Memorandum podzieliło teologów

Natomiast krytyczny wobec Kościoła, domagający się reform ruch “Jesteśmy Kościołem” oświadczył, że apel teologów jest „mową serc znacznej większości katolików”. Dopóki biskupi nie będą gotowi do otwartego dialogu, „wiarygodność Kościoła będzie nadal malała”. Również pozytywnie na dokument teologów zareagował Związek Katolickiej Młodzieży Niemieckiej (BDKJ). „Naszym zdaniem to dobrze, że coraz więcej ludzi, również publicznie, przemian, bo to może stworzyć klimat przełomu” - uważa przewodniczący BDKJ Dirk Tänzler.

Z kolei niemiecki teolog i psychiatra Manfred Lütz na łamach "Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung" określił memorandum jako „dokument rezygnacji i zwątpienia”. Uważa on, że motywem żądań teologów jest „władza i bezsilność”: z jednej strony profesorowie „w zasadzie mogą robić co chcą”, z drugiej natomiast czują, że są coraz bardziej bezwładni i „są traktowani coraz mniej poważnie”. W mediach „nie odgrywają większej roli w debacie publicznej, bo jeśli tam potrzebne jest stanowisko Kościoła, to raczej biskupa”. Zasugerował sygnatariuszom i zwolennikom memorandum, żeby rozważyli przejście do Kościoła ewangelickiego. Uzasadniając swój pogląd teolog przypomniał, że „niektórzy anglikanie” nie zgadzali się ze swoim Kościołem, wobec czego przeszli do Kościoła katolickiego. „Ich memorandum niczego nie polepszy” - uważa Manfred Lutz. Ostrzegł jednocześnie przed pogłębiającymi się podziałami wśród wydziałów teologicznych i w łonie Konferencji Biskupów Niemieckich.

Głos zabrał także teolog z Tybingi, prof. Hans Küng. Jego zdaniem żądania teologów są zbyt umiarkowane. „Takie miękko wypowiadane żądania reform słyszeliśmy już dawno” - stwierdził Küng na łamach „Schwäbische Tagblatt”. Mimo to podpisałby memorandum – gdyby go o to poproszono. Prof. Küng, który w marcu wyda swoją nową książkę „Czy Kościół da się jeszcze uratować?” wyraził zdziwienie, że jego obok Benedykta XVI „jedynego z jeszcze żyjących teologów Soboru” nie poproszono go o podpisanie memorandum.

Niektórzy teolodzy odmówili podpisania memorandum. Są wśród nich profesorowie Józef Niewiadomski, dogmatyk z Innsbrucku i Paul Zulehner, pastoralista z Wiednia. Swoją odmowę uzasadnili faktem, że minął już czas „rezolucjonizmu” i że „”papiery na temat reform nic nie dają”. „Rezolucje są kontrproduktywne i nie rozwijają dialogu, do którego dążymy” - powiedział prof. Niewiadomski w rozmowie z austriacką agencją katolicką „Kathpress”. Jego zdaniem media „zawęziły recepcję dokumentu do żądania zniesienia celibatu, co nie jest zgodne z duchem całego dokumentu”.

W odpowiedzi na memorandum w ostatnich dniach zostało opublikowane „antymemorandum” pod tytułem „Petition pro Ecclesia” (Petycja za Kościołem). Jego sygnatariusze – około 250 księży i świeckich - krytykują teologów, którzy swoim memorandum przynoszą szkodę Kościołowi, a wiernych mylą i wprowadzają w niepewność. Jednocześnie autorzy „antymemorandum” zapewniają, że są po stronie biskupów oraz w jedności z papieżem Benedyktem XVI. Do biskupów apelują, aby publicznie opowiedzieli się przeciwko „wypaczonemu obrazowi Kościoła” opisanemu przez teologów i bronili tradycyjnych wartości wiary oraz chrześcijańskiego obrazu małżeństwa i rodziny”. Ponadto wzywają biskupów do wyraźnego opowiedzenia się za utrzymaniem celibatu, gdyż „nie jest to staromodny, zużyty model, lecz forma życia stosowana dla kapłana”.

Autorzy petycji żądają też, aby biskupi zadbali o to, by badania i nauczanie na wydziałach teologicznych było „zgodne z nauczaniem Kościoła”. Biskupi powinni też zatroszczyć się o to, aby „położyć kres liturgicznym eksperymentom” w diecezjach niemieckich. „My, wierni, mamy prawo do liturgii, określonej przez Kościół” - stwierdzają autorzy „Petycji za Kościołem”.