Polsko- węgierski projekt kulturalny Batory Express, po blisko dwóch tygodniach podróży po Węgrzech w poniedziałek dotarł do Polski. Jego głównym elementem jest objazdowa galeria zdjęć i pamiątek prezentowana samochodzie z czasów PRL-u, "Nysce".
Po przejechaniu polsko-słowackiej granicy w Piwnicznej Pierwszy przystanek konwoju w naszym kraju został wyznaczony w Starym Sączu (woj. małopolskie). Wysłużona "Nyska" stanęła na starosądeckim rynku, prezentowane są w niej zdjęcia i pamiątki oraz zbierane wspomnienia zwykłych ludzi, związane z wzajemnymi kontaktami polsko-węgierskimi.
Po Starym Sączu konwój odwiedzi kolejno dziesięć miast: Stary Sącz, Nowy Sącz, Tarnów, Kraków, Katowice, Wrocław, Łódź, Poznań, Gdańsk, Sopot oraz Warszawę, w której 4 czerwca zakończy się trasa licząca ponad 3,2 tysiące kilometrów.
Patrycja Paszt, dyrektor Centrum Węgierskiego w Krakowie, które zorganizowało przedsięwzięcie, poinformowała PAP w poniedziałek, że węgierska część przedsięwzięcia okazała się wielki sukcesem. Nagrano ponad 80 relacji ludzi i zebrano wiele pamiątek.
"Nyska" rozpoczęła swoją podróż 6 maja w Budapeszcie, po czym odwiedziła węgierskie miasta Pecs, Szeged, Debreczyn, Miskolc.
"Było wiele lepiej, niż liczyłam. Spotykaliśmy się z samymi pozytywnymi emocjami, ludzie sami przychodzili i opowiadali swoje historie, te proste, radosne i codzienne ale też dramatyczne i przejmujące z czasów wojny" - mówiła Paszt.
Jak podkreśliła, z rozmów w czasie podróży wynika, że więź węgiersko-polska jest nadal żywa. "W miastach witali nas burmistrzowie, odwiedzała "Nyskę" Polonia węgierska" - dodała.
Z powodu kiepskiego stanu technicznego "Nyska" po Węgrzech nie jeździła o własnych siłach, ale była przewożona na lawecie. Uczestnicy wyprawy liczą, że w Polsce znajdzie się mechanik, który będzie potrafił ją naprawić.
Batory Express został zorganizowany z okazji przekazania prezydencji Unii Europejskiej z Węgier do Polski oraz dziesięciolecia Centrum Węgierskiego w Krakowie.
Nazwa projektu odnosi się z jednej strony do fundacji Cracovia Express, dzięki której powstało Centrum Węgierskie w Krakowie, z drugiej do kursującego przez długie lata pociągu Batory, który zapisał się w pamięci jako, obok autostopu, kultowy środek transportu między Węgrami a Polską.
W Polsce, na trasie "Nyski" przewidziane są specjalne atrakcje takie jak konkurs na "prze-malowanie Nyski" w Łodzi (26 maja), czy warsztaty kreatywnego pisania (Kraków - 21 maja) i Warszawa (4 czerwca).
Organizatorem przedsięwzięcia jest Centrum Węgierskie w Krakowie a sfinansowało je Ministerstwo Spraw Zagranicznych na Węgrzech. Polska Agencja Prasowa jest jednym z patronów medialnych.
Usługa "Podpisz dokument" przeprowadza użytkownika przez cały proces krok po kroku.
25 lutego od 2011 roku obchodzony jest jako Dzień Sowieckiej Okupacji Gruzji.
Większość członków nielegalnych stowarzyszeń stanowią jednak osoby urodzone po wojnie.