Błogosławiony „zdrajca”

  „Franz jest męczennikiem, bo wybrał wierność swojemu sumieniu i uważał, że lepiej być ofiarą niesprawiedliwości, niż ją popełniać…Przez długi czas po wojnie prawie nikt w Austrii nie słyszał o Jägerstätterze. Znana stała się dopiero wiele lat później, w latach 70. Wydawało się więc, że stanie się tak, jak wmawiali Franzowi Niemcy: „Umrzesz, twoja rodzina też będzie cierpieć, ale nikt tego nie zauważy”… Jego żona, tak jak on, też była męczennicą…” – powiedział reżyser Terrence Malick po pokazie „Ukrytego życia” w Watykańskiej Filmotece w grudniu 2019 roku.

Film rozpoczynają czarno-białe materiały archiwalne pokazujące entuzjazm, z jakim witają Hitlera tłumy Austriaków. Następne, kolorowe już sekwencje rozgrywają się w małej austriackiej wiosce, St. Radegund, gdzie mieszka Franz Jägerstätter z rodziną. Wydaje się, że miłość małżonków unosi ich gdzieś ponad obłoki. Jednak obraz wkrótce ciemnieje.

Franz wcielony do Wehrmachtu nie bierze udziału w wojnie, zostaje zwolniona do rezerwy. Jednak nadchodzi rok 1943 i Franz znowu dostaje powołanie. W tym czasie jest już świadomy okrucieństw dokonywanych przez nazistów. Na pierwszym apelu odmawia złożenia przysięgi na wierność Hitlerowi. Wie, że grozi mu za to sąd wojenny i kara śmierci. Wszyscy odwracają się od niego i jego rodziny. Ludzie, którzy czczą Hitlera jak Boga, uważają Jägerstättera za zdrajcę. Co gorsza, nie znajduje zrozumienia u swojego proboszcza ani biskupa, którzy radzą mu zgodzić się na kompromis.

Malick w swoim filmie unika tonów hagiograficznych. Jego film jest opowieścią o wewnętrznej podróży człowieka, który kierując się wiarą, dokonał heroicznego wyboru i znalazł prawdziwą wolność postępując zgodnie ze swoim sumieniem.

Reżyser znany z tego, że przywiązuje ogromną uwagę do ścieżki muzycznej wykorzystał w filmie fragmenty utworów sakralnych, w tym m.in. Wojciecha Kilara i Henryka Góreckiego.

Ukryte życie, reż. Terrence Malick, wyk.: August Diehl, Valerie Pachner, Maria Simon, Tobias Moretti, Ulrich Matthes, Niemcy/USA 2019, pl.chili.com