Przyczyny katastrofy w Smoleńsku wg. MAK

Ponadto MAK uznał, że nie było żadnych nacisków na kontrolerów ze Smoleńska. Pytany, czy sprawdzano ich pod kątem obecności alkoholu we krwi, Morozow odparł, że zgodnie z zasadami przeszli oni kontrolę medyczną przed swoją zmianą.

Tu-154 schodził na lotnisko zbyt stromo i ze zbyt dużą prędkością - powiedział Morozow, komentując animację ukazującą podejście do lądowania Tu-154M. Pokazywała ona, iż warunki atmosferyczne były tak trudne, że gdy samolot nadlatywał nad lotnisko "nie było widać ziemi". Animacji towarzyszył odsłuch rozmowy między załogą samolotu a wieżą lotniska.

Morozow dodał, że załoga polskiego samolotu przy określaniu wysokości korzystała z radiowysokościomierza - co było błędem - i zeszła do 20 metrów. Zaznaczył, że zderzenie z przeszkodą nastąpiło poniżej poziomu pasa startowego. Według MAK samolot leciał z prędkością 300 km/h, zamiast 260 km/h, a ścieżka schodzenia wynosiła 3 stopnie 10 minut zamiast 2 stopni 40 minut.

Załoga nie reagowała na ostrzeżenia sytemu TAWS nakazującego poderwać samolot ("pull up") ani na komendę kontrolera "horyzont, 101". "Był to klasyczny przypadek zderzenia w locie sterowanym" - dodał Morozow.

Jego zdaniem, nawet gdyby załodze udało się uniknąć zderzenia z brzozą, chwilę później maszyna i tak spadłaby na ziemię. Dodał, że załoga "w ostatniej chwili" próbowała wykonać manewr zmierzający do uniknięcia zderzenia z brzozą.

Zarazem Morozow - oceniając, czy reakcja wieży kontrolnej w Smoleńsku na rozwój wydarzeń nie była zbyt miękka - podkreślił, że "podejście było dozwolone do wysokości 100 metrów. Dalej kontroler nie otrzymał żadnych informacji od załogi i nie wydawał jej żadnych poleceń".

Zaznaczył, że załoga znajdowała się w stanie podwyższonego napięcia emocjonalnego i psychologicznego. Dodał, że zgodnie z ekspertyzą psychologiczną obecność Błasika wywarła "ogromną presję na członków załogi i spowodowała, że podjęła ona dalszą próbę (lądowania - PAP), poniżej wysokości decyzji, bez nawiązania kontaktu wzrokowego z ziemią". Według Morozowa znajomość języka rosyjskiego przez dowódcę załogi "była satysfakcjonująca".

Zdaniem Morozowa, załoga zademonstrowała niewystarczające przygotowanie włączając automat ciągu przy próbie lądowania na lotnisku, które nie miało systemu ILS. Mówił o momencie, gdy dowódca podjął decyzję o próbie lądowania, a załoga włączyła automat ciągu, który miał pozwolić na ewentualne przerwanie lądowania i odejście wyżej. ILS to system naprowadzający samoloty do lądowania według wskazań przyrządów.

"Podejmując tę decyzję załoga zademonstrowała niewystarczający poziom przygotowania, ponieważ Tu-154M oczywiście przygotowuje automatyczny reżim odejścia na drugą próbę lądowania w oparciu o system ILS. Natomiast w trakcie lądowania na lotnisku Smoleńsk-Siewiernyj brakowało tegoż systemu" - tłumaczył Morozow.

W swych wnioskach MAK postuluje, by wprowadzić zakaz przebywania osób postronnych w kabinie pilotów. Według MAK należy też wprowadzić normy, które uregulują, że wszelki transport osób niezależnie od rodzaju lotnictwa "można dokonywać tylko w oparciu o standardy konwencji chicagowskiej, w tym także w zakresie ubezpieczenia pasażerów, załogi oraz odpowiedzialności".

"Musimy być otwarci i opublikować prawdę - nawet najbardziej gorzką" - mówiła Anodina. Podkreślała, że śledztwo przeprowadzono - w oparciu o decyzję polskiego i rosyjskiego rządu - na podstawie Konwencji Chicagowskiej. Jej zdaniem to jedyny dokument państwowy określający zakres prowadzenia śledztwa, odpowiedzialności państw i zasad publikacji raportu oraz uzasadnienia.

"MAK zbadał już 519 wypadków lotniczych. W badaniu tej katastrofy otrzymaliśmy pomoc Polski, USA, krajów europejskich i Wspólnoty Niepodległych Państw" - mówiła Anodina. Według niej, polskich ekspertów - w bezprecedensowej liczbie 24 osób oraz akredytowanego przy MAK płk. Edmunda Klicha z doradcami "niezwłocznie dopuszczono do prac". Zdaniem Anodiny, bezprecedensowy był fakt przekazania Polsce czarnych skrzynek.

W konferencji MAK nie uczestniczył nikt ze strony polskiej.