Prawo sumienia

Według opinii prawnej Biura Analiz Sejmowych z 29 marca 2011 r. brak możliwości powołania się na sprzeciw sumienia przez farmaceutów może powodować naruszenie ich godności i wynikającej z niej konstytucyjnej wolności do działania w zgodzie z sumieniem. Taki stan rzeczy może być odebrany jako zaniechanie niezgodne z Konstytucją RP, dlatego też powinien zostać zmieniony przez odpowiednie działania ustawodawcze.

Podobne zapisy do proponowanych przez nas poprawek funkcjonują w Anglii oraz w niektórych stanach w USA. Farmaceuci w Hiszpanii i we Włoszech starają się o usankcjonowanie klauzuli sumienia odnośnie do sprzedaży pigułek "po".

Czy klauzula ta nie ograniczałaby jednak wolności pacjentów?

– Zdajemy sobie sprawę, że klauzula sumienia wprowadzałaby pewne trudności. Trzeba by poszukać dobrych rozwiązań, szczególnie w przypadku zastosowania niektórych z tych produktów w celach leczniczych. Tutaj odpowiedzialność farmaceuty polega na wyjaśnieniu możliwych następstw, także etycznych. I nie widzimy przeciwwskazań, aby w takim wypadku tych środków nie wydać, bądź sprowadzić, jeśli nie byłoby ich w aptece.

Na koniec należy wyraźnie podkreślić, że nie mówimy o zakazie sprzedaży pigułek "po", antykoncepcji czy prezerwatyw (których akurat ta klauzula nie dotyczy, gdyż prezerwatywa nie jest produktem leczniczym, i nie ma prawnego obowiązku jej dystrybucji) lub o celowym ograniczeniu dostępu, lecz o wolności wobec sprzedaży tych środków.

W tej chwili nikt nie może nikogo zmusić, aby stosował te środki, nikt też nie może zmusić lekarza, aby wypisał receptę na te produkty. Analogicznie chcielibyśmy, aby nikt (w tym państwo) nie zmuszał farmaceuty do ich sprzedaży wbrew swemu sumieniu. Nie mówimy o zakazie, lecz o wolności równej dla wszystkich.

Rozmawiał Antoni Szymański