"Wolność nakierowana na poszukiwanie prawdy"

Drodzy przyjaciele, pragnę dodać wam otuchy w tym wszystkim, co czynicie, by wyjść naprzeciw idealizmowi i wielkoduszności współczesnej młodzieży, nie tylko przez programy studiów pomagające im się wybić, lecz także przez doświadczenie wspólnych ideałów oraz wzajemnej pomocy w wielkim przedsięwzięciu uczenia się. Zdolność analizy i formułowania hipotezy naukowej, w połączeniu z roztropną sztuką rozpoznania stanowią skuteczne antidotum na postawy zamykania się w sobie, braku zaangażowania, a nawet wyobcowania, które pojawiają się niekiedy w naszych społeczeństwach dobrobytu i które mogą oddziaływać przede wszystkim na młodzież.

W tym kontekście wybitnie humanistycznej wizji misji uniwersytetu chciałbym pokrótce wspomnieć o przezwyciężaniu owego rozdarcia między nauką a religią, które stanowiło główną troskę mego poprzednika, Jana Pawła II.

Jak wiecie popierał on pełniejsze rozumienie związków między wiarą a rozumem, pojmowanymi jako dwa skrzydła, na których duch ludzki unosi się ku kontemplacji prawdy (por. „Fides et ratio”, Wstęp). Jedno wspiera drugie, a każde ma właściwą sobie przestrzeń działania (por. tamże, 17), a mimo to ciągle jeszcze są tacy, którzy chcieliby je od siebie oddzielać. Ci, którzy proponują takie pozytywistyczne wykluczenie tego, co odnosi się do Boga, z powszechności rozumu, nie tylko zaprzeczają temu, co stanowi jedno z najgłębszych przekonań ludzi wierzących: udaremniają oni ten dialog kultur, który sami proponują. Pojmowanie rozumu głuchego na boskość, który usuwa religie do dziedziny subkultur, jest niezdolne do podjęcia tego dialogu kultur, którego nasz świat tak pilnie potrzebuje. Wreszcie „wierność człowiekowi wymaga wierności prawdzie, która jako jedyna gwarantuje wolność” („Caritas in veritate”, 9). Ta ufność w zdolność ludzkiego rozumu do poszukiwania prawdy, do jej znajdowania i życia wedle niej doprowadziła do powstania wielkich uniwersytetów europejskich. Z pewnością musimy to dziś na nowo potwierdzić, aby światu intelektualnemu dać odwagę niezbędną do rozwoju przyszłości prawdziwego dobrobytu, przyszłości prawdziwie godnej człowieka.

Drodzy przyjaciele! Wraz z tymi refleksjami składam wam w modlitwie najlepsze życzenia dla waszej wymagającej pracy. Modlę się, by zawsze inspirowała ją i kierowała ludzka mądrość, która szczerze poszukuje prawdy, która nas wyzwala (por. J 8,28). Przywołuję na was i na wasze rodziny błogosławieństwa radości i pokoju Bożego.

tłum. st, kg (KAI) / Praga