Inny niż wszystkie

Pawilon Stolicy Apostolskiej na Międzynarodowej Wystawie Expo 2017 w Astanie położony jest w centralnym miejscu ekspozycji, którą przygotowało 116 państw oraz 18 organizacji międzynarodowych. Znajduje się nieopodal okazałego pawilonu Kazachstanu, pomiędzy pawilonami Polski i Stanów Zjednoczonych. To powoduje że część z odwiedzających, po ich obejrzeniu kieruje się do pawilonu watykańskiego. Jest rozpoznawalny z daleka, gdyż na całej zewnętrznej ścianie tego ciągu wystawienniczego, widnieje ogromny bilbord przedstawiający uśmiechniętą twarz papieża Franciszka. Po obejrzeniu sporej części terenów Expo 2017 uświadomiłem sobie, że jest to jedyny wizerunek twarzy ludzkiej wykorzystany w zewnętrznej oprawie pawilonów. Pozostałe używają symboliki narodowej, zdjęć przyrody lub znanych zabytków. To zadziwiające, ale we współczesnym świecie tylko twarz Ojca Świętego jest rozpoznawalnym i czytelnym dla wszystkich znakiem, określającym przesłanie, które przynosi ludzkości. Trudno o lepszy przykład uniwersalnego funkcjonowania papieskiego urzędu w świecie współczesnym.

Od strony dziedzińca wewnętrznego, bilbord na ścianie pawilonu watykańskiego podzielony jest na kilka sekcji. W dolnej widnieje zdjęcie świętego Jana Pawła II, całującego ziemię Kazachstanu w czasie pielgrzymki do tego kraju. Przekaz do zwiedzających jest oczywisty. Kazachstan od zarania niepodległości był ważny dla Kościoła, co z genialną intuicją wyczuł Jan Paweł II udając się w podróż do tego kraju, choć bardzo był już wtedy chory. Tamta podróż nadal przynosi owoce.

Zwiedzanie pawilonu rozpoczyna się od krótkiej prezentacji w pomieszczeniu przypominającym planetarium. Ponad głowami widzów wyświetlany jest krótki film . nawiązuje do „wielkiego wybuchu" . Przypomina o kreacji Wszechświata, a więc boskiej energii dla wszystkich, aby później opowiedzieć o jej marnowaniu i niesprawiedliwym podziale. Cała ekspozycja jest zbudowana wokół tematu "Energia dla wspólnego dobra - troska o nasz wspólny dom". Wpisuje się to w zasadnicze hasło Expo 2017 „ Energia przyszłości". Kolejne sale w pawilonie watykańskim przypominają, że niesprawiedliwy podział energii jest powodem konfliktów i nierówności społecznych. W tej części nie brakuje ostrych zdjęć przedstawiających dramatyczną kondycję człowieka i ludzkości u progu XXI. Lekarstwem na to jest filozofia dzielenia się, którą reprezentuje m.in. Caritas, pomagając potrzebującym na całym świecie.

Ekspozycję zamyka prezentacja nazwana "Energia w nas". Wskazuje na siłę modlitwy jako czynnika zmieniającego świat w różnych aspektach, humanitarnym, społecznym, czy ekologicznym. Jedną z twarzy tej sekwencji jest wizerunek św. Matki Teresy, ale eksponowane jest także zdjęcie Gandhiego, czy wspólnej modlitwy przedstawicieli różnych religii w Asyżu. Opuszczamy pawilon w sali zbudowanej wokół przedstawień Jezusa Chrystusa i Maryi w arcydziełach sztuki chrześcijańskiej.

Co stanowi o wyjątkowości watykańskiej ekspozycji, przygotowanej z wielkim smakiem i czytelnej w przekazywaniu treści, z jakimi dociera do zwiedzających? Wyróżnia ją przede wszystkim krytyczna refleksja nad stanem ludzkości. Nie ma to odpowiednika w żadnym z innych narodowych pawilonów. Tamte wystawy skupiają się na prezentacji rozwiązań konkretnych problemów technicznych, bądź promocji własnego kraju. Przedstawiają, nieraz bardzo atrakcyjnie, świat wysokich technologii i cukierkowy wizerunek pięknej przyrody, egzotycznych zakątków i szczęśliwych ludzi. Ekspozycja watykańska mówi co innego. Niszczymy nasz piękny świat i jego zasoby zapominając, że jesteśmy w nim tylko przechodniami, którzy mają obowiązek jak najwięcej z darów dobrego Boga zostawić następnym pokoleniom.