Fundacja Helsińska napomina Polskę

W Komitecie Ministrów Rady Europy jest zarejestrowanych obecnie ponad 9,7 tys. spraw dotyczących niewdrożenia przez państwa członkowskie Rady Europy do przepisów krajowych wyroków ETPC. Ponad 760 spraw dotyczy niewłaściwej implementacji wyroków strasburskich przez Polskę - zaznaczyła fundacja w wystąpieniach podpisanych przez prezes Danutę Przywarę i sekretarza Adama Bodnara i przekazanych w poniedziałek PAP.

Fundacja Helsińska przypomniała, że państwo winne naruszenia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka "musi przedsięwziąć kroki mające na celu zaprzestanie naruszania praw skarżących i naprawienie wyrządzonych szkód, a także zapobieżenie nowym, podobnym naruszeniom".

Fundacja powołała się na przyjętą w końcu stycznia rezolucję Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy. Jak wskazali autorzy pism, Polska została zakwalifikowana w rezolucji - razem z Bułgarią, Grecją, Włochami, Mołdawią, Rumunią, Rosją, Turcją i Ukrainą - do grona państw, które nie wywiązują się należycie z obowiązku prawidłowego i niezwłocznego wdrażania wyroków ETPC do porządku krajowego.

"HFPC pragnie zaapelować o podjęcie stosownych działań rekomendowanych przez Zgromadzenie Parlamentarne RE; poprzez ich wykonanie Polska udowodni, że jest demokratycznym krajem, w którym naczelną zasadę odgrywa zasada rządów prawa i poszanowania praw człowieka" - podkreśliła fundacja w swych pismach.

Jako główne problemy, które dotyczą Polski, wskazano w rezolucji m.in. przewlekłość postępowań toczących się przed sądami oraz długość stosowania tymczasowych aresztów. Ponadto wskazano na złe warunki panujące w więzieniach i aresztach śledczych wynikające z przeludnienia. "HFPC chciałaby podkreślić, że dotychczas nie przeprowadzono reformy systemu opieki zdrowotnej w więzieniach i aresztach śledczych" - głosi treść wystąpień.

Według fundacji zmienić powinny się przepisy w procedurze odwoławczej od zakazu odbycia zgromadzenia lub manifestacji, a także te powodujące "nierówności broni w procesach lustracyjnych". "W następstwie nałożenia na osobę lustrowana ograniczeń w dostępie do dokumentów archiwalnych o charakterze niejawnym, dochodzi do naruszenia zasady równości broni oraz prawa do skutecznej obrony osoby lustrowanej w postępowaniu lustracyjnym" - napisała fundacja.

"Zgromadzenie Parlamentarne RE w swej rezolucji podkreśliło, że głównym powodem nieimplementowania orzeczeń strasburskich jest brak wprowadzenia w prawie krajowym państw członkowskich odpowiednich procedur, a także instytucji, które koordynowałyby współpracę szeregu organów państwowych zaangażowanych w ten proces" - wskazała HFPC. Dlatego, jak dodała, istnieje potrzeba utworzenia jednego organu decyzyjnego, który ponosiłby odpowiedzialność za wdrażanie orzeczeń ETPC.

Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności weszła w życie 8 września 1953 r. Polska ratyfikowała konwencję w styczniu 1993 r. jako jedno z 47 państw - członków Rady Europy. Na podstawie konwencji w 1959 roku powołano do życia Europejski Trybunał Praw Człowieka mający siedzibę w Strasburgu. Od 1993 r. wpłynęło do niego ponad 30 tys. skarg przeciwko Polsce - większość skarg jest jednak uznawana za niedopuszczalne.