Najpierw mundur harcerski, potem sutanna

Wręczenie odznaczenia nastąpi w niedzielę w Muzeum Powstania Warszawskiego o godz. 10.00. Uhonorowany Krzyżem Komandorskim ks. Zbigniew Zdzisław Lipiński urodził się w 1922 r. w Bydgoszczy. Jako harcerz zaangażował się po wybuchu II wojny światowej w działalność konspiracyjną w Związku Jaszczurczym (później NSZ). Brał udział w ratowaniu osób poszukiwanych przez gestapo, wyrabiając fałszywe dokumenty oraz pomagając w ich przerzucaniu do Generalnego Gubernatorstwa. W 1940 r. został osadzony w piwnicach Wehrmachtu w Bydgoszczy. Ponownie aresztowany przez gestapo na początku 1943 r., przebywał w więzieniu ponad 5 miesięcy. Poddawany był tam brutalnym torturom - polewano go wrzątkiem, zmuszano do padania na betonową posadzkę, co spowodowało uszkodzenie kręgosłupa. Co więcej, aby złamać młodego harcerza, by wydał innych uczestników konspiracji, na jego oczach torturowano ojca, a w domu gestapowcy bili matkę. Zbigniew Lipiński został w końcu wywieziony do obozu koncentracyjnego w Mauthausen, gdzie przebywał aż do wyzwolenia przez amerykańskie wojska. Doświadczył tam morderczej eksploatacji w kamieniołomach i otarł się o dół egzekucyjny. Gdy tuż przed wyzwoleniem więźniów zmuszono do zakopywania ciał rozstrzelanych Żydów wiedeńskich, zaraz po tym kazano im kopać dół dla siebie. Po latach ks. Lipiński tak wspominał te tragiczne chwile: "Pluton egzekucyjny nagle zawezwany został do stawienia się w dowództwie obozu. Przypadek? Nie ma przypadków! Tam był Ktoś, kto w ostatniej chwili wstrzymał tę egzekucję". Był to cud ocalenia. Po uwolnieniu w stanie skrajnego wyczerpania trafił do szpitala w Paryżu, a po wyleczeniu ukończył studia filozoficzne na miejscowym uniwersytecie katolickim. W 1951 r. przyjął święcenia kapłańskie. Władze komunistyczne odmówiły jego rodzicom wydania paszportów, aby mogli uczestniczyć w tej uroczystości. Ksiądz Lipiński wrócił do kraju w 1960 r. i poświęcił się nauce i wychowaniu młodego pokolenia Polaków. Wykładał w Wyższym Seminarium Duchownym w Gnieźnie i w Szczecinie, a w latach 90. także na Uniwersytecie Szczecińskim oraz Uniwersytecie Adama Mickiewicza. Przekazywał tam niestrudzenie prawdy historyczne, które były wówczas przemilczane przez władze komunistyczne. W 1994 r. został mianowany kanonikiem honorowym Kapituły Metropolitalnej w Szczecinie. Jest publicystą, autorem książek i honorowym prezesem Komitetu Obrony Pomnika Walk i Męczeństwa w Bydgoszczy. W 2006 r. został honorowym obywatelem Bydgoszczy.