UE grozi Rosji konsekwencjami za ataki na Aleppo

Relacje Unii z Rosją oraz sytuacja w Syrii były jednym z głównych tematów obrad przywódców państw unijnych w pierwszym dniu szczytu w Brukseli. Przywódcy zareagowali na wspieranie przez rosyjskie lotnictwo sił syryjskiego reżimu Baszara el-Asada, bombardujących od kilku tygodni miasto Aleppo.

"Potępiamy ataki reżimu syryjskiego i jego sojuszników, w szczególności Rosji, na ludność cywilną w Aleppo" - powiedział Tusk na konferencji prasowej. Jeżeli bombardowania nie ustaną, UE "rozważy wszelkie dostępne opcje" - dodał.

Tusk nie powiedział wprost o możliwości wprowadzenia sankcji wobec Rosji w związku z działaniami w Syrii. Z dokumentu końcowego szczytu wykreślono początkowy zapis, że wśród opcji, które może rozważyć UE jest wprowadzenie nowych "restrykcji wobec osób i podmiotów wspierających reżym syryjski". Według dyplomatów przeciwnikami mocnego zapisu o możliwych sankcjach były Włochy.

Unia wezwała do powstrzymania bombardowań Aleppo i natychmiastowego zawieszenia broni. Przywódcy zwrócili się też do szefowej unijnej dyplomacji Federiki Mogherini o kontynuowanie wysiłków dyplomatycznych na rzecz rozwiązania konfliktu w Syrii.

Jak poinformował szef Rady Europejskiej, w trakcie strategicznej dyskusji na temat relacji z Rosją mówiono o różnych działaniach, które są wymierzone w UE, jak naruszanie przestrzeni powietrznej państw unijnych, kampaniach dezinformacyjnych, cyberatakach czy ingerowaniu w polityczne procesy w UE i poza nią.

"Te przykłady świadczą o tym, że strategią Rosji jest osłabienie UE" - powiedział Tusk. "Kierujemy się trzeźwą oceną rzeczywistości, a nie iluzjami" - powiedział Tusk na konferencji prasowej.

"Zwiększanie napięć w stosunkach z Rosją nie jest naszym celem. Po prostu reagujemy na kroki podejmowane przez Rosję. Oczywiście UE jest gotowa zaangażować się w dialog, ale nigdy nie poświęcimy naszych wartości i zasad" - podkreślił. Jak dodał, przywódcy chcą utrzymać jedność UE w tej sprawie.

Według Tuska szefowie państw i rządów wyrazili też pełne poparcie dla rządu Holandii w sprawie śledztwa dotyczącego zestrzelenia malezyjskiego samolotu pasażerskiego nad Ukrainą w lipcu 2014 r. "Wszystkie kraje, które mogą pomóc w dochodzeniu i oskarżeniu osób odpowiedzialnych, muszą to zrobić" - powiedział Tusk.

Raport międzynarodowego zespołu śledczego wykazał, że samobieżna wyrzutnia rakiet przeciwlotniczych Buk, której użyto do zestrzelenia malezyjskiego samolotu, przybyła z Rosji i potem tam powróciła - wbrew zaprzeczeniom Rosjan, którzy twierdzą, że nie angażowali się w konflikt na Ukrainie.

Tematem obrad szczytu był też kryzys migracyjny. Tusk zapowiedział, że w grudniu przywódcy unijni zajmą się konkretnymi propozycjami w sprawie pomocy krajom obciążonym napływem uchodźców i reformy unijnej polityki azylowej.

Jak podkreślił, panowała zgoda, że niemożliwa jest w tej sprawie "solidarność a la carte", czyli sytuacja, w której kraje mogłyby wybrać, czy i w jaki sposób pomagają w rozwiązywaniu kryzysu migracyjnego. "Będziemy pracować zamiast tego nad efektywną solidarnością" - oznajmił szef Rady Europejskiej.

Z kolei przewodniczący Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker podkreślił, że na stole pozostaje propozycja reformy prawa azylowego, którą przygotowała prowadzona przez niego instytucja. Projekt ten, krytykowany m.in. przez Polskę, zakłada m.in. stały system dystrybucji uchodźców, który byłby uruchamiany automatycznie w sytuacji kryzysowej.

Dokument końcowy szczytu dotyczący rozwiązywania problemu migracji kładzie nacisk na wzmocnienie ochrony granic zewnętrznych UE oraz współpracę z krajami afrykańskimi w sprawie zapobiegania nielegalnej imigracji oraz odsyłaniu osób, które nielegalnie przedostały się do Unii.

Podkreśla także konieczność przyśpieszenia relokacji przez kraje unijne uchodźców, którzy dotarli do Grecji i Włoch. Do tego fragmentu dodano jednak przypis, przypominający, że Słowacja i Węgry zaskarżyły ubiegłoroczne decyzje w sprawie relokacji uchodźców do Trybunału Sprawiedliwości UE, zaś Polska przyłączyła się do tych skarg.