Prawosławny Kościół Ukrainy trafił do dyptychu Patriarchatu Konstantynopola

Patriarchat Konstantynopola zamieścił na swej stronie internetowej odnowiony dyptych (wykaz) lokalnych, niezależnych Kościołów prawosławnych i na ostatnim, 15. miejscu znalazł się nowo powstały Prawosławny Kościół Ukrainy (PKU), który tomos (dekret) o autokefalii otrzymał w Stambule 6 stycznia br. Umieszczenie go na tej honorowej liście oznacza ostateczne potwierdzenie przez Konstantynopol kanoniczności nowej wspólnoty prawosławnej na Ukrainie.

Na Stronie Patriarchatu Kościoły podzielone są na dwie grupy: pierwsza, zatytułowana “Patriarchaty Starożytne”, obejmuje 4 jurysdykcje utworzone po powstaniu instytucji patriarchatu na soborze w Chalcedonie w 451: patriarchaty – Konstantynopola, Aleksandrii, Antiochii i Jerozolimy, drugą natomiast – “Patriarchaty Nowożytne – Kościoły Autokefaliczne” – tworzy 11 Kościołów, w tym 5 w randze patriarchatów: Rosji [tak to ujęto, nie: Moskiewski], Serbii, Rumunii, Bułgarii i Gruzji oraz 6 pozostałych w następującej kolejności: Cypru, Grecji, Polski, Albanii, Czech i Słowacji i Ukrainy.

Zgodnie z tradycją prawosławia greckojęzycznego wszystkie Kościoły lokalne mają nazwy dopełniaczowe: Kościół Aleksandrii, Antiochii, Rumunii, Polski itp., podczas gdy w praktyce słowiańskiej przeważają nazwy przymiotnikowe: Rosyjski, Bułgarski, Serbski itd. Kościół Prawosławny. Grecy uzasadniają swe stanowisko tym, że Kościół Chrystusowy jest jeden, choć działa w różnych krajach i regionach, a forma przymiotnikowa wskazuje na “lokalność”, a nie powszechność całego Kościoła.

Spis zamieszczony na stronie Patriarchatu Konstantynopola nie wskazuje na rangę i organizację Kościołów niepatriarchalnych, a jest ona zróżnicowana. Na czele Kościołów “słowiańskich” (Polska, Czechy /Słowacja, Ukraina) stoją metropolici, a Kościołami greckimi (Cypr, Grecja, a także Albania) kierują arcybiskupi.

Lista konstantynopolska nie obejmuje Kościołów autonomicznych, tzn. nie w pełni niezależnych (obecnie oficjalnie uznane są 3 takie Kościoły: Finlandii, Japonii i klasztor św. Katarzyny na Synaju) ani Prawosławnego Kościoła Ameryki, któremu autokefalii udzielił w 1970 Patriarchat Moskiewski, której jednak nie uznają do dzisiaj Kościoły greckie. Dyptych nie zawiera również Kościołów, które samowolnie ogłosiły swą niezależność, przede wszystkim Macedońskiego (autokefalia od 1967) i Czarnogórskiego (po 2006).