Fatima – miejsce niezwykłego przesłania

W samej Rosji wyzwolenie spod totalitarnego ucisku wiąże się jednocześnie z niewątpliwym odrodzeniem religijnym, widocznym zarówno we wspólnocie katolickiej, jak i w innych wspólnotach chrześcijańskich. Jego pełne owoce poznamy w przyszłości. W papieskiej wizji historiozoficznej każdy naród, również rosyjski, ma do spełnienia szczególną misję powierzoną mu przez Zbawiciela.

Ostatnie przemiany w Europie Jan Paweł II postrzegał bardzo wyraźnie w kontekście orędzia. „Te wydarzenia każą nam myśleć w sposób szczególny o Fatimie. Serce Matki Bożej to serce, które troszczy się nie tylko o poszczególnych ludzi, ale i o całe ludy i narody. To serce jest całkowicie oddane zbawczej misji Jej Syna: Chrystusa, Odkupiciela świata, Odkupiciela człowieka” - podkreśla Jan Paweł II.

Symbolicznym gestem papieskiego zawierzenia i oddania Matce Bożej było złożenie w 1983 roku jako wotum w sanktuarium jasnogórskim - przestrzelonego w zamachu pasa sutanny.

Inni papieże wobec Fatimy

Dwaj papieże, których pontyfikaty przypadały na czas objawień i ich bezpośrednich skutków – Benedykt XV (1914-22) i Pius XI (1922-39) – nie zabierali wprawdzie oficjalnie głosu na ten temat, ale to za ich zgodą i wiedzą Kościół wypowiedział się i uznał oficjalnie prawdziwość objawień. Pierwszy z nich w liście do biskupów portugalskich z 29 kwietnia 1918 wyraził nadzieję na poprawę sytuacji Kościoła w ich kraju, podkreślając przy tym rolę w tym procesie bardzo rozpowszechnionego wśród miejscowego ludu nabożeństwa do Matki Bożej.

Pius XI (Achille Ratti) potwierdził orzeczenie biskupa Leirii (na terenie tej diecezji leży sanktuarium; od 13 maja 1984 r. jest to diecezja Leiria-Fatima) José Alvesa Correia da Silvy z 13 października 1930 r. o prawdziwości i „wiarygodności widzeń dzieci w Cova da Iria, parafii Fatima (...) w dniach od 13 maja do 13 października 1917” i zezwalające oficjalnie na kult Matki Boskiej Fatimskiej. Wcześniej, bo już 1 listopada 1926 r. miejsce objawień odwiedził ówczesny nuncjusz apostolski w Portugalii abp Sebastiano Nicotra, co stanowiło pierwszy, nader wyraźny przejaw aprobaty dla tego zjawiska ze strony Stolicy Apostolskiej.

Pierwszym „fatimskim” Biskupem Rzymu był niewątpliwie Pius XII (1939-58), który poczuwał się do szczególnych więzi z portugalskim sanktuarium m.in. dlatego, że w dniu pierwszego objawienia – 13 maja 1917 r. przyjął w Kaplicy Sykstyńskiej z rąk Benedykta XV sakrę biskupią. Później wielokrotnie dawał dowody swego wielkiego zainteresowania przesłaniem z Fatimy. 31 października 1942 r., a więc jeszcze w czasie II wojny światowej, poświęcił świat Niepokalanemu Sercu Maryi, spełniając w ten sposób jedną z próśb Maryi sprzed 25 laty. W 10 lat później w specjalnym liście apostolskim „Sacro vergente anno” z 7 lipca 1952 r. do narodów Rosji [tzn. Związku Sowieckiego - KAI] poświęcił je Maryi.

Wcześniej – 13 maja 1946 r. legat papieski kard. Benedetto Aloisi Masella (1879-1970) nałożył koronę, pobłogosławioną przez Piusa XII, na wizerunek Matki Bożej Fatimskiej, ogłaszając Ją w ten sposób Królową Świata. A 6 grudnia 1950 r. papież Pacelli w encyklice „Mirabile illud” – powołując się na orędzie fatimskie – wezwał świat katolicki do powszechnych modlitw o pokój między narodami.

Do wezwania tego nawiązał jego następca – bł. Jan XXIII (1958-63), przypominając już w swej pierwszej encyklice „Ad Petri Cathedram” z 29 czerwca 1959 r. o akcie poświęcenia świata Niepokalanemu Sercu Maryi z 1942 r. Ponadto ustanowił on 13 grudnia 1962 r. święto Fatimskiej Różańcowej Matki Bożej. Jan XXIII był też pierwszym hierarchą, który odwiedził Fatimę, zanim został Biskupem Rzymu.

Paweł VI (1963-78) w dniu swej podróży do Fatimy ogłosił adhortację „Signum Magnum”, wzywającą wszystkich, aby osobiście ponowili tego rodzaju akt oddania się. W przemówieniu na zakończenie III sesji Soboru Watykańskiego II (21 listopada 1964 r.) wspomniał o dokonanym przez Piusa XII w 1942 r. poświęceniu świata Maryi, po czym sam ponowił ten akt; oświadczył też, że wysłał do Fatimy Złotą Różę – najwyższe papieskie wyróżnienie dla sanktuarium.

Również Benedykt XVI (2005-13) odwiedził to sanktuarium maryjne 13 maja 2010 w ramach swej podróży do Portugalii (11-14 V). W przemówieniu wygłoszonym w Kaplicy Objawień prosił za wstawiennictwem Maryi, aby „wszystkie rodziny narodów, zarówno tych, które wyróżniają się mianem chrześcijańskich, jak i tych, które nie znają jeszcze swego Zbawiciela, żyły w pokoju i zgodzie”. A podczas Mszy na placu przed sanktuarium w obecności pół miliona pątników z 35 krajów przestrzegł przed poglądem, jakoby prorocka misja Fatimy została zakończona”.