20-lecie konsekracji biskupiej

W południe w konkatedrze olsztyńskiej zostanie zaś odprawiona Msza św. W ten sposób zostanie upamiętniona 20. rocznica święceń biskupich nuncjusza apostolskiego w Polsce.

Jubileusz 20-lecia sakry biskupiej arcybiskupa Józefa Kowalczyka przypada dokładnie 20 października. Uroczystości upamiętniające to wydarzenie odbędą się kilka dni wcześniej, w sobotę 17 października, na terenie archidiecezji warmińskiej, gdzie rozpoczęła się droga kapłańska abp. Kowalczyka.

Głaz z inskrypcją poświęconą abp. Józefowi Kowalczykowi zostanie odsłonięty w Bałdach o godz. 9.00. Symboliczne "wrota na Warmię" otwierają tam Aleję Biskupów, na której znajdują się kamienie poświęcone 50 biskupom warmińskim. W tym historycznym miejscu witano niegdyś nowego biskupa wjeżdżającego uroczyście do swej diecezji.

W konkatedrze św. Jakuba Apostoła w Olsztynie, gdzie w 1962 r. obecny nuncjusz przyjął święcenia kapłańskie, zostanie odprawiona jubileuszowa Msza św. Rozpocznie się ona o godz. 12.00. Homilię wygłosi metropolita warmiński abp Wojciech Ziemba. W Eucharystii będą uczestniczyć biskupi metropolii warmińskiej, a więc z Elbląga, Ełku i Olsztyna. Przybędzie także pochodzący z tych terenów bp Tadeusz Płoski.

Sakrę biskupią ks. prał. Józef Kowalczyk otrzymał 20 października 1989 r. w Bazylice Świętego Piotra z rąk Ojca Świętego; współkonsekratorami byli kard. Edward Idris Cassidy i kard. Francesco Colasuonno (od 19 IV 1986 r. nuncjusz apostolski ds. poruczeń i przewodniczący delegacji Stolicy Apostolskiej do stałych kontaktów roboczych z rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej). Wraz z nim sakrę biskupią otrzymali ks. Janusz Bolonek i ks. Edmund Farhat, skierowani do posługi nuncjusza apostolskiego, oraz ks. Tadeusz Kondrusiewicz jako ówczesny administrator apostolski diecezji mińskiej na Białorusi. Warto wspomnieć, że pierwotnie konsekrację ks. prał. Kowalczyka przewidziano na 26 sierpnia 1989 r.

„Tobie, biskupie Józefie, zostało powierzone objęcie historycznej misji w Nuncjaturze Apostolskiej w Warszawie, jednej z pierwszych założonych przez Stolicę Piotrową. Przerwana – jak wiadomo – w bardzo smutnych okolicznościach pięćdziesiąt lat temu, ta misja zostaje dziś podjęta jako znak nadziei” – mówił podczas udzielania święceń biskupich Jan Paweł II.

Jako dewizę posługi biskupiej abp Kowalczyk wybrał słowa: „Fiat voluntas Tua” (Bądź wola Twoja). W liście dziękczynnym za udzielenie sakry, napisał: „Mam pełną świadomość zaufania, jakim zostałem obdarzony, oraz obowiązków, jakie przede mną stawia nowe powołanie w Kościele. Za przykładem Maryi, Matki Chrystusa i Matki Kościoła, odpowiadam na to wezwane słowem fiat – i Jej całą tę posługę zawierzam”. W herbie biskupim obok krzyża, pastorału i gwiazdy symbolizującej Maryję, abp Kowalczyk umieścił pług. Tym samym nawiązał do wiejskich korzeni (pochodzi z Jadownik Mokrych, leżących 30 km od Tarnowa).

Do Polski abp Józef Kowalczyk powrócił - po 24 latach studiów i pracy w Watykanie - 23 listopada 1989 r. W drodze z Rzymu do Ojczyzny towarzyszył nowemu nuncjuszowi abp Bronisław Dąbrowski, sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski. Na lotnisku Okęcie abp. Kowalczyka powitał prymas Polski kard. Józef Glemp. W przemówieniu powitalnym abp. Kowalczyk zaznaczył, że ma świadomość tego, jaka przeszłość i jakie dziedzictwo jest związane z powierzoną mu posługą, a także wysiłków Episkopatu w kierunku normalizacji stosunków ze Stolicą Apostolską.

Jako główne zadania dla pierwszego po II wojnie światowej nuncjusza apostolskiego w Polsce Jan Paweł II wyznaczył uzgodnienie i podpisanie konkordatu oraz przeprowadzenie nowego podziału administracyjnego Kościoła w kraju.
Według zamysłu Jana Pawła II konsekracja biskupia nowego nuncjusza apostolskiego miała się odbyć 26 sierpnia 1989 r. w Castel Gandolfo, w kaplicy, w której znajduje się obraz Matki Bożej Częstochowskiej ofiarowany Piusowi XI przez Episkopat Polski. Papież miał już nawet przygotowaną homilię. Jednak do konsekracji 26 sierpnia nie doszło. W tym dniu została dopiero ogłoszona nominacja dla ks. prał. Józefa Kowalczyka. Ojciec Święty Jan Paweł II wyniósł go jednocześnie do godności arcybiskupa tytularnego Heraklei.

Arcybiskup Kowalczyk rozpoczął uroczyście misję apostolską w Polsce podczas Mszy św. w warszawskiej katedrze św. Jana Chrzciciela 26 listopada 1989 r. Listy uwierzytelniające nowy nuncjusz apostolski w Polsce złożył ówczesnemu prezydentowi Wojciechowi Jaruzelskiemu 6 grudnia 1989 r. w Warszawie.

Kolejne etapy swego życia i kapłańskiej posługi abp. Kowalczyk przedstawił w wydanej w ubiegłym roku książce „Świadectwo i służba. Rozmowy o życiu i Kościele”. Wywiad-rzekę z nuncjuszem przeprowadził ks. Rafał Markowski.