Białystok: Prawosławni przeżywają Wielki Tydzień

Podczas nabożeństw tego tygodnia wspomina się ostatnie dni ziemskiego życia Chrystusa: mękę, śmierć i zmartwychwstanie. We wszystkie te dni Wielkiego Tygodnia odprawiana jest św. Liturgia Uprzednio Poświęconych Darów, poprzedzona jutrznią (podczas tej Liturgii nie ma przemiany darów, a Komunia św. udzielana jest z darów przemienionych w poprzedzającą te dni niedzielę). Wielki Czwartek to u prawosławnych wspomnienie nauki Zbawiciela o chrześcijańskiej skromności i pokorze. Ważną częścią Liturgii tego dnia jest obrzęd obmycia nóg. Jest to dzień wspomnienia Ostatniej (u prawosławnych zwanej Tajemną) Wieczerzy i ustanowienia Eucharystii. Jednocześnie w tym dniu przygotowuje się święte Dary dla chorych. Jest to jednak dzień smutku. Judasz opuszcza wieczerzę, by wydać Zbawiciela. W tym dniu jest celebrowana Liturgia Św. Bazylego Wielkiego w ciemnofioletowych (a nie w czarnych) szatach liturgicznych, Wielki Czwartek jest bowiem świętem tajemnicy Ciała i Krwi Pańskiej. W czasie liturgii biskupi konsekrują święty olej (myrro). Ze względu na święto obowiązuje post w ograniczonym zakresie. Wieczorem odprawia się Jutrznię (Utrenia) Wielkiego Piątku. Czyta się 12 fragmentów Ewangelii opisujących wydarzenia od Wieczerzy Pańskiej do pogrzebu Jezusa. Wszyscy trzymają w dłoniach zapalone gromnice. Wierni wracają do domów, niosąc w rękach płonące świece, od których zapalą lampki przed ikonami w domach. Nastaje dzień wspominania Ukrzyżowania Pańskiego, który Kościół prawosławny spędza na surowym poście. W katedrze białostockiej w Wielki Czwartek biskup Jakub odprawi o godz. 9 Liturgię św. Bazylego Wielkiego, a o godz. 17 Jutrznię z czytaniem dwunastu Ewangelii. (W warszawskiej katedrze św. Marii Magdaleny obrzędowi obmycia nóg będzie przewodniczyć metropolita Warszawy i całej Polski Sawa.) W Wielki Piątek, podobnie jak w Kościele katolickim, w cerkwiach nie odprawia się Świętej Liturgii. Jest to dzień, w którym Bóg składa w ofierze samego siebie. W tym dniu wierni zachowują post ścisły, powinni powstrzymać się od posiłków przez cały dzień. Po południu odprawia się Nieszpory (Wieczernię), poświęcone śmierci Jezusa na krzyżu. W cerkwiach nie buduje się Grobu Pańskiego, jest natomiast płaszczanica - symboliczny całun, którym był okryty Chrystus w grobie. Widnieje zwykle na nim wizerunek Jezusa leżącego w grobie. Płaszczanicę uroczyście przenosi się do środkowej części świątyni i umieszcza na specjalnie przygotowanym stole symbolizującym grób. Nabożeństwo kończy uroczysty pokłon i ucałowanie całunu przez kapłanów i wiernych. Zwykle w Wielki Piątek wieczorem odprawiana jest też Jutrznia wielkosobotnia, w czasie której odbywa się uroczysta procesja z płaszczanicą. Symbolizuje ona złożenie Chrystusa w grobie.