Komornik już nie skrzywdzi?

"Zmiany mają zminimalizować pomyłki związane z doręczaniem przesyłek sądowych pod adres, pod którym pozwany nie zamieszkuje oraz prowadzenie egzekucji przeciwko osobie, która nie jest dłużnikiem, a którą z dłużnikiem łączy jedynie zbieżność imion i nazwisk" - wskazuje resort sprawiedliwości, który od początku popierał poselski projekt klubu PO w tej sprawie.

Jak podkreśla ministerstwo celem uchwalonych w maju przepisów było "jednoznacznie zindywidualizowanie strony, zarówno w postępowaniu rozpoznawczym jak i egzekucyjnym". Dlatego nowelizacja nałożyła na sąd obowiązek ustalania numeru PESEL pozwanego będącego osobą fizyczną lub numeru w Krajowym Rejestrze Sądowym pozwanego niebędącego osobą fizyczną.

Prezes Krajowej Rady Komorniczej Rafał Fronczek ocenił, że brak danych identyfikujących nie tylko przedłużał postępowanie, ale także niósł ze sobą ryzyko wystąpienia pomyłki, spowodowanej przez niewskazanie lub błędne wskazanie komornikowi numeru PESEL przez wierzyciela. "Wprowadzone przepisy pozwolą na ograniczenie takich sytuacji. Najbliższy okres pokaże na jakie utrudnienia napotkają powodowie i sądy w ich stosowaniu" - powiedział PAP.

Kolejne z wprowadzonych modyfikacji odnoszą się do funkcjonowania e-sądu, czyli elektronicznego postępowania upominawczego. Ten tryb rozstrzygania spraw funkcjonuje od stycznia 2010 r. Postępowanie takie dotyczy głównie osób zalegających z różnymi opłatami np. za prąd czy telefon. Cała procedura - od złożenia pozwu po wydanie nakazu zapłaty - odbywa się przez internet.

Od wielu miesięcy media, prawnicy oraz sędziowie zwracali uwagę na przypadki nadużywania e-sądu - wzrosła np. liczba pozwów dotyczących przedawnionych długów. Zgodnie z polskim prawem roszczenie przedawnione nadal istnieje i jedynie w wyniku złożenia przez pozwanego zastrzeżenia w tej sprawie nie może być ono dochodzone na drodze przymusu państwowego.

Wskazywano, że przed powstaniem e-sądu takich pozwów wnoszono mniej, gdyż opłaty od nich były dużo wyższe. Okazało się także, że niektórzy wierzyciele w sposób świadomy wykorzystywali nieaktualne adresy dłużników, licząc na to, że zawiadomienie o sprawie do nich nie dotrze i nie zostanie złożone zastrzeżenie.

W nowelizacji zapisano więc m.in., że "w elektronicznym postępowaniu upominawczym mogą być dochodzone roszczenia, które stały się wymagalne w okresie trzech lat przed dniem wniesienia pozwu". Wcześniejsze roszczenia będą mogły być dochodzone w trybie tradycyjnym, ale już nie elektronicznym.

Wprowadzony został też obowiązek, aby w pozwie składanym w trybie elektronicznym - w odróżnieniu od trybu tradycyjnego - powód sam wskazywał numer PESEL pozwanego. Przewidziano także możliwość ukarania przez sąd grzywną powoda lub jego pełnomocnika za zawinione wskazanie w elektronicznym postępowaniu nieprawidłowych danych pozwanego.

"Dotąd numery identyfikacyjne pozwanego nie były w ogóle konieczne w postępowaniu przed e-sądem. Powód podawał jedynie swoje. Teraz oprócz swoich będzie musiał podać również numery strony przeciwnej" - zaznacza MS.

Inne z rozwiązań zakładają natomiast, że komornik będzie miał obowiązek pouczania dłużnika o możliwości wniesienia odwołania, jeśli egzekucja ma być prowadzona na podstawie tytułu wykonawczego opartego na wyroku zaocznym, o którym dłużnik mógł nie wiedzieć. Wprowadzono też obowiązek zawieszenia przez komornika postępowania egzekucyjnego prowadzonego na podstawie wyroku zaocznego lub nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym, upominawczym albo elektronicznym w razie przedstawienia przez dłużnika zaświadczenia, z którego wynika, że orzeczenie zostało doręczone na inny adres aniżeli jego miejsce zamieszkania.

Jak zapewnił resort sprawiedliwości w związku z koniecznością udostępnienia sądom wglądu do zbioru ewidencji ludności poczyniono przygotowania zapewniające dostęp urzędników sądowych do systemu informatycznego PESEL.