Sejm o stalkingu

W projekcie przepisów przewidziano, że w przypadku, gdy sprawca w wyniku prowadzonego przez siebie nękania doprowadzi poszkodowanego do próby samobójczej, grozić mu będzie nawet do 10 lat więzienia. Pomysłodawcy zmian przyjęli, że ściganie sprawców stalkingu będzie następowało na wniosek osoby pokrzywdzonej.

Projekt nowelizacji Kodeksu karnego w tej sprawie przygotowany został w resorcie sprawiedliwości. Według proponowanego zapisu karze podlegać będzie osoba, która poprzez uporczywe nękanie wzbudza u ofiary poczucie zagrożenia lub "istotnie narusza jej prywatność". Nękanie to może być prowadzone na przykład poprzez wykonywanie licznych telefonów do ofiary, wysyłanie jej sms-ów, śledzenie, ale też obdarowywanie ofiary prezentami, których ona sobie nie życzy.

Karze do trzech lat więzienia miałyby podlegać również, według projektu, osoby wykorzystujące wizerunek pokrzywdzonego lub inne jego dane osobowe w celu wyrządzenia mu szkody majątkowej lub osobistej. Przepis ten - jak wskazali autorzy projektu - jest odpowiedzią na występujące coraz częściej zjawisko zamieszczania w internecie zdjęć różnych osób wraz z komentarzami, zamawianie na koszt innych osób towarów i usług oraz tworzenie bez wiedzy i zgody ofiar kont osobistych na popularnych portalach społecznościowych. "Penalizowane w ten sposób będzie zjawisko przywłaszczenia tożsamości pokrzywdzonego" - wskazano w uzasadnieniu projektu.

Ponadto nowelizacja zawiera zmianę zapisu regulującego przesłanki orzekania przez sąd środków karnych, m.in. zakazu kontaktowania się z określonymi osobami i zakazu zbliżania się do określonych osób. Artykuł ten w brzmieniu dotychczasowym przewiduje jedynie taką możliwość w odniesieniu do przestępstw przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, popełnionych na szkodę małoletniego oraz w przypadku skazania za przestępstwo z użyciem przemocy. Według projektu taki środek będzie też można orzec za "inne przestępstwo przeciwko wolności", czyli na przykład stalking.

Ministerstwo Sprawiedliwości przedstawiając latem projekt zmian informowało, powołując się na zlecony przez siebie sondaż, że spośród 10 tys. badanych Polaków co 10. stwierdził, że padł ofiarą stalkingu. Przeprowadzone badania wykazały, iż ofiarami zjawiska stalkingu mogło zostać ponad trzy miliony Polaków, z czego 80 proc. w ciągu ostatnich pięciu lat.

Według obecnego stanu prawnego przestępstwa stalkingu najczęściej były karane na podstawie Kodeksu wykroczeń. Jeden z zapisów tego kodeksu głosi, że "kto w celu dokuczenia innej osobie złośliwie wprowadza ją w błąd lub w inny sposób złośliwie niepokoi, podlega karze ograniczenia wolności, grzywny do 1,5 tys. zł albo karze nagany". W ocenie autorów projektu nowelizacji K.k. zapis ten nie oddaje jednak istoty przestępstwa stalkingu i nie chroni skutecznie ofiary, bo m.in. mówi o celowym dokuczaniu. Natomiast, jak zaznaczono, pojęcie stalkingu jest szersze i odnosi się na przykład do adoracji nieuwzględniającej rzeczywistych odczuć pokrzywdzonego.