Ks. Studnicki: Wykorzystanie seksualne to problem społeczny, który dotyka ponad 10 proc. małoletnich

W Kościele katolickim przypada dziś Dzień Modlitwy i Pokuty za Grzech Wykorzystania Seksualnego Małoletnich. Zgodnie z decyzją Konferencji Episkopatu Polski obchodzony jest on w pierwszy piątek wielkiego postu. W tym roku pod hasłem "Wspólnota ze zranionymi". Podczas mszy św. i nabożeństw drogi krzyżowej biskupi, kapłani, siostry zakonne i świeccy modlą się w intencji osób skrzywdzonych i o nawrócenie dla sprawców.

"Obok pomocy psychoterapeutycznej, konsultacji prawnej, uczciwego poprowadzenia procesu oraz podjęcia działań prewencyjnych - także forma wsparcia duchowego jest potrzeba samym pokrzywdzonym" - powiedział ks. Studnicki.

Dodał, że wielu z nich, mimo że zostało skrzywdzonych przez duchownych, Kościoła nie opuściło. Jak same podkreślają - potrzebują, żeby wspólnota Kościoła modliła się za nich. Dzięki temu czują, że nie są osamotnieni w swoim doświadczeniu - wyjaśnił ks. Studnicki.

Podkreślił, że "nie ma w Kościele grzechu prywatnego".

"Choć zło wykorzystania seksualnego dziecka, osoby bezradnej, popełnił konkretny człowiek, to jednak w jakiś sposób zawsze to uderza w całą wspólnotę Kościoła. Grzech jednostki zawsze osłabia cały organizm, jakim jest Kościół. W związku z tym potrzebujemy mierzyć się z tym złem jako wspólnotą" - wyjaśnił ks. dr Studnicki.

Zwrócił również uwagę, że potrzeba pogłębiania wiedzy w społeczeństwie o problemie wykorzystania seksualnego małoletnich.

"Krzywdzone dziecko wysyła do otoczenie sygnały, które jednak często z powodu niewiedzy czy ignorancji są niezauważane. Stąd ważne, byśmy znali mechanizm tego zjawiska i w przypadku kontaktu z osobą pokrzywdzoną bądź narażoną na tego rodzaju działania umieli właściwie zareagować. To może być duchowny, ale także ktoś z rodziny, spośród sąsiadów, znajomy rodziny czy nauczyciel" - powiedział ks. dr Studnicki.

Poinformował, że "zgodnie z najnowszymi badaniami problem wykorzystania seksualnego dotyka obecnie ponad 10 proc. małoletnich - także w Polsce". Wskazał, że obserwuje się jednocześnie zmianę form wykorzystania.

"Badania pokazują, że bardzo szybko wzrasta liczby form bezdotykowych wykorzystania seksualnego małoletnich przy użyciu internetu, mediów społecznościach i urządzeń mobilnych. Nie zawsze dochodzi do czynów. Pojawiają się natomiast próby uwodzenia, obnażania siebie lub manipulowania dziecka" - ostrzegł ks. dr Studnicki.

Mówiąc o prewencji w Kościele katolickim, powiedział, że w każdej diecezji i w każdym męskim zgromadzeniu zakonnym działa delegat biskupa ds. ochrony dzieci i młodzieży, który przyjmuje zgłoszenia. W kilku diecezjach są to także kobiety. Coraz powszechniej oferowana jest pomoc psychologiczna i konsultacje prawne.

Podkreślił, że ważną formą prewencji, jeśli chodzi o środowisko duchownych jest kwestia samej formacji zarówno na poziomie seminariów duchownych, jak i formacji kapłańskiej.

"Kwerenda opublikowana na początku 2019 roku pokazała, że ok. 50 proc. sprawców to są mężczyźni w wieku 30-40 lat. Wynika z niej, że zdecydowana większość przypadków wykorzystania seksualnego to nie jest pedofilia preferencyjna, tylko wykorzystanie tzw. sytuacyjne, które powodowane jest dużą niedojrzałością psychoseksualną sprawcy. Ujawnia się ona w sytuacjach kryzysowych, które mogą dotyczyć pracy zawodowej, powołania, a nawet płaszczyzny wiary" - zwrócił uwagę ks. dr Studnicki. "Mamy do czynienia często z relacją seksualną z osobą małoletnią (16-17 lat), która w świetle prawa państwowego nie jest penalizowana" - dodał.

W ocenie duchownego ważne jest przemyślenie, w jaki sposób pomagać klerykom na poziomie seminariów w przeżywaniu swojej seksualności i pojawiających się kryzysów.

"Trzeba stworzyć też takie formy wsparcia dla kapłanów, którzy po pięciu, dziesięciu, piętnastu latach przeżywają różnego rodzaju kryzysy, żeby mogli wyjść z nich jako ludzie bardziej dojrzali" - powiedział ks. dr Studnicki.

Przypomniał, że projekt nowych zasad formacji kapłańskiej biskupi przyjęli w październiku 2019 r. podczas trwającego w Warszawie 384. Zebrania Plenarnego KEP. Integralną część dokumentu stanowi "Ratio studiorum" na temat organizacji studiów filozoficznych i teologicznych alumnów wyższych seminariów duchownych w Polsce. Normy i wskazania zawarte w tym dokumencie - odzwierciedlające najnowsze wskazania Stolicy Apostolskiej - powinny być zastosowane we wszystkich seminariach diecezjalnych w Polsce.

Zapowiedział, że w połowie roku planowane jest opublikowanie wyników kwerendy liczby zgłoszeń przypadków wykorzystania seksualnego małoletnich w diecezjach i męskich zgromadzeniach zakonnych od 1 lipca 2018 do 31 grudnia 2020. Jest to kontynuacja wcześniejszych badań zleconych przez Konferencję Episkopatu Polski, którą przeprowadzi Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego.

Biuro Delegata ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży funkcjonuje w Warszawie przy Sekretariacie Episkopatu Polski. Pod koniec 2020 r. razem z Fundacją Świętego Józefa uruchomiło stronę zgloskrzywde.pl. Są tam dane kontaktowe do delegatów ds. ochrony dzieci i młodzieży w diecezjach i zakonach, którzy są odpowiedzialni za przyjmowanie zgłoszeń osób pokrzywdzonych, bądź duszpasterzy, u których można szukać wsparcia duchowego. Ważnym elementem strony są informacje o prawach osoby poszkodowanej.