Kard. Nycz: Stół wigilijny duchowo związany z Eucharystią

Wieczerza wigilijna tradycyjnie rozpoczyna się wraz z pojawieniem się pierwszej gwiazdki, symbolizującej gwiazdę betlejemską, która prowadziła Trzech Króli do narodzonego Jezusa. Kolację rozpoczyna wspólna modlitwa i odczytanie fragmentu Ewangelii o narodzeniu Jezusa.

Wigilii towarzyszy wiele zwyczajów i symboli, bez których trudno wyobrazić sobie święta. Pod obrus zwykle wkłada się odrobinę siana - nawiązując do żłóbka, miejsca narodzin Chrystusa. Na stole pozostawia się również dodatkowe nakrycie dla zbłąkanego wędrowca.

Zanim goście skosztują przygotowanych potraw, wszyscy składają sobie życzenia, przełamując się opłatkiem, symbolizującym miłość i przebaczenie.

Zgodnie z tradycją na stole wigilijnym powinno znaleźć się 12 dań, a każdy z uczestników wieczerzy powinien skosztować każdego z nich, aby zapewnić sobie pomyślność w nadchodzącym roku. Wigilii towarzyszy obdarowywanie się prezentami kładzionymi pod choinką albo wręczanymi dzieciom przez mikołaja.

Od 2003 r. - zgodnie z formułą przykazań kościelnych, zatwierdzonych przez Watykańską Kongregację Nauki Wiary - formalnie nie obowiązuje post w wigilię Bożego Narodzenia. Niemniej Polacy zwykle nie spożywają tego dnia mięsa w poszanowaniu dla wielowiekowej tradycji, a biskupi polscy zachęcają wierzących do dochowania wierności tej tradycji. Wigilia postna obowiązuje katolików jedynie wówczas, gdy przypada w piątek.

W Polsce - jednym z nielicznych krajów - Wigilia jest również dniem wręczania prezentów. Na Zachodzie mikołaj pojawia się dopiero w Boże Narodzenie 25 grudnia. W wielu domach po kolacji wigilijnej śpiewa się kolędy. Choć 24 grudnia nie jest dniem wolnym od pracy, większość firm kończy pracę wcześniej. Dla wielu Polaków zarówno bardziej, jak i mniej religijnych Wigilia jest najbardziej rodzinnym dniem w roku.

Wigilia przypomina dawne agapy (uczty), na których chrześcijanie gromadzili się wieczorem przed dniem świątecznym, by przez czuwanie, modlitwy i śpiewy przygotować się na obchody święta.