Wielka Sobota w Kościele greckokatolickim

W Wielką Sobotę Kościół wspomina zstąpienie Chrystusa do piekieł. W cerkwiach odprawiana jest liturgia św. Bazylego. Poprzedza ją Weczirnia (Nieszpory). W czasie Weczirnii najpierw odczytuje się 15 fragmentów ze Starego Testamentu – przepowiedni Ukrzyżowania i Zmartwychwstania Chrystusa. Obrzęd świętowania Wielkiej Soboty dotychczas zawiera cechy, pozostałe z liturgii pierwszych chrześcijan, kiedy dzień ten był dniem udzielania chrztu katechumenom. W ten sposób zrodzenie się przez chrzest do życia wiecznego zostaje połączone ze Zmartwychwstaniem Chrystusa. W Kościele rozbrzmiewa pieśń chrzcielna: "Wy wszyscy, którzy zostaliście ochrzczeni w Chrystusie, przyoblekliście się w Chrystusa" (por. Ga 3, 27). Myśl ta brzmi jeszcze wyraźniej w czytanym fragmencie Apostoła (Rz 6, 3-11): "my wszyscy, którzy otrzymaliśmy chrzest zanurzający w Chrystusa Jezusa, zostaliśmy zanurzeni w Jego śmierć, [...] zostaliśmy razem z nim pogrzebani po to, abyśmy i my wkroczyli w nowe życie". Po tym czytaniu śpiewane są wersety Psalmu 82: "Powstań, Boże, sprawuj sąd nad ziemią, bo Twoją własnością są wszystkie narody". W czasie tego śpiewu czerwone szaty duchowieństwa oraz nakrycia ołtarza zostają zamienione na białe, złote. Czytanie z Ewangelii opowiada o Zmartwychwstaniu. Na Liturgii św. Bazylego Wielkiego, śpiewa się starożytny hymn z pierwszych wieków chrześcijaństwa: Niechaj milczy każde stworzenie I niech stoi z bojaźnią i drżeniem, I niech nie myśli o niczym, co ziemskie. Oto Król królujących i Pan panujących przychodzi złożyć siebie w ofierze i dać się na pokarm wiernym. W tym dniu kapłani święcą pokarmy. Obrzęd ten symbolizuje posiłek, jaki w starożytności spożywali chrześcijanie przez całą noc czuwający w oczekiwaniu na święto Zmartwychwstania. Przypomina on nam prawdę wyrażoną przez św. Pawła słowami: „czy jecie, czy pijecie, czy cokolwiek czynicie, wszystko na chwałę Bożą czyńcie” ( l Kor 10, 35). Święcąc pokarmy Kościół błogosławi byt doczesny. Do poświęcenia przygotowuje się: - pascha, chleb, przypominający chleb żywy, który zstąpił z nieba i w komunii świętej daje życie światu - jajka i kolorowe pisanki, które wyobrażają zwycięstwo życia nad śmiercią - wędliny, te pokarmy przenoszą myśli wierzących w pierwszą noc paschalną, rozpoczynającą wędrówkę Izraela do ziemi obiecanej - sól, która jest symbolem trwałości, nadawania smaku - chrzan przypomina, że gorzkość męki Chrystusa tego dnia w słodycz się zamienia i dlatego przy tym święci się masło, które oznacza tę słodycz.