Kościół nie chce wojny z rządem

Bogumił Łoziński: Biskupi zdecydowanie wystąpili przeciwko propozycji finansowania z budżetu państwa zapłodnienia metodą in vitro. W odpowiedzi lewica oskarża Kościół o dążenie do wprowadzenia państwa wyznaniowego, a liberałowie o łamanie neutralności światopoglądowej państwa. Czy mógłby ksiądz arcybiskup odnieść się do tych zarzutów? Abp Józef Michalik: Środowiska formułujące takie oskarżenia dążą do upolitycznienia problemu etycznego. Przecież wszyscy doskonale wiedzą, że Kościół jest odpowiedzialny za depozyt wiary i moralności przekazany mu przez Boga, dlatego nigdy nie może zaprzestać obrony przykazań Dekalogu, w tym przypadku przykazania „Nie zabijaj”. To jest istota misji Kościoła, z której nigdy nie zrezygnujemy, niezależnie od wysuwanych oskarżeń. W toczącej się obecnie dyskusji o in vitro w sposób zideologizowany przeciwstawia się stanowisko Kościoła poszukiwaniom naukowym, które mają pomóc ludziom niemogącym mieć dzieci. Chcę tu bardzo wyraźnie powiedzieć, że Kościół nie jest wrogiem postępu, nie odmawia tym naukowcom dobrych intencji, ale nigdy nie godzi się akceptować sytuacji, kiedy nauka stosuje nieetyczne metody. Nie każdy, nawet technicznie udany eksperyment, o ile przekreśla w jakiś sposób zasady etyczne, jest moralnie dopuszczalny. Sztuczne zapłodnienie in vitro związane jest z koniecznością wytworzenia dużej liczby embrionów, a więc istnień ludzkich, które potem w zdecydowanej większości są uśmiercane. Dla Kościoła sytuacja, w której dla uzyskania jednego życia godzimy się na śmierć wielu innych, jest niedopuszczalna i zawsze powiemy tu zdecydowanie i głośno „nie”. - Jednak w Polsce metoda in vitro jest prawnie dozwolona, stosuje się ją od 20 lat, w ten sposób poczyna się kilka tysięcy dzieci rocznie. Dlaczego Kościół tak zdecydowanie występuje przeciwko niej teraz? - Stanowisko Kościoła w sprawie in vitro zawsze było jednoznacznie negatywne. Także biskupi w Polsce przypominali je przy różnych okazjach. Przed kilkudziesięciu laty metoda ta była traktowana jako eksperyment, który nie będzie powszechnie stosowany, stąd nie poświęcano jej tak wiele uwagi, chociaż i wtedy głos Kościoła był zdecydowanie negatywny, ale były to czasy, kiedy w prasie nie uwzględniano tej opinii. Obecne zdecydowane głosy biskupów zostały wywołane stanowiskiem minister zdrowia, która publicznie zapowiedziała, że chce, aby ta metoda była refundowana z Narodowego Funduszu Zdrowia, na który przecież składają się wszyscy obywatele. Kościół został więc sprowokowany do przypomnienia stanowiska, które przecież nie jest nowe. My przytaczamy nauczanie Kościoła, które na ten temat głosił m.in. Jan Paweł II w encyklice "Evangelium vitae". - Jednak użyte przez biskupów sformułowania „rzeź niewiniątek” czy „rodzaj wyrafinowanej aborcji” na określenie metody, która ma pomóc ludziom w posiadaniu potomstwa, są bardzo ostre. Czy taki język przekona kogoś, aby nie stosował sztucznego zapłodnienia? - Gdy nie akceptujemy poglądów drugiej strony, a ktoś wskazuje na nasz błąd, to nawet najdelikatniejsze słowa będą budzić emocje. Czasem trzeba użyć mocnych słów, aby dotrzeć do świadomości człowieka, obudzić sumienie, oczywiście bez obrażania. Przytoczone sformułowania nie oceniają pragnienia posiadania dzieci, lecz niewłaściwe i nieetyczne metody jego spełnienia. - Bardzo ostry sprzeciw biskupów wobec in vitro jest odbierany często jako kwestionowanie prawa do życia ludzi, którzy tą metodą się poczęli. Czy słusznie? - Absolutnie nie. Dzieci, które narodziły się na skutek zastosowania metody in vitro, nie ponoszą żadnej odpowiedzialności moralnej za to, w jaki sposób zostały poczęte. Takie dzieci są niewinne i należy się im taki sam szacunek i prawa jak dzieciom, które zostały poczęte w sposób naturalny.