonników prawosławnych, który studiował w Grecji, odsunięcie spowiedników od szkół to cios dla Cerkwi. Możliwość spowiedzi w szkole była ważna w okresie Wielkiego Postu, przed Wielkanocą i Bożym Narodzeniem. - Teraz kapłani stracą okazję do kształtowania wiary i osobowości dzieci - mówi nasz rozmówca. Cerkiew skrytykowała decyzję ministerstwa. "Uderzy to przede wszystkim w dzieci, gdyż pozbawia je unikalnej szansy na podzielenie się z kapłanami swymi trudnymi problemami" - oświadczył Święty Synod, w którego skład wchodzi 12 najwyższych prawosławnych hierarchów Grecji. Hierarchowie nie byli jednak w stanie wpłynąć na zmianę postanowienia. Konstytucyjny Kościół Aby oddzielić Kościół do państwa w Grecji, trzeba zmienić konstytucję. Na to nikt nie jest jeszcze gotowy. Artykuł 3 greckiej konstytucji mówi, że "religią dominującą w Grecji jest religia Wschodniego Prawosławnego Kościoła Chrystusa". Kościół ma w związku z tym liczne przywileje: • uroczystości państwowe odbywają się według obrządku prawosławnego; • duchowni są opłacani z państwowej kasy; • nauka religii prawosławnej jest obowiązkowa w publicznych szkołach podstawowych i średnich; • wyznawcy innych religii nie mogą w zasadzie zbudować swej świątyni bez zgody lokalnego prawosławnego biskupa; • diecezje, klasztory i parafie mają status osób prawa publicznego, co stawia ich w lepszej pozycji niż inne instytucje religijne; • Święty Synod, czyli najwyższa władza w Kościele, wypowiada się nie tylko w sprawach kościelnych, ale też w ważnych kwestiach świeckich. Kościół prawosławny ma też mocną pozycję gospodarczą. Jego własnością jest wiele majątków ziemskich, a także hotele. Jest więc nie tylko potęgą moralną, ale także finansową. Cmentarna dyskryminacja Tak mocna pozycja prawosławia sprawia, że wyznawcy innych religii czują się (i bywają) dyskryminowani. A w 11-mln Grecji żyje ok. 100 tys. muzułmanów i ok. 50 tys. katolików. Do tego trzeba jeszcze dodać niewielki odsetek protestantów i żydów. Teoretycznie wszyscy obywatele Grecji są równi, ale jak skarży się katolicki biskup Foskolos, katolikom trudno znaleźć pracę w administracji rządowej, szkolnictwie, sądach. Ci, którym się udało, nierzadko spotykają się z szykanami. Z kolei muzułmanie mają bardziej przyziemne problemy. I to dosłownie.