Sejm za rozszerzeniem umowy o pomocy prawnej między Polską a Ukrainą

Za przyjęciem ustawy wyrażającej zgodę na dokonanie przez prezydenta ratyfikacji Protokołu o zmianie polsko-ukraińskiej umowy o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych z 24 maja 1993 r., opowiedzieli się wszyscy posłowie, 443 osób, uczestniczący w głosowaniu. Ustawa trafi teraz do Senatu.

Zmiana ta ma usprawnić pociągnięcie do odpowiedzialności osób, które popełniły m.in. przestępstwa, za które nie grozi kara pozbawienia wolności.

Zgodnie z ustawą, protokół dodaje nowy rozdział do obowiązującej międzyrządowej polsko-ukraińskiej umowy dwustronnej oraz tworzy mechanizm prawny współdziałania właściwych jednostek Polski i Ukrainy.

Mechanizm ten przewiduje przekazywanie wykonania orzeczeń wydanych przez sądy obu stron w związku z popełnieniem przestępstwa karnego lub wykroczenia administracyjnego - dotyczącego kar i środków niezwiązanych z pozbawieniem wolności takich jak grzywna, praca społeczna lub poprawcza, świadczenie pieniężne, nawiązka, kara ograniczenia wolności, środki karne i pozbawienia praw oraz przepadek czy konfiskata.

W uzasadnieniu ustawy zauważono, że od wielu lat skala kontaktów polsko-ukraińskich wzrasta, a liczba obywateli Ukrainy przebywających stale lub czasowo w Polsce wyraźnie przewyższa liczbę Polaków przebywających w Ukrainie. Dodatkowo podkreślono, że po rozpoczęciu rosyjskiej inwazji na Ukrainę 24 lutego 2022 r. liczba Ukraińców w Polsce gwałtownie wzrosła. Jak wyjaśniono, temu trendowi towarzyszy zwiększenie liczby przestępstw popełnianych przez obywateli jednego państwa przebywających czasowo na terytorium drugiego.

Podczas debaty w Sejmie na ten temat w czwartek wieczorem za przyjęciem protokołu opowiedziały się wszystkie kluby sejmowe.

Wiceminister sprawiedliwości Krzysztof Śmiszek podał też statystyki, z których wynika, że w 2020 r. w Polsce skazano 7 tys. 111 obywateli Ukrainy, przy czym przebywało ich wtedy w Polsce ok. 300 tysięcy. "Obecnie obywateli Ukrainy przebywa ok. 1,5 miliona i z informacji dostępnych dla Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że osób skazanych, przekazywanych przez stronę polską stronie ukraińskiej, za 2021 rok to było prawie 38 tysięcy, a za rok 2022 prawie 37 tysięcy" - poinformował Śmiszek.

"Powiem tylko jedno, akurat Ukraińcy nie są najbardziej tutaj aktywni, jeśli chodzi o cudzoziemców i przestępczość w Polsce" - zaznaczył.

Poparcie dla zmiany wyrażało także MSZ. "Jest do dobry protokół, który usprawnia współpracę między Polską a Ukrainą i likwiduje de facto problem bezkarności obywateli ukraińskich skazanych w Polsce na kary nieizolacyjne" - mówił w marcu br. podczas posiedzenia sejmowej komisji wiceszef tego resortu Władysław Teofil Bartoszewski.

Dotychczasowe przepisy nie przewidywały możliwości przekazania do wykonania na terytorium drugiej strony kar nieizolacyjnych, a przekazywanie takich kar na innych podstawach, w tym na zasadzie wzajemności, okazało się mało efektywne. Jak podkreślono, protokół ma zapełnić tę lukę, co "będzie mieć pozytywne skutki w wymiarze prawnym, społecznym, gospodarczym i politycznym".