Aby Rosjanie nie zapomnieli Katynia

Księga pamięci pt. „Zabici w Katyniu” ma zostać opublikowana w tym roku, dla uczczenia 75 rocznicy zbrodni, która nadal publicznie w Rosji jest kwestionowana, zarówno przez część środowisk politycznych, głównie komunistów i nacjonalistów, ale także wpływowych dziennikarzy oraz historyków.  „Memoriał” chce, aby książka miała premierę 17 września br.  Data ma zwrócić uwagę opinii publicznej na związek pomiędzy sowiecką agresją na Polskę u boku III Rzeszy,  a późniejszą tragedią polskich jeńców wojennych.

W książce znajdą się biogramy 4415  więźniów obozu w Kozielsku, zamordowanych przez NKWD w Katyniu na podstawie decyzji sowieckiego kierownictwa z 5 marca 1940 r. Na tej samej podstawie rozstrzelani zostali także jeńcy wojenni z obozu w Starobielsku, spoczywają w „dołach śmierci” w Piatichatkach pod Charkowem oraz z obozu w Ostaszkowie, zamordowani w Twerze ( wówczas Kalinin), a pogrzebani w Miednoje pod Twerem.  Nadal nie wyjaśnione są losy ofiar z tzw. białoruskiej i ukraińskiej listy katyńskiej, którzy spoczywają w masowych grobach w Bykowni pod Kijowem i prawdopodobnie w Kuropatach pod Mińskiem. 

W apelu wzywającym do zbiórki, wydanie publikacji ma kosztować 800 tys. rubli, działacze „Memoriału” napisali, że Rosjanie nie są w stanie zmienić swojej historii,  ale powinni wyjaśnić wszystkie okoliczności tej zbrodni, ocalić pamięć o jej ofiarach oraz doprowadzić do ich pełnej rehabilitacji. W „Memoriale” od 1989 r. prowadzony jest specjalny polski program, kierowany przez  Aleksandra Gurianowa, który zajmuje się ujawnieniem okoliczności Zbrodni Katyńskiej. Dzięki badaniom „Memoriału” strona polska otrzymała dostęp do bardzo wielu ważnych dokumentów, a także otrzymała pomoc prawną w sprawach toczonych przed rosyjskimi sądami oraz Europejskim Trybunałem  Praw Człowieka w Strasburgu.

Przygotowywana do wydania w Rosji książka będzie tłumaczeniem publikacji Ośrodka Karta „Zabici w Katyniu”, która wyszła w 2013 r. Rosyjskie wydanie ma zostać poszerzone o nowe, nieznane dotąd dokumenty polskie, rosyjskie i niemieckie.  Biogramy zamordowanych w Katyniu będą także opisywać ich losy przed wojną oraz dzieje ich bliskich, którzy ocalili pamięć o nich. Opracowania graficznego tomu podjął się wybitny rosyjski grafik  Borys Trofimow.