Najbliższy nieobecny - wspomnienie o ks. Twardowskim

Zbiorek opatrzony był nazwiskiem Jan Twardowski bez skrótu „ks”. Ale w środku znajdowały się wiersze o mówiących tytułach: „papież”, „mała litania”, „baranek”, „przez pamięć Nikodema”. Czuć było, że pisał je głęboko wierzący, który wie, że „Baranek wielkanocny wybiega z rozpaczy”. Potem pojechaliśmy do Księdza do kościoła Sióstr Wizytek przy Krakowskim Przedmieściu w Warszawie. Często można było Go zastać w konfesjonale. Zawsze czekała do Niego kolejka chętnych. Niektórzy żartowali, że Ksiądz jeszcze zanim wysłucha, to już daje rozgrzeszenie. Tak wierzy w Miłosierdzie Boga i tak docenia wszystkich, którzy przyszli wyznać swoje winy. Przyjmował nas studentów śląskiej i warszawskiej polonistyki w zakrystii, a właściwie pomieszczeniu przy niej, to było takie miejsce spotkań z odwiedzającymi. Zapraszał, żebyśmy usiedli, pytał skąd jesteśmy, jak długo jechaliśmy, czy jesteśmy zmęczeni i głodni. Interesował się każdym z osobna, starał się zapamiętać nasze imiona. Jola, Zuzia, Andrzej, Basia – odwiedzaliśmy w tym samym składzie Księdza przynajmniej raz w roku. Na koniec – do dziś nie wiem czy to była kokieteria, czy prawdziwe niedowierzanie – pytał nas przechylając głowę – „I wy tak naprawdę mnie czytacie? I naprawdę wam się to podoba? A moje wiersze takie tam...”. Zapewnialiśmy Go, że jest najbardziej czytanym poetą polskim, że uwielbia go młodzież, wypisuje cytaty z Jego wierszy, uczy się ich na pamięć. Jeszcze wtedy na nekrologach nie umieszczano początku Jego wiersza „Spieszmy się kochać ludzi tak szybko odchodzą” poświęconego Annie Kamieńskiej, wybitnej, niedocenionej poetce, z która się przyjaźnił. Pamiętam jak kiedyś na spotkanie z nami przyszedł z ręcznymi notatkami – wspomnieniami o niej. Czytał nam fragmenty i prosił, żebyśmy zajrzeli do jej wierszy i prozy, zaznaczał, że sam musi dokończyć wspomnienia czy może dogłębną analizę jej twórczości religijnej. I rzeczywiście – zachęcił nas do tej ważnej lektury, bo przecież na polonistyce nikt nam o niej wtedy nie wspominał. Przyjmował od nas bukiety kwiatów, pomarańcze, czekolady i mówił, że należą się innym. Kiedyś na urodziny 1 czerwca (bo urodził się w dzień Dziecka) przyniosłam Mu bukiet kwiatów, który dostałam jako laureatka Konkursu Poetyckiego „Twojego Stylu”. Poety nie było w kościele, ale na jego stoliczku w wazonach i słojach tłoczyły się kwiaty. Zawsze podczas spotkań dawaliśmy Mu jego tomy do podpisania: „Baśce i Zbyszkowi z prośbą o pamięć i modlitwę” – pisał na jednym z nich. A potem naszym synom: „Drogim Tymoteuszowi i Błażejowi – najserdeczniej”. Dałam Mu do przeczytania własne wiersze. „Te wiersze są proste, pisane bez zbędnych udziwnień. Myślę, że łatwo mogą trafić do czytelnika” – napisał mi w liście, którego fragment wykorzystałam potem we wstępie tomiku „Teren Prywatny”. Z czasem coraz częściej Zuzia, pracująca w Bibliotece UW, najbliżej miejsca zamieszkania Księdza, donosiła nam o złym stanie zdrowia naszego Poety. A to, że ma kłopoty z sercem, a to z nerkami. Ale zawsze starał się być wesoły, żartował, opowiadał anegdoty, które spisywał w „Niecodzienniku”. Nie wiedzieliśmy czy to zmyślenia czy prawda. Na przykład taki fragment: „Prosiła dla siebie o świadectwo zgonu. – A po co to pani? – Kiedy umrę jak ja to załatwię?”. Kiedyś pomylił wiek mój i Joli, wyszło na to, że dal nam o 10 lat za mało i zwracał się do nas na „ty”. Kiedy przypomniałyśmy, że mamy już dzieci, był zakłopotany i przepraszał nas, że nie zwracał się per „pani”. Należy wam się szacunek – mówił. Kiedy ostatni raz odwiedziłam go z synem Tymkiem rozmawialiśmy o nienawiści, przebaczeniu i miłości: „Ocalić nas może miłość. Ale nie tylko samo uczucie zakochania, ale troska o drugiego, opieka, wyjście poza siebie do kogoś. Ona jest najważniejsza, bez niej nie ma całego życia.” Wychodził do nas w swoich wierszach i podczas spotkań. Dziś wybór Jego wierszy nie przez przypadek otwiera się na słowach: „przecież tylko nieobecni są najbliżej” („o nieobecnych”).