Smutny znak czasów

Stał na skraju jednej z działek, przy drodze. Kamienny, z 1840 r., z polskim napisem „Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus”.

Około dwóch lat temu właściciele niewielkiej posesji, na której stał, poprosili o przeniesienie go w inne miejsce. Zaczęła się dyskusja.

Dziekaństwo było tradycyjną podopolską wsią, ale od lat 70. ub. wieku, kiedy za granicę wyjechała prawie 1/3 dawnej ludności, staje się powoli „sypialnią” miasta. Przybywa osób, które budują lub kupują tam domy, jednak ich centrum życia jest w pobliskim Opolu. Z dawnej społeczności zostało niewielu, starzy i nowi mieszkańcy nie znają się dobrze, różne wydarzenia kulturalne we wsi czy parafii nie integrują jak kiedyś, bo nie wszyscy w nich uczestniczą.

Stąd i o porozumienie na zebraniach wiejskich było niełatwo.

„Krzyża się nie przenosi” – przekonywali niektórzy, „rozumiemy wasze argumenty, ale gdzie go umieścić?” - zastanawiali się inni, część nie wykazywała większego zainteresowania. Porozumienia nie osiągnięto w czasie kolejnych zebrań. Potem sprawa ucichła, więc wielu myślało, że właściciele się rozmyślili.

Do października, kiedy to właściciele po prostu rozebrali krzyż.

- We Francji krzyż próbuje się usunąć, bo stoi w miejscu publicznym, gdyby był na prywatnym gruncie, nikt by go nie ruszył. U nas, będąc na gruncie gminnym, podlegałby ochronie, ale że stał na gruncie prywatnym, nikt się za nim nie ujął – podsumowuje proboszcz, ks. Alfred Michalik, nawiązując do ostatnich wydarzeń z pomnikiem papieskim. Ma żal, że zainteresowani nie zwrócili się w tej sprawie do niego, i dziwi się, że taki zabytek nie został ujęty w żadnej ewidencji.

- Jak wiele takich krzyży, które są charakterystyczne dla krajobrazu opolskiego, upamiętniając różne wydarzenia, ten także nie był zgłoszony ani w naszej, ani gminnej ewidencji. O to wnosi właściciel, konserwator może podejmować takie działanie tylko przy zagrożeniu zniszczeniem, ale tu dowiedzieliśmy się zbyt późno, po fakcie. Wielka szkoda, bo to są elementy przestrzeni kulturowej wsi, świadczą o jej historii i tożsamości, są ważne dla wielu mieszkańców – komentuje całą sprawę Elżbieta Molak, wojewódzki konserwator zabytków.

Jak to się stało, że krzyż w Dziekaństwie został zdemontowany, w kolejnym, przyszłotygodniowym wydaniu "Gościa Opolskiego" (49/2017)