Wyższa kultura, wyższe wydatki

"Urząd prezydenta będzie elementem zapewniającym wykonanie tego Paktu, bez względu na wynik wyborczy. Jestem przekonany, że jednak wybory będą oznaczały to, że Pakt będzie mógł być realizowany bez żadnych większych kłopotów" - powiedział prezydent po wtorkowym spotkaniu z przedstawicielami ruchu społecznego Obywatele Kultury. W spotkaniu tym wzięło udział 18 reprezentantów ruchu, m.in. Agnieszka Holland, Jacek Bromski, Agnieszka Odorowicz, Jerzy Hausner, Maciej Strzembosz, Agnieszka Morawińska, Joanna Mytkowska, Adam Pomorski, Andrzej Mencwel i Krzysztof Knittel.

Prezydent wyraził zadowolenie, że Pakt dla Kultury został w sobotę podpisany przez premiera Donalda Tuska. Przed popisaniem paktu przez premiera, w obecności reprezentujących rząd ministra kultury Bogdana Zdrojewskiego i ministra w kancelarii premiera Michała Boniego, dokument podpisało ok. 30 reprezentantów strony społecznej.

Prezydent przypomniał, że w powstanie Paktu dla Kultury zaangażował się już w czasie kampanii prezydenckiej w 2010 r. "Stałem się Obywatelem Kultury poprzez m.in. podpisanie zobowiązania o poparciu dla idei 1 proc. wydawanego z budżetu państwa na szeroko pojętą kulturę" - mówił Komorowski.

Podkreślił, że obecnie 3/4 pieniędzy na kulturę wydają samorządy. "W związku z tym zwiększony wysiłek budżetu państwa, który ma nastąpić do roku 2015, stwarza niesłychaną zupełnie okazję na stworzenie paru programów o strategicznym znaczeniu dla kultury polskiej" - dodał.

Prezydent zwrócił uwagę na konieczność "modernizowania i zmiany szeroko pojętego ustroju zarządzania kulturą polską (...), także instytucjami kultury, aby te pieniądze, zwiększony wysiłek państwa, pieniądze publiczne, pieniądze obywateli polskich były wydawane jak najefektywniej". Dodał, że Pakt dla Kultury zainicjowany przez ruch społeczny to przejaw sukcesu społeczeństwa obywatelskiego.

Prezydent poinformował, że w Kancelarii Prezydenta osobą odpowiedzialną za kontakty ze środowiskami twórców, m.in. w sprawie realizacji postanowień Paktu dla Kultury, będzie minister Maciej Klimczak.

W rozmowie z PAP prezes Stowarzyszenia Filmowców Polskich Jacek Bromski podkreślił, że spotkanie z prezydentem służyło przede wszystkim uzyskaniu przez Obywateli Kultury wsparcia dla postanowień Paktu. "Kadencja pana prezydenta będzie trwała jeszcze kilka lat, a z rządem nie wiadomo, co się będzie działo" - wyjaśnił. Jak zaznaczył, pieniądze uzyskane ze wzrostu do co najmniej 1 proc. środków budżetowych będą wydane wyłącznie na upowszechnianie kultury w społeczeństwie. "Na budowę infrastruktury, na równy dostęp do kultury, na jej rozpowszechnianie" - wymieniał Bromski.

"Ten fakt pokazuje, że jednak obywatele mogą mieć wpływ na kształt państwa polskiego i że powinni mieć wpływ, żeby to państwo w miarę normalnie wyglądało (...). Rząd odniesie bezpośrednio korzyść, bo jeszcze się nie zdarzyło, żeby ktoś wyszedł z muzeum i np. pobił policjanta" - mówił Bromski.

Z kolei dyrektor Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej Agnieszka Odorowicz relacjonowała PAP po spotkaniu, że "pan prezydent zaproponował, że będzie orędownikiem realizacji postanowień paktu". "Sam nie może uczestniczyć w realizacji konkretnych zapisów tej umowy. Ale na pewno może być osobą, która będzie jej sprzyjać i bardzo może jej pomóc". Zapewniła też, że pieniądze uzyskane z 1 proc. na kulturę nie będą przeznaczane dla twórców, ale "na edukację kulturalną, programy czytelnictwa i aktywność obywatelską. Np. na lekcje muzealne lub w filharmonii dla dzieci, a także na poprawę dostępu do kultury w małych miejscowościach".

Zgodnie z zapisami Paktu, pieniądze z 1 proc. budżetu państwa mają zostać przeznaczone na działalność takich instytucji jak muzea, galerie czy filharmonie, biblioteki, programy edukacyjne, kształcenie kadry animatorów. Według Obywateli Kultury, uzyskane środki należy także przeznaczyć na badania i szczegółową diagnozę kryzysu czytelnictwa w Polsce. Jak pokazują badania, 56 proc. Polaków nie miało w ciągu ostatniego roku książki w ręku. Dokument postuluje także zapewnienie równego dostępu do dóbr kultury wszystkim obywatelom, przyjęcie nowoczesnej ustawy medialnej gwarantującej realizację misji przez media publiczne, a także powołanie do 30 czerwca Zespołu ds. Paktu dla Kultury, złożonego z przedstawicieli administracji rządowej, organizacji społecznych, samorządu i Obywateli Kultury.