Rozporządzenia dotyczące wprowadzenia przedmiotu Historia i teraźniejszość

Chodzi o nowelizacje rozporządzeń: w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej; w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia; w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół.

Nowy przedmiot Historia i teraźniejszość zastąpi w liceum ogólnokształcącym i technikum oraz w branżowej szkole I stopnia przedmiot wiedza o społeczeństwie (w zakresie podstawowym).

W pierwszych dwóch podpisanych rozporządzeniach określono podstawy programowe do przedmiotu Historia i teraźniejszość oraz zmieniono dotychczasowe podstawy programowe przedmiotów historia (zakres podstawowy i rozszerzony) oraz wiedza o społeczeństwie (zakres rozszerzony). Podstawa programowa to dokument, w którym opisane jest to, co uczeń powinien umieć z danego przedmiotu po danym etapie edukacyjnym; każdy przedmiot opisany jest w nim osobno. Programy nauczania i podręczniki muszą być zgodne z podstawą, a nauczyciel ma obowiązek realizacji wszystkich treści w nim zawartych.

Trzecie z rozporządzeń dotyczy tygodniowego wymiaru godzin Historii i teraźniejszości. Wymiar godzin zajęć przedmiotu Historia i teraźniejszość będzie wynosił: w liceum ogólnokształcącym w klasie klasa I - 2 godziny, w klasie II - 1 godzina (łącznie 3 godziny); w technikum w klasie I - 1 godzina, w klasie II - 1 godzina, w klasie III - 1 godzina (łącznie 3 godziny); w branżowej szkoła I stopnia w klasie I - 1 godzina.

Przedmiot będzie wprowadzany sukcesywnie, tj. w roku szkolnym 2022/2023 w klasie I liceum ogólnokształcącego, technikum i branżowej szkoły I stopnia. W kolejnych latach zmiana obejmie kolejne klasy. Uczniowie, którzy rozpoczęli kształcenie w szkołach ponadpodstawowych przed rokiem szkolnym 2022/2023, nie będą objęci tą zmianą (będą uczyć się zgodnie z dotychczasową podstawą programową wiedzy o społeczeństwie).

Jak wskazuje MEiN kwalifikacje do nauczania przedmiotu historia i teraźniejszość posiadają nauczyciele, którzy mają kwalifikacje do nauczania historii i wiedzy o społeczeństwie.

Niezależnie od tego od czerwca br. nauczyciele będą mogli uczestniczyć w kursie doskonalącym, który pomoże im przygotować się do prowadzenia zajęć z przedmiotu historia i teraźniejszość od roku szkolnego 2022/2023. Kurs będzie prowadzony online i będzie dostępny na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej. Szkolenie będzie zorganizowane kaskadowo - w pierwszej kolejności zostaną przygotowani nauczyciele konsultacji/doradcy z placówek doskonalenia nauczycieli, którzy następnie będą prowadzić szkolenie dla nauczycieli nowego przedmiotu.

Program kursu będzie obejmował poznanie treści podstawy programowej nowego przedmiotu, metodykę nauczania oraz materiały i narzędzia edukacyjne do wykorzystania w nauczaniu i uczeniu się tego przedmiotu, w szczególności dostępne na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej. O szczegółach MEiN ma informować m.in. za pośrednictwem swojej strony internetowej, jak i Ośrodka Rozwoju Edukacji.

Resort podaje, że nauczyciele będą mogli korzystać z już dostępnych e-materiałów zamieszczonych na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej z zakresu historii oraz wiedzy o społeczeństwie. Zasoby te będą zinwentaryzowane pod kątem przydatności do nauczania i uczenia się nowego przedmiotu historia i teraźniejszość. Po inwentaryzacji lista przedmiotów na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej zostanie uzupełniona o nowy przedmiot (historia i teraźniejszość), do którego zostaną przypisane odpowiednie e-materiały.

MEiN informuje także, że podejmuje również starania o uzupełnienie brakujących na platformie zasobów, tak, aby nauczyciele nowego przedmiotu mieli dostęp do nich przed rozpoczęciem nowego roku szkolnego.

Informacja o podręcznikach do nowego przedmiotu ma być zamieszczana - w miarę wpływu wniosków o dopuszczenie ich do użytku szkolnego - na stronie internetowej MEiN.

W przypadku podstawy programowej do historii (zakres podstawowy i rozszerzony) - jak informuje resort edukacji i nauki - zmiany mają charakter punktowy. Polegają także na wydłużeniu narracji historycznej o okres 2004-2015 z jednoczesną redukcją wybranych zagadnień historycznych w ramach poszczególnych epok. W przypadku wiedzy o społeczeństwie (zakres rozszerzony) zmiany wiążą się z zastąpieniem przedmiotu wiedza o społeczeństwie (zakres podstawowy) przedmiotem historia i teraźniejszość (zakres podstawowy), ale polegają również na zmianie koncepcji przedmiotu.

Wymiar godzin historii w zakresie podstawowym z obecnych 8 zostanie zmniejszony do 7 godzin w cyklu kształcenia. Lekcje historii w ostatniej klasie liceum ogólnokształcącego i technikum będą realizowane do końca pierwszego semestru.

Wymiar godzin przedmiotów: historia oraz wiedza o społeczeństwie w zakresie rozszerzonym nie ulegnie zmianie w stosunku do stanu obecnego i będzie wynosić odpowiednio w cyklu kształcenia: 6 godzin dla historii i 8 godzin dla wiedzy o społeczeństwie.

Zmieniona podstawa programowa historii oraz wiedzy o społeczeństwie (w zakresie rozszerzonym) oraz zmiany w tym zakresie w ramowych planach nauczania dla publicznych szkół będą wdrażane sukcesywnie od roku szkolnego 2022/2023 począwszy od klasy pierwszej liceum ogólnokształcącego i technikum.

W przypadku podręczników do historii oraz wiedzy o społeczeństwie (zakres rozszerzony) zmiany - według MEiN - tylko w niewielkim zakresie polegają na dodaniu treści nauczania (zagadnień), które nie są obecne w aktualnej podstawie programowej tych przedmiotów. Nauczyciele i uczniowie w dalszym ciągu będą mogli korzystać z podręczników już dopuszczonych do użytku szkolnego do tych przedmiotów.

W branżowej szkole II stopnia w ogóle zrezygnowano z przedmiotu wiedza o społeczeństwie, który miał być realizowany w tym typie szkoły od roku szkolnego 2022/2023. Absolwenci branżowej szkoły I stopnia, którzy zdecydują się na kontynuację nauki w branżowej szkole II stopnia, mieli w toku kształcenia (w szkole podstawowej i w branżowej szkole I stopnia) przedmioty: historia oraz wiedza o społeczeństwie, a od roku szkolnego 2025/2026 - będą po kursie historii i wiedzy o społeczeństwie w szkole podstawowej oraz historii, historii i teraźniejszości w branżowej szkole I stopnia.

Dodatkowo dodano przepis, który umożliwia realizację obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego w oddziale, grupie oddziałowej i grupie międzyoddziałowej. Jak wyjaśnia MEiN proponowane rozwiązanie ułatwi szkołom prowadzącym kształcenie w zawodach uruchomienie tego kształcenia pomimo mniejszej liczby uczniów w danym zawodzie. Zajęcia z zakresu kształcenia zawodowego nadal będą odbywały się odrębnie dla każdego zawodu.

W branżowej szkoła II stopnia (dla absolwentów gimnazjum oraz ośmioletniej szkoły podstawowej) odstąpiono zaś od określania wymiaru praktyk zawodowych odbywanych przez słuchaczy branżowej szkoły II stopnia, ponieważ wymiar ten został określony w rozporządzeniu ministra edukacji narodowej z maja 2019 r. w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz dodatkowych umiejętności zawodowych w zakresie wybranych zawodów szkolnictwa branżowego.