Na tropie grobów rycerzy spod Grunwaldu

Według najobszerniejszego źródła - "Roczników, czyli kronik sławnego Królestwa Polskiego" Jana Długosza - po bitwie pochowano tam znaczniejszych, polskich i krzyżackich rycerzy. Niestety, w trakcie badań nie natrafiono na ślady pochówków, o których pisał Długosz.

Jak podał dyrektor Drej systematyczne badania archeologiczne rozpoczęły się dopiero w 1958 roku, w związku z 550-leciem bitwy. Wówczas rozpoczęto badania archeologiczne trwające z przerwami aż do roku 1990. Te najstarsze wykopaliska zostały potraktowane przez władzę ludową niezwykle prestiżowo. Ministerstwo Obrony Narodowej udostępniło badaczom nie tylko helikoptery, samochody, telefony polowe, płetwonurków, ale skierowało także 160 żołnierzy do pomocy.

Jak wyjaśnił Drej wytypowano wówczas 30 miejsc leżących nie tylko na domniemanym obszarze pola bitwy z 15 lipca 1410 roku, to jest między wsiami Stębark, Grunwald i Łodwigowo. Postanowiono zbadać także tereny, przez które miały obie armie dojść na plac boju, w tym przede wszystkim spalone przed głównym starciem przez wojska polsko-litewskie miasto Dąbrówno oraz grodzisko krzyżackie w Gardynach, a także miejsca, gdzie część historyków lokalizowała obozy polsko-litewskie i krzyżackie.

W latach 60. (XX wieku) w okolicach kaplicy krzyżackiej odkryto około 200 szkieletów. Nosiły one ślady urazów. Część odnalezionych szczątków pochodziła z wtórnych pochówków, to znaczy, że były przeniesione z innych miejsc. Najprawdopodobniej - jak wyjaśnił Drej - były to szczątki odnajdywane z czasem na pobojowisku podczas prac polowych i przenoszone na "poświęconą ziemię" w okolice kaplicy.

Bitwa pod Grunwaldem to jedna z największych bitew w historii średniowiecznej Europy (pod względem liczby uczestników), stoczona na polach pod Grunwaldem 15 lipca 1410 w czasie trwania wielkiej wojny między siłami zakonu krzyżackiego wspomaganego przez rycerstwo zachodnioeuropejskie (głównie z Czech, z wielu państewek na Śląsku, z Pomorza Zachodniego i z pozostałych państewek Rzeszy), pod dowództwem wielkiego mistrza Ulricha von Jungingena, a połączonymi siłami polskimi i litewskimi (złożonymi głównie z Polaków, Litwinów i Rusinów) wspieranymi lennikami obu tych krajów (Hospodarstwo Mołdawskie, Księstwo Mazowieckie, Księstwo Płockie, Księstwo Bełskie, Podole i litewskie lenna na Rusi) oraz najemnikami z Czech, Moraw i z państewek ze Śląska oraz uciekinierami ze Złotej Ordy i chorągwiami prywatnymi (między innymi chorągiew z Nowogrodu Wielkiego księcia Lingwena Semena), pod dowództwem króla Polski Władysława II Jagiełły. Bitwa ta zakończyła się zwycięstwem wojsk polsko-litewskich i pogromem sił krzyżackich, nie została jednak wykorzystana dla całkowitego zniszczenia zakonu.