Kościoły siostrzane w Amazonii

Aktualnie trwają intensywne przygotowania do 55. konferencji plenarnej tamtejszego episkopatu. Biskupi spotkają się na tym dorocznym zebraniu w Aparecidzie (w cieniu narodowego sanktuarium) od 26 kwietnia do 5 maja. Jednym z jego głównych tematów ma być realizacja planu tzw. Kościołów siostrzanych. Chodzi tu o współpracę między katolickimi diecezjami w Amazonii i w innych regionach Brazylii.

Projekt Kościołów siostrzanych powstał w lutym 1972 r. w Krajowej Konferencji Biskupów Brazylii po wizycie prezydium episkopatu w wielu diecezjach i prałaturach Amazonii. Tego samego roku biskupi Amazonii spotkali się w Santarém w stanie Pará i opracowali wspólny dokument, który do dziś nadaje kierunek misji ewangelizacyjnej w Amazonii.

W początkach realizacji tego projektu zafascynowanie było bardzo duże, o czym świadczy liczba wysyłanych wówczas misjonarzy. Dla przykładu, sama tylko diecezja Caxias do Sul w stanie Rio Grande do Sul, będąca pionierem w tym projekcie, wysłała w latach 1972-1985 ponad 100 misjonarzy do Amazonii i regionu północno-wschodniego Brazylii.

W okresie ponad 40 lat realizacji projektu Kościołów siostrzanych sytuacja w Amazonii zmieniła się bardzo. Miasta w tym regionie bardzo szybko przeszły proces urbanizacji i stały się metropoliami. Przykładowo dwa miasta Manaus i Belém mają razem ponad 3 mln mieszkańców. Według bp. Esmeraldo Barreto de Fariasa,  odpowiedzialnego w episkopacie za akcję misyjną, model rozwoju Amazonii praktycznie został narzucony. Jest to tzw. wzorzec rabunkowy. Jeśli patrzymy na ten region (tzw. Amazônia legal) sprzed 40 lat, to wówczas nie było takiego niszczenia lasów tropikalnych, jak to się dzieje aktualnie, nie zapominając o wprowadzaniu na szeroką skalę hodowli bydła. Nie było takiej eksploatacji złóż minerałów, czy elektrowni wodnych, jak obecnie. Narzucony wzorzec rozwoju regionu wysysa stamtąd wszystko to, co bogactwo Amazonii może dać, powodując równocześnie niepowetowane straty dla ludów tubylczych, a także dla całego bogactwa natury amazońskiej.

Przygotowywanie misjonarzy do pracy w ramach projektu Kościołów siostrzanych (kapłanów, osób konsekrowanych, seminarzystów, misjonarzy świeckich) odbywa się w Misyjnym Centrum Kultury (CCM) w stołecznej Brasílii, jak też w ośrodkach duszpasterskich w Amazonii: Belém, Manaus (stan Amazonas) i Porto Velho (stan Rondônia).   

Głównym celem projektu Kościołów siostrzanych jest dzielenie się wiarą, darami łaski, doświadczeniami duszpasterskimi, a także ludźmi i środkami finansowymi, które są przejawem miłości chrześcijańskiej wobec Kościołów lokalnych Amazonii, jak również innych będących w potrzebie.

„Kościół wysyłający misjonarzy staje się także beneficjentem dzięki doświadczeniom, jakie postrzega i w jakich uczestniczy poprzez misjonarzy, którzy zostali przez niego posłani” – podkreśla bp Esmeraldo Barreto de Farias,  odpowiedzialny w episkopacie za akcję misyjną.

Po 45 latach nieprzerwanej akcji misyjnej, obfitujących w duchowe doświadczenia, projekt Kościołów siostrzanych winien być poddany refleksji i aktualizacji. Doświadczenia minionych lat pozwoliły dostrzec dalsze wyzwania, które należy włączyć do nowego programu posługi misyjnej w tamtym regionie Brazylii.

„Misja jest realizowana dzięki wyciągniętym dłoniom niosącym pomoc, kolanom zginającym się do modlitwy i nogom wyruszającym na spotkanie ludzi” –  to wyrażenie wspomnianego hierarchy.

Realizacja projektu Kościołów siostrzanych w Brazylii uświadamia, że misję ewangelizacyjną można prowadzić nie tylko w krajach misyjnych „ad gentes”, ale również w jakimś innym miejscu czy regionie własnego kraju.