Ewangelizacja zawsze i wszędzie

W pierwszej części dokumentu Ojciec Święty przypomina o przesłankach biblijnych i teologicznych, wskazujących na obowiązek ewangelizacji. Odwołując się do Pisma Świętego papież podkreśla, iż „misja ewangelizacyjna, stanowiąca kontynuację dzieła jakiego pragnął Pan Jezus, jest dla Kościoła niezbędna i niezbywalna, będąc wyrazem jego natury”.

Benedykt XVI zauważa, iż na przestrzeni dziejów misja ta przyjmowała różne formy i sposoby realizacji, zgodnie z realiami miejsca, sytuacji czy momentu historycznego. Dzisiaj musi się ona zmierzyć między innymi ze zjawiskiem dystansowania się od wiary, które przejawia się coraz bardziej w społeczeństwach i kulturach, które wydawały się być od wieków przeniknięte Ewangelią. Na religijny wymiar życia ludzkiego wpłynęły gigantyczne postępy nauki i techniki, poszerzanie się możliwości życia i przestrzeni wolności indywidualnej, głębokie przemiany gospodarcze, zjawisko migracji oraz mieszanie się ludów i kultur, coraz silniejsze wzajemne powiązania między narodami.

Z jednej strony zmiany te przyniosły ludzkości niezaprzeczalne korzyści, z drugiej zaś doszło do niepokojącego zagubienia sensu sacrum, prowadzącego do kwestionowania tych fundamentów, które dotychczas zdawały się nie podlegać dyskusji, jak wiara w Boga stworzyciela, otaczającego człowieka swą opatrznością, objawienie Jezusa Chrystusa jedynego zbawiciela i wspólne pojmowanie podstawowych doświadczeń człowieka, takich jak rodzenie się, umieranie, życie rodzinne, odniesieni do prawa naturalnego.

Benedykt XVI zauważa, że choć przemiany te niektóre osoby postrzegały jako wyzwolenie, szybko zorientowano się, iż doprowadziły też one do wewnętrznej pustki, rodzącej się tam, gdzie człowiek, chcąc być wyłącznym twórcą swej natury i losu, pozbawiony jest tego, co stanowi podstawę wszystkich rzeczy. Przypomina w tym kontekście nauczanie II Soboru Watykańskiego, podejmującego kwestię relacji Kościoła ze światem współczesnym oraz swych poprzedników – papieży Pawła VI i Jana Pawła II.

W tym kontekście Ojciec Święty uważa za właściwe, by cały Kościół podjął wysiłek misyjny, zdolny do krzewienia nowej ewangelizacji. Odnosi się ona przede wszystkim do Kościołów utworzonych już dawno temu, które jednakże żyją w bardzo zróżnicowanych warunkach. Na niektórych obszarach, pomimo postępującej laicyzacji praktykowanie wiary jest nadal żywa i jest głęboko zakorzeniona w duszy całych narodów. W innych regionach wyraźniej widać dystansowanie się całych społeczeństw wobec wiary, wraz ze słabszą tkanką kościelną, choć nie pozbawioną elementów żywotności. Istnieją też regiony niemal całkowicie zlaicyzowane, gdzie światło wiary powierzone jest świadectwu małych wspólnot. „Te ziemie, które potrzebowałyby ponownego pierwszego głoszenia Ewangelii, wydają się być szczególnie oporne na wiele aspektów orędzia chrześcijańskiego” – stwierdza papież.