O "Królestwie zwycięskiego orła"

Nosząca tytuł "Królestwo zwycięskiego orła" książka, obejmuje okres naszej historii od 1340 do 1468 r. W Łagiewnikach dyskutowali o niej wraz z autorem m.in. abp Marek Jędraszewski, metropolita krakowski, Marek Kuchciński, marszałek Sejmu, prof. Krzysztof Ożóg, historyk z UJ i prof. Krzysztof Szczerski, szef Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej.

Autor na kilkuset stronach przedstawił fenomen stawania się Królestwa Polskiego w czasach od Kazimierza Wielkiego do Kazimierza Jagiellończyka państwem wielkim. Nie tylko w wymiarze terytorialnym, chociaż wówczas państwo którego stolicą był Kraków urosło dwunastokrotnie. To państwo polsko-litewskie urosło nie przez podbój lecz unię.

- Powodów materialnych i niematerialnych powstania potęgi Polski w tym okresie było sporo. Bardzo ważne było stworzenie przez Kazimierza Wielkiego fundamentów gospodarczych siły królestwa opartych m.in. na wielickich żupach solnych. Wydaje mi się, że obchody rocznic w 2018 r. warto rozpocząć od przypomnienia statutu królewskiego z 1368 r. który uregulował działania salin wielickich. Bez tego nie byłoby np. Uniwersytetu Krakowskiego, którego katedry były uposażane z dochodów solnych. Pod skrzydłami króla Kazimierza dojrzał również naród polityczny świetnie rozumiejący istotę interesu państwa. Te elity potrafiły m.in. wybrać najlepiej jak można króla dla królowej Jadwigi. Otworzyło to drogę do unii polsko-litewskiej, która była kolejną podstawą siły królestwa. Był z tym związany Chrzest Litwy, dokonany de facto przez Polskę. Było to przeniesienie na Litwę cywilizacyjnej istoty Europy - powiedział krakowskiemu GN prof. Nowak.

Jego ambicją jest, by każdy z wydawanych od 2014 r. kolejnych tomów "Dziejów" odzwierciedlał nie tylko interpretację autorską ale także aktualny stan badań historycznych. Kolejnych tomów ma być zaś jeszcze osiem.

Zalety książki przedstawiał Marek Kuchciński.

- Prof. Nowak jest wierny regule, ze każde pokolenie odczytuje na nowo własną przeszłość. Tak odczytywana historia jest źródłem inspiracji i fundamentem świadomości społecznej. Jako marszałek Sejmu jestem szczególnie wdzięczny za przypomnienie, że w latach 1340-1468 zaczął się kształtować w formie dojrzałej, polski model parlamentaryzmu. Zaakcentowanie przez profesora, że pierwszy Sejm Walny zebrał się w 1468 r. a nie blisko 30 lat później jak do tej pory sądzono, pozwoli nam w przyszłym roku świętować 550 lecie polskiego sejmowania - powiedział marszałek Sejmu.

O książce mówił również abp Marek Jędraszewski. Wspomniał m.in. o wielkiej roli Kościoła w tworzeniu kultury europejskiej we wczesnym średniowieczu. - Wraz z klasztorami benedyktyńskimi powstawała szkoła, biblioteka, skryptorium. (...) Tak oto tworzył się świat kultury, coraz bardziej głęboki i wspaniały, związany także z tym, że człowiek odkrywał swoje miejsce i swoje powołanie jako ten który szuka Boga. To jest jego zadanie - szukać Boga w tym świecie poprzez znaki które nam zostawił - powiedział metropolita krakowski.

Przypomniał, że wraz z Chrztem Polski w 966 r. znaleźliśmy się "w świecie wielkiej religii i wielkiej kultury, jako partner wielkiej rzeczywistości politycznej ówczesnej Europy".  - Trzeci tom książki Pana Profesora ukazuje jak chrześcijaństwo coraz bardziej staje się nośnikiem wielkiej kultury, nie tylko przyjmowanej ale także będącej zaczynem osobistego tworzenia. Polska to wnosi w świat ówczesnej Europy, zwłaszcza jeśli chodzi o rozumienie praw narodów, podmiotowość człowieka, tworzenie Rzeczypospolitej, tworzenie się powoli państwa prawa. To jest Europa. Dzisiaj z tej perspektywy możemy zapytać, gdzie ona jest?, jeżeli z przestrzeni publicznej usuwa się znaki wiary chrześcijańskiej a prawo niejednokrotnie staje się jednym wielkim bezprawiem. W swych "Dziejach Polski" uczy nas Pan, Panie Profesorze Europy w najbardziej szlachetnym znaczeniu tego słowa. Za to bardzo dziękuję - dodał abp Jędraszewski.

Czytaj także:

Z przeszłością ku przyszłości