1 marca - Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych

W sobotę 1 marca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Tego dnia w 1951 r. w więzieniu na warszawskim Mokotowie, po pokazowym procesie, zostali rozstrzelani przywódcy IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” – prezes WiN ppłk Łukasz Ciepliński („Pług”, „Ludwik”) i jego najbliżsi współpracownicy: Adam Lazarowicz, Mieczysław Kawalec, Józef Rzepka, Franciszek Błażej, Józef Batory i Karol Chmiel. Ich ciała komuniści zakopali w nieznanym miejscu.

Daję wam ostatni rozkaz. Dalszą swą pracę i działalność
prowadźcie w duchu odzyskania pełnej niepodległości
państwa polskiego i ochrony ludności polskiej przed zagładą.

gen. Leopold Okulicki „Niedźwiadek – fragment ostatniego rozkazu do oficerów i żołnierzy Armii Krajowej

19 stycznia 1945 r. gen. Leopold Okulicki „Niedźwiadek” w ostatnich słowach skierowanych do żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego zarządził: „Zwalniam was z przysięgi i rozwiązuję szeregi Armii Krajowej”. Ale nie zwolnił ich z pracy i działalności na rzecz całkowicie suwerennej i niepodległej Ojczyzny, ponieważ Armia Czerwona, jak zaznaczył, „mimo stwarzanych pozorów wolności – oznacza (…) zmianę jednej okupacji na drugą, prowadzoną pod przykrywką Tymczasowego Rządu Lubelskiego, bezwolnego narzędzia w rękach rosyjskich."

Wobec nowego zniewolenia, jakie przyszło ze Wschodu, gen. Okulicki pozostawił żołnierzom wybór formy oporu, aby doprowadzić do „zwycięstwa słusznej Sprawy, tryumfu dobra nad złem, wolności nad niewolnictwem”.

Żołnierze Polskiego Państwa Podziemnego z czasów II wojny światowej zrozumieli to przesłanie. Widzieli, że narzuconej przez Sowietów władzy trzeba się jakoś przeciwstawić – moralnie, politycznie, a jeśli to możliwe – kontynuując walkę. Tak rozpoczęła się druga konspiracja Żołnierzy Niezłomnych, oparta na etosie Armii Krajowej.

Władza komunistyczna rozprawiała się bezwzględnie z antykomunistycznym powstaniem. Rozpoczęły się szykanowania żołnierzy niezłomnych, prześladowania, więzienia, tortury, pokazowe procesy, w których zapadały bardzo często wyroki śmierci. Rodziny nie znały zwykle miejsca, gdzie pochowano ich bliskich. W czasach „ludowej” Polski nie wolno było o nich mówić. Pohańbiono ich po śmierci, kiedy ich ciała grzebano pod osłoną nocy na obrzeżach cmentarzy albo na podwórkach ubeckich katowni. W tym samym czasie stawiano pomniki „wyzwolicielom" z Armii Czerwonej. Niezłomni zostali skazani przez komunistów na zapomnienie. Nie wystarczyła  fizyczna likwidacja, komuniści niszczyli i wyszydzali pamięć o nich. Szykanowane były również ich rodziny. Po 1989 roku zabrakło dla nich miejsca w narodowym panteonie bohaterów. Dopiero w 2011 Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych.

Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych przypada 1 marca. To data symboliczna – tego dnia w 1951 r. w więzieniu mokotowskim w Warszawie strzałem w tył głowy zostali zamordowani przez komunistów członkowie IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” – prezes WiN ppłk Łukasz Ciepliński (ps. „Pług”, „Ludwik”) i jego najbliżsi współpracownicy: Adam Lazarowicz, Mieczysław Kawalec, Józef Rzepka, Franciszek Błażej, Józef Batory i Karol Chmiel. Ich ciała komuniści zakopali w nieznanym miejscu. Stanowili oni kierownictwo ostatniej ogólnopolskiej organizacji kontynuującej od 1945 r. tradycję Armii Krajowej. Aresztowano ich w czasie od listopada 1947 do lutego 1948 r. Przeszli wyjątkowo brutalne śledztwo.

Święto, jako wyraz hołdu dla żołnierzy drugiej konspiracji, ustanowione zostało przez Sejm RP 3 lutego 2011 roku. Instytut Pamięci Narodowej honoruje Żołnierzy Niezłomnych, uczestnicząc w uroczystościach państwowych i organizując wiele wydarzeń w całej Polsce.

Więcej na stronie Instytutu Pamięci Narodowej