Islandia rusza do UE

"Nie jest dla Islandii przewidziana żadna przyspieszona procedura, ale jest jasne, że ta droga (do członkostwa) będzie krótsza z tego względu, że Islandia jest już członkiem wspólnego rynku i strefy Schengen" - oświadczył minister spraw zagranicznych przewodniczącej UE Szwecji Carl Bildt tuż przed rozpoczęciem w Brukseli posiedzenia szefów dyplomacji "27" w Brukseli.

Mają oni zadecydować o przekazaniu złożonego przez Islandię wniosku o członkostwo w UE Komisji Europejskiej (KE), by wydała ona swoją opinię. To krok proceduralny konieczny do tego, by - najpewniej za kilka, kilkanaście miesięcy - Islandia rozpoczęła formalne negocjacje akcesyjne. W tym czasie KE oceni zbieżność obowiązującego islandzkiego prawa z dorobkiem prawnym UE. Same negocjacje będą krótsze, bowiem Islandia przejęła już znaczą część unijnego prawodawstwa, natomiast trudnymi tematami będą z pewnością rolnictwo i rybołówstwo.

Bildt podkreślił, że Islandia, która oficjalnie wniosek złożyła w czwartek, nie będzie uprzywilejowana wobec innych krajów ubiegających się o członkostwo w UE oraz że nie ucierpią na tym kraje Bałkanów.

Takie stanowisko znalazło odzwierciedlenie w uzyskanym przez PAP projekcie wniosków końcowych spotkania. Ministrowie powtórzą w nich "pełne wsparcie dla europejskiej perspektywy Bałkanów Zachodnich, podkreślając, że wrócą do sprawy wniosku Albanii o członkostwo jak tylko zakończy się procedura wyborcza w tym kraju". Dokument nawiązuje w ten sposób do protestów złożonych po czerwcowych wyborach parlamentarnych, które wstrzymują ogłoszenie ostatecznych wyników.

Albania złożyła w kwietniu wniosek o członkostwo w UE i na razie nie został on przez Radę UE przesłany do Komisji Europejskiej.

Utworzony w 1992 roku EOG to strefa wolnego handlu i wspólny rynek, obejmujące kraje Unii Europejskiej i Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (z wyjątkiem Szwajcarii). EOG, tak jak UE, opiera się na czterech fundamentalnych wolnościach: swobodzie przepływu ludzi, kapitału, towarów i usług.

Obywatele wszystkich państw należących do EOG mogą się swobodnie przemieszczać, osiedlać, zakładać przedsiębiorstwa i nabywać nieruchomości na ich terenie.

Światowy kryzys finansowy gwałtownie i mocno dotknął liczącą 300 tysięcy obywateli Islandię. Jej szybko rozwijające się banki upadły pod wypływem zadłużenia i załamania się kursu waluty. Kraj został zmuszony do pożyczenia 10 mld dolarów z Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Zmusiło to Islandczyków do rozważenia - jako sposobu wyjścia z sytuacji - integracji z UE.

Poza kwestią zwrotu pieniędzy obywatelom UE, którzy utracili je w islandzkich bankach, trudnym tematem w negocjacjach będzie rybołówstwo. Jako państwo z najczystszą na świecie wodą, łowiące ok. 2 mln ton ryb rocznie, Islandia jest zależna gospodarczo od tego sektora. Ryby stanowią prawie trzy czwarte jej eksportu. Po przystąpieniu do UE musiałaby nie tylko dzielić się swoimi łowiskami, lecz także dostosowywać się do unijnych regulacji wielkości połowów.

Według islandzkiego rządu kraj mógłby stać się członkiem Unii w 2012 roku. Przystąpienie do UE będzie musiało być zatwierdzone w ogólnonarodowym referendum, którego wynik nie jest przesądzony.